[zaloguj się]
[pdf]

PRZYROŚCIENIE (3) sb n

przyrościenie (2), przyroszczenie (1); przyrościenie FalZioł, SarnStat; przyroszczenie Mącz.

o oraz pierwsze e jasne; końcowe e z tekstu nieoznaczającego é lub oznaczającego niekonsekwentnie.

Fleksja
sg
N przyroszczeni(e)
G przyrościeniå
A przyrościeni(e)
L przyrościeniu

sg N przyroszczeni(e) (1). ◊ G przyrościeniå (1). ◊ [A przyrościeni(e).] ◊ L przyrościeniu (1).

Sł stp, Cn, Linde brak.

I. Rzeczownik od „przyrość” (2):
1. Przywarcie trwałe do czegoś przez rośnięcie, zrośnięcie się z czymś [ku czemu] (1): A wſzakoſz trafuie ſie cżęſto iż po porodzeniu zoſtaie ta błonka [tj. łożysko] w żywocie/ á tho dla rozmagitych przyczyn. Naprzod dla ſpraczowania y zemdlenia niewiaſty przy rodzeniu. Drugie dla mocznego przyroſcienia ku żywotu. FalZioł V 25.
2. Powiększenie się pod względem wartości materialnej (1):
Wyrażenie: »przyrościenie lichwy« (1): (nagł) O przyrościeniu lichwy [De accrescentia usurarum JanStat 1120]. (–) IEſli Krześćiánin od Zydá wypráwi ſwóy zakład/ á lichwy nie zápłáći: téy lichwy ieſli w Mieśiącu nie da/ do onéy lichwy niech mu lichwá przybędźie. SarnStat 255.
3. [Przybycie dodatkowych jednostek czasowych powodujące przedłużenie się jakiegoś okresu [czego]: Lecż áto ſłyſzymy/ że ſię tá odmiáná [w kalendarzu gregoriańskim] zá przyrośćienie iákichśi dźieśięći dni potrzebnie sſtáłá. BronApokr 74.]
II. To, co przyrosło: korzyść, zysk (1): Foenus, Lichwá/ też pożytek który ziemia z ſiebie dáye/ prziroſczenie. Mącz 133a.

Cf PRZYROŚĆ

MP