[zaloguj się]

PRZYLAĆ (91) vb pf

a pochylone (w tym 1 r. błędne znakowanie).

Fleksja
inf przylåć
imperativus
sg
2 przyléj

inf przylåć (21).fut 2 sg przylejesz (5).3 sg przyleje (1).imp 2 sg przyléj (38); -éj (3), -(e)j (35).part praet act przylåwszy (26).

stp notuje, Cn s.v. przylewek, Linde bez cytatu.

Dodać jakąś (przeważnie niewielką) ilość składnika płynnego; affundere Cn [(ile) czego] (91): Kurcżęta młode rocżnie z agreſtem/ [...] dobre ſą. [...] ale lepiey gdy gich przykwaſni cżarnemi wiſniami/ albo ſzweſtki warzone rozetrzeć á wina przylać. FalZioł V 64; w fáſkę/ álbo w drzewiankę ią [bolącą nogę] włożyć/ y błótem ćiepłém nápełniwſzy/ nogę do tąd áż przeſtygnie trzymáć: wtym/ to wylawſzy inſzégo co ſye wkótle grzeie przylać. Oczko 17; Briso – Wicziskąm winno [!] wodi prziliawſzi. Calep 139a; A ile go [piwa] vtocży ná káżdy dźień/ tyle przylać GostGosp 54.

przylać do czego (1): Przytem też ofiáry śniedney dwie częſći z dźieſiąci/ mąki czyſthey nágnietáney z oliwą/ ku paleniu Pánu dla wonnoſći wdźięczney/ á do tego przylać máią winá czwarthą częſć Hinu. BibRadz Lev 23/13.

przylać w co (1): Miscere vinum aqua, Prziláć wody w wino. Mącz 223d.

a. O sporządzaniu środków leczniczych (85): Też kokornak/ warzony w wodzie z lakricią/ z izopem/ przylawſzy wina/ dobry ieſt dychawicżnym ludziom. FalZioł I 10d; warzże to w wodzie/ á gdy połowicza wy wre [!] przyley ſpięć łyżek ocztu FalZioł I 16d; Też gdy vwarzyſz Ogorek ſcitrullem w wodzie á przyleieſz trochę ocztu á miodu/ á tego ſie ciepło napijeſz/ cżyni wraczanie FalZioł I 31d; Też ſtłucż figi, Aloes drzewo/ z ſolą á wina przylać/ á z tego vczynić iakoby plaſtr na chrzanowym liſcie/ á ten plaſtr na priſzcż przykładać FalZioł V 71v, I 12a, 28d, 32a, 39a, 47d (33); Weźmi iednę część woſku/ á żywice tyle troie/ [...] przyleyże lniánego oleiu coć ſye zda/ by niebyło rzadko/ przyſmáżywſzy to ná ogniu/ możeſz przecedźić/ á thą máśćią przez dźień dwá kroć pomázuy. SienLek 49; wźiąwſzy piwá młodego kwartę/ ze trzy gárśći otrąb pſzenicznych/ przyley łyſzkę álbo ſześć winá á octu dwie/ zágrzey to zmieſzawſzy ná węglu SienLek 56v; Wyćiśni wodkę z źielonych wirzchow málinowych/ á zmieſzay z białkiem przylawſzy rożáney wodki SienLek 63v, 40, 51, 51v, 65v, 67v (17); [Otręby też pſzenne wárzone w wodźie przylawſzy winá [...] przyłożone ćiepło ná cyce [...] mnożą mleko Cresc 1571 157].

przylać do czego (3): Wezmi Ieżyn iagod cżyſcie vzrzałych á nie zgniłych/ wyżmi z nich wodę/ á przyley do niey wina tak czoby mnieyſza cżęſć niżli tey wodki/ á to piy FalZioł V 68, I 76d, III 30b.

przylać k(u) czemu (24): Też ſok Szadzeczow s ſokiem kobylego ſzcżawiu á polney ruty/ zmieſzawſzy z oczcianym ſiropem kthory zową w aptecze Oximel/ á knim przyley wodki polney drijakwie czo chczeſz. FalZioł I 44a; A gdy kniey [różanej wódce] trochę wina przyleieſz á w ocży w puſciſz/ potwierdza ocży FalZioł II 11a; Wino w ktorymby było vwarzono to korzenie á przilać ku niemu ſoku włoſkiego kopru/ á trochę oczukrowawſzy/ [...] ieſt barzo dobre ku piciu FalZioł III 11b; Wezmi rożey/ wężowniku/ benedicty białey/ koriandru/ mięthki/ pigwy ſuchey albo ſwieżey maſzli/ warz ty rzecży w oczcie á przyley k nim wina FalZioł V 68v, I 52c, 53c, 70d, 90d, 94a (23); Nád to/ náwarz pięćpárćic w piwie álbo w wodźie/ á wyćiſnąwſzy on ſok/ przyley kniemu tyle dwoie ſoku z wrotyczy SienLek 111.

przylać w co (5): FalZioł I 144b, V 101v; á ná to ieſt lekárſtwo oſobliwe: Wźiąwſzy iáie kokoſze/ odiąć żołtek/ á tyle rożáney wodki w białek przylać/ á tho ták ma ná noc wypić SienLek 89; Weźmi woſku ile chceſz/ oleiu rożánégo na poły/ roſpuśćże tho w ogniu ná rynce/ [...] przyléy w nię kilá białków iáiowych á trochę kámffory SienLek 162v, 79.

W charakterystycznych połączeniach: przylać co chcieć, coby dosyć było, co potrzeba, coć się zda, rowną (a. [jaką]) część (4), kęs, kwartę, łyżkę, z [ile] łyżek (8), trochę (19), tym więcej.

Szeregi: »przylać, (a) przyłożyć« [szyk 2:1] (3): Też wziąć prochu Sandaraki/ białego kadzidła/ mirry/ ſtoraki calamita/ przygrzać tego w możdżerzyku á przylać do tego ſtoraku wilgotnego/ Laudanum przyłożyć FalZioł III 30b, I 116d; SienLek 127v.

»przylać a przywiercić« (1): Warz páſternak w dwoiey wodźie/ á dwoię odlawſzy w trzećią wodę przyłoż Sáłaty/ Koryándrowego źiela/ cebule/ á warz weſpoł/ przyley octu/ á przywierć pieprzu/ gorczyce/ oliwy SienLek 110.

Formacje współrdzenne cf LAĆ.

Cf PRZYLANIE, PRZYLANY

LW