[zaloguj się]
[pdf]

PRZYKLĘKNĄĆ (6) vb pf

Fleksja
inf przyklęknąć
praet
sg
3 m przyklęknął

inf przyklęknąć (1). ◊ fut 3 sg przyklęknie (2). ◊ praet 3 sg m przyklęknął (2). ◊ part praet act przyklęknąwszy (1).

Sł stp, Cn brak, Linde XVIII w.

Klęknąć na jedno lub na obydwa kolana; congenulare Calep (6): Wiárę iák cżłek ſtátecżny náſz Kryſztoph miłuie/ Syny tákże do tego ćwicży z młodu pięknie/ Ktory miecżem obłoży záraz chłop przyklęknie. PaprPan O3; Calep 240b; [Tamże też posła przyprowadzono tych książąt, ktory przyklęknąwszy przysięgę czynił. ListyPol II 1549/391].
Zwroty: »na obie kolenie przyklęknąć« (1): Przybiegłá druga páni z dziwnemi ſpráwámi/ S pięknemi á nie z náſzey zyemie poſtáwámi. [...] On vbogi młodzyeniec znowu ſie przelęknął/ Aż witáiąc ná obie kolenie przyklęknął. RejWiz 32v.

»przyklęknąć do ziemie« (1): Zá tymi wſzyſtkimi [rotami, kohortami i ludem lekkozbrojnym] byli drudzy Mężowie we zbroiách pieſzo z miecżmi s poćiſki rozmáitemi y Strzelcy/ kthorzy przyklęknąwſzy do źiemie niſko ſtali/ odpocżywáiąc cżekáiąc BielSpr 14.

a. O zwierzętach (2):

przyklęknąć od czego [= z powodu czego] (1): KochPieś 13 cf »do ziemie przyklęknąć«.

Zwroty: »na obie kolenie przyklęknąć« (1): Wyrwał ſie Záiąc ze krzá koń ſie pod nim lęknął/ Aż ná obie kolenie do zyemie przyklęknął. RejWiz 126.

»do ziemie, na ziemi przyklęknąć« (1:1): RejWiz 126; by namniéy ruſzyły Iáſczórki krzakiem/ tá ſye duſzá [tj. sarneczka] zlęknie/ Aż od boiáźni ná źiemi przyklęknie. KochPieś 13.

Formacje współrdzenne cf KLĘCZEĆ.

Cf PRZYKLĘKŁY

MP