[zaloguj się]
[pdf]

PRZENASZAĆ SIĘ (4) vb impf

się (2), sie (2).

e prawdopodobnie jasne (tak w prze-); w formach osobowych pierwsze a pochylone.

Fleksja
indicativus
praes
sg
1 przenåszåm się
praet
sg pl
3 m przenåszåł się m pers przenåszali się
imperativus
pl
2 przenåszajcie się

praes 1 sg przenåszåm się (1). ◊ praet 3 sg m przenåszåł się (3). ◊ [3 pl m pers przenåszali się. ◊ imp 2 pl przenåszajcie się.]

Sł stp, Cn brak, Linde także XVII w. s.v. przenieść.

1. Zmieniać miejsce swego stałego lub chwilowego pobytu, poruszając się w sposób fizyczny (4):
a. O ludziach (1):
α. O jednostkach: przechodzić lub przejeżdżać do innego mieszkania, innej miejscowości lub krainy (1): Commigro – Odmieniąm mieſzkanie, przenąſząm ſzie. Calep 222a.

[przenaszać się skąd dokąd: Przytem (marg) nieprzenáſzaicie śię (–) nieprzechodzcie zdomu dodomu [In eadem autem domo manete] MurzNT Luc 10/7].

β. [O grupach ludzkich, zwłaszcza plemionach: wędrować do innego kraju:
Zwrot: »z jednych miejsc na drugie się przenaszać«: Ták ſie świát záwżdy mieſzał/ y ludźie vſtáwicżnie z iednych mieyſc/ ná drugie ſie przenaſzáli/ ſzukáiąc żyznieyſzych kráiow. BielKron 1597 10 (Linde s.v. przenieść).]
b. O Duchu Św.: unosić się (3): [Duch Boży] Przenaſzał ſię Albo ruſzał ſię z mieyſcá ná mieyſce BibRadz I 1a marg.

przenaszać się nad czym (2): A duch Boży przenaſzał ſię nád wodámi. BibRadz Gen 1/2 [przekład tego samego tekstu] CzechRozm 128.

2. [Rozgadywać, wyjawiać [z czym]: że więcey mu ſſkodźili/ á nienawiſći czynili/ ći/ co ſtákimi ſie táiemnicámi/ choć cudzemi przenaſſáli/ niſſli ći/ co też onim iáwnie mowili ErazmJęzyk K6v (Linde s.v. przenieść).]

Synonimy: 1.a. przechodzić, przejeżdżać, wędrować.

Formacje współrdzenne cf NIEŚĆ.

Cf PRZENASZANIE SIĘ

RS