[zaloguj się]
[pdf]

PRZEOR (34) sb m

e jasne; -or z tekstów nieoznaczających ó; -or-.

Fleksja
sg pl
N przeor przeorowie
G przeora
D przeorowi przeorom
A przeora przeory
I przeor(e)m

sg N przeor (15). ◊ G przeora (2). ◊ D przeorowi (5). ◊ A przeora (3). ◊ I przeor(e)m (3). ◊ pl N przeorowie (4). ◊ D przeorom (1). ◊ A przeory (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVIII w.

Przełożony męskiego klasztoru; prior Mymer1, JanStat; praefectus coenobii a. monachorum Murm; archimandrita, coenobiarcha, praefectus monasterii a. monasterio, praepositus monasterii Cn (34): Murm 173; Mymer1 9v; Item vczyekſchi do Czarnich Mnichow wkoſzczienye [...] przeorowy abygo przyall dal kopą y drugiemv mnichovi abi gi wkomorze zachowal dall polgrzywny LibMal 1548/141, 1548/141, 141v [4 r.]; WujJud Nn2; [św. Anzelm] Będąc Przeorem/ iſz nád inne láty wzakonie ſtárſze/ przełożony był: wielką miał ná przodku v bráćiey nieżycżliwość SkarŻyw 332, 202, 372, 373; Tę záś Tábuláturę [...] Dayćie więc Bárnádynóm/ [...] Támże téż Przeorowi dáruyćie móy Bukał/ By mię/ żem mu nie dał nic/ po śmierći nie zfukał. PudłFr 78; KlonWor 71.

przeor czego (1): Przeor mieyſcá onego/ boiąc ſię áby ludzie iey [św. Marii z Egnii] zá ſzaloną niemieli: drzwi y kośćioł zámykał SkarŻyw 583.

W połączeniu z nazwą zakonu (4): Ceſław przeor s. Dominika. MiechGlab *7; Zywot S. Hugoná Biskupá w Grácyánopolu/ piſany od Gwidoná Przeorá piątego v Kártuzow SkarŻyw 290, 311. Cf »przeor zakonu«.

W połączeniu z przymiotnikiem od nazwy miejscowości, w której znajduje się klasztor (2): BielKron 372 marg; y trąći go wbok Przeor Páryſki/ ktorj podle śiedział mowiąc: [...] SkarŻyw 202.

W połączeniach szeregowych (7): vkaſz piſmo ſwięte? gdzie Pan Kryſthus [...] poſtánowił [...] Suffrágány/ Kuntory/ Officyały/ Ardziakony/ Skoláſtyki/ Prowincyały/ Kánthory/ Kuſtoſze/ Opáty/ Gwárdyany/ Przeory/ Adminiſtratory/ Surrogaty/ Kánoniki/ álbo Regulniki KrowObr 36v, 140v, 141v; WujJud 142 [2 r.]; WujJudConf 141v; Téż wſzyſtki ſzkody/ krzywdy [...] Prałatów/ y ich Kośćiołom y Kápitułom/ Opátom/ Przeorom/ Konwentom/ Klaſztorom/ oſobam Duchownym y Swietckim y inym [...] máią bydź [...] vſpokoioné SarnStat 1078.

Wyrażenia: »przeor mnichow« (1): Wten cżás po Neſtorze ſproſnym Heretyku/ náſtał Eutyches Przeor mnichow Cárogrockich SkarŻyw 318.

»przeor zakonu« [w tym: jakiego (1)] (2): Gdzie w Sirádzu Przeor zakonu káznodziey wyſzedł proſząc Elbieſkiego Komendatorá/ [...] áby im klaſztorá niecháli ſpokoiem. BielKron 372, 360.

Szereg: »przeor i zakonnicy« (1): kthori [mszał] on przedal v Czarnych mnichow yednemv zakonnikovi [...] wye othym przeor y wſchithczy zakonniczi LibMal 1547/137v.
Przen (2): Azaſz to wſzytko ſwięći co chodzą w kápicy/ Doſyć też męcżennikow naydzie y w piwnicy. A gdy pilno poſzukaſz godzinę z wiecżorá/ Naydzyeſz y Konfeſſorá cżáſem y Przeorá. RejWiz 141v.
Wyrażenie: »zakonu przeor« (1): A kthoryż wdzięcżnieyſzy klaſztor ábo pocżćiwſzy zakon może być v niego [Boga] iáko dom cżłowieká pocżćiwego [...]. Tegoć on zakonu ieſt głową á práwym Przeorem RejPos 43.
Szereg: »głowa a przeor« (1): RejPos 43 cf Wyrażenie.

Synonim: pryjor.

LWil