[zaloguj się]
[pdf]

PRZEPADEK (3) sb m

Pierwsze e jasne; -padek z tekstu nieoznaczającego å; -pådk- (2) SarnStat, też Calep, -padk- (1) BielKron; drugie e prawdopodobnie jasne (tak w -ek).

Fleksja
sg pl
N przepadek
G przepådku
A przepådki
I przepådki(e)m
L przepådku

sg [N przepadek. ◊ G przepådku.] ◊ I przepådki(e)m (1). ◊ L przepådku (2). ◊ [pl A przepådki.]

Sł stp, Cn w innym znaczeniu, Linde XVII – XVIII w.

1. Kara utraty określonych dóbr przewidziana prawem lub zasądzona przez sąd (2):

[przepadek komu: Mulcta przepadek ſtronie Cervus F31 55v [idem] F35, F39.

Szereg: »winy albo przepadki«: którzy na niniejszy kompromis jednostajnemi głosy [...] przyzwolili założywszy tedy naprzód winy albo przepadki na obiedwie stronie, gdzieby która strona przeciwko temu [...] wyrokowi [...] wykroczeła OrdynWiej 50.]
Wyrażenia przyimkowe: »pod przepadkiem [czego]« = pod groźbą określonej kary pieniężnej (1): Compromissum – Przipuſzczenie, ſprawij ze dwu ſtron, na rozſsądek debrego [!] człowieka, pod przepądkiem ząkładu tego ktoribij na decreczie nieprzeſtał. Calep 229b; [StatNorb 81v; thedy zona yego [...] po smyerczy yego wrok ma [...] thęsz summę pyenyędzy dacz a polozicz bezewszech sządow pod przepadkyem drugich dw seth zlotich ZapKrak 1543 31/652, 31/652].
~ [Wyrażenie: »pod winy [komu] przepadkiem«: aby [...] nie pierwej śmieli kupować od furmanów, aż przerzeczeni budnicy pierwej na pożytek rzeczypospolitej na wyszynk, ile im potrzeba będzie, kupią, pod winy panom rajcom przepadkiem WilkPozn II 1561 nr 71.] ~

[»pod [jaką sumą] przepadku«: kthoryby szyagnal naych dobra powyescz, thakyesz poddzyeszyaczya grzywye[n] przepadkv. ProtokWoźnik 1527 nr 67.]

»w przepadku« (1): bo był Krol Włádźiſław tę ſumę od Pruſkiego Miſtrzá wzyął w przepádku/ iż nie dał ſumy ná vmowione cżáſy. BielKron 385.

2. Przypadek, określone okoliczności (1):
Wyrażenie przyimkowe: »w ktorym przepadku« = kiedy to (1): NIema bydź nikt pozwan do ſądu [...] o Contrákt ſłowny/ któryby nie był iákim zapiſem [...] vmocniony/ á miánowićie o dobrá dźiedźiczné/ w którym przepadku/ áni zakłády/ áni zadátki niemáią mieyſcá. SarnStat 1174.

Cf [PRZEPAD], PRZEPADNIENIE

LWil