[zaloguj się]
[pdf]

PRZYGARŚNIE (5) sb

przygarśnie n (3), [przygarstnie n], [przygasznie n], przygarśń f (2), [przygarszń f], [przygaśń f]; przygarśnie BibRadz, BudBib; przygarśnie : przygarśń SienLek (1:2).

-a- (4) BibRadz, SienLek (3), -å- (1) BudBib; e pochylone.

Fleksja
sg pl
G przygårśniå przygarszni
A przygarśnié przygarśni, przygarstni(e)

sg G przygårśniå (1). ◊ A przygarśnié (2); -é (1), -(e) (1). ◊ pl [G przygarszni.] ◊ A przygarśni (2), [przygarstni(e)].

Sł stp: przygarśnia, przygarśnie, Cn: przygarść, przygarśnie, Linde XVI (trzy z niżej notowanych przykładów) – XVIII w.

Dwie złączone otwarte dłonie; manipulus Vulg; manus cavata Cn (5): [By też chćiáłá zwámi żąć/ nie brońćie iey: y owſſem ná vrząd z waſſych przygárſzni vpuſſcżayćie á zoſtáwiayćie Leop Ruth 2/16 (Linde błędnie: przygarszka s.v. przygarść); co wżdy iednák rzecz przypátrzenia godna, iż guz táki, będźie pięśći czásem przygarstnia więtszy OczkoPrzymiot 84.]
Zwrot: »w przygarśnie [ile czego] nabrać« (1): niektorzy ile mogli w przygárśnie prochu nábráć ná ony buntowniki Lizymáchowe miotáli. BibRadz 2.Mach 4/41.
a. Taka ilość ciał sypkich, która się zmieści wewnątrz złączonych dłoni; vola PolAnt (4):

przygarśnie czego (2): Ale z godźinę przed biegánim/ day mu [koniowi] przygárśnié ieczmieniá SienLek 189v; żeć nie mam chlebá piecżonego oprocż przygarśnia mąki w kádzi [...] vcżynię ono ſobie y ſynowi ſwemu BudBib 3.Reg 17/12.

W połączeniu z określeniem ilości (2): day mu [koniowi] owſá czterzy kroć ná dźień po trzy przygárśni kożdym rázem SienLek 190 [idem [SprLek C3v]], 190v; [Weźmi Iáſkierku okrągłego z troie przygáſznie/ ſkraiawſzy ie drobno przetłucż w możdżerzu SienHerb 355 (Linde), 558b; ta ćwiertnia młyńska tj. korce 3 krakowskie wierzchowate czynią krakowskich korców wierzchowatych 4 i zbywa kilka przygaśni. LustrKrak I 10].

[Zwrot: »nabrać przygarstnie [czego]«: nabierz źiela Dziuráwcu niż pocżnie kwitnąć ze dwoie przygárſtnie SienHerb 558b (Linde).]

LWil