[zaloguj się]
[pdf]

PRZESTAWANIE (4) sb n

Teksty nie oznaczają é; pierwsze e prawdopodobnie jasne (tak w prze-); -ståw- (2) ArtKanc, WujNT, -staw- (1) BielSpr; drugie a jasne.

Fleksja
sg
N przeståwani(e)
G przeståwaniå
I przestawani(e)m, przeståwanim

sg N przeståwani(e) (1). ◊ G przeståwaniå (1). ◊ I przestawani(e)m (1) BielSpr, przeståwanim (1) WujNT.

Sł stp brak, Cn s.v. przestanek, Linde także XVIII w. s.v. 1. przestać.

1. Przerwa w działaniu, w funkcjonowaniu; cessatio, concessatio, intermissio, intermissus, interstitio, intervallum, pausa, remissio, requies Cn (2): Też ieſtliże ieſt tępanie [tj. puls] pełne á iakoby vcinał/ owſzeyki ieſt zekrwie Bowiem prętkie ruchanie: z gorącza, á nagłe przeſtawanie: z wiatrow. FalZioł V 12v; ále ſtrzeláć bes przeſtánia od godźiny do godźiny [tj. całą dobę]/ áby obegnáńcy nie mogli potwierdzáć murow [...]/ bo gdźie ſłába ſtrzelbá bywa s przeſtáwániem/ nie ſkáźi ſercá obegnáńcom BielSpr 75.
2. Poprzestawanie na czymś, zadowalanie się czymś [na czym] (1): [Dał nam znáć P. IEZVS, iż nie o máłe áni o świeckie dobrá y poćiechy prośić przednie mamy: ále o ty ná ktorych ieſt zupełne weſele y doſtáteczne przeſtawánie náſze. O wieczne tedy dobra prośmy SkarKaz 239b (Linde s.v. 1. przestać).]
Wyrażenie: »przestawanie na swym« (1): Lecz wielki ieſt zyſk/ pobożność z przeſtawánim ná ſwym [pietas cum sufficientia]. WujNT 1.Tim 6/6.
3. Wyrażenie przyimkowe w funkcji przysłówka: »bez przestawania« = nieprzerwanie, ustawicznie (1): Rácżże mię ſtrzedz od záſmucenia/ żebych tobie obroniony dawał chwalenia: W Pſálmiech ſpiewánia/ bez przeſtawánia ArtKanc L10v.

Cf [NIEPRZESTAWANIE], PRZESTAWAĆ

LWil