« Poprzednie hasło: PRZYSĄDZANY | Następne hasło: PRZYSĄDZICIEL » |
PRZYSĄDZENIE (7) sb n
Pierwsze e jasne, końcowe z tekstów nieoznaczających é oraz -é.
Fleksja
sg | |
---|---|
N | przysądzeni(e) |
G | przysądzeniå |
A | przysądzeni(e) |
I | przysądzeniem |
sg N przysądzeni(e) (4). ◊ G przysądzeniå (1). ◊ [A przysądzeni(e).] ◊ I przysądzeniem (2); -em (1), -ém (1) SarnStat (1:1).
Sł stp, Cn notuje, Linde brak.
Znaczenia
1. Autorytatywne podjęcie rozstrzygającej decyzji, wydanie wyroku; adiudicatio Mymer1, BartBydg, JanStat; addictio Modrz, Cn (5): Adiudicatio. Zuteylung. Przyſądzenie. Mymer1 11v; BartBydg 5b.
a. Skazanie, uznanie winnym i wyznaczenie kary (2):
przysądzenie czego (1): A nád to wyzwány z przyſądzeniém winy ma bydź do właſnégo Powiátu odeſłan. SarnStat 916.
α. Oddanie skazanego do czyjejś dyspozycji [kogo] (1): [Autor uważa, że lepiej nie skazywać złodziei na śmierć, lecz kazać im pracować] Ale to záprawdę dźiwna/ iż oni ktorzi zániedbawſzy pożytku ktory ábo z zapłáty/ ábo z przyſądzenia złodźieiá [ex furis addictione]/ im przychodźił/ ná głowne karánie pozwolili ModrzBaz 78.
b. Przyznanie prawa do czegoś [czego] (1): Ieſli pozwány, áni ná piérwſzym, áni ná wtórym roku nie ſtánie, tedy powodowa ſtroná ma bydz odeſłána ná pole, z przyſądzeniem powództwá. SarnStat 462.
c. [Uznanie czyjegoś pierwszeństwa i wyróżnienie odpowiednim trofeum [komu czego]: (did) Parys powſtawſſy ku Iowiſzowi mowi. (–) IVżem miły krolu vcżynił rozeznánie A twey corce iábłko [!] przyſądzenie. SądParysa B4v. [Cf Parys odpowiedáiąc páńey [!] Venus tedy iábłko iáko to cudnieyſſey przyſądza y podáye. B3.]]
2. Danie, nadanie, udzielenie [czego] (1): Thákże potym Fokás Ceſarz przyſądził zwierzchność y Papieſtwo/ y pánowánie nád wſzyſthkiemi kośćiołmi krześćiáńſkiemi Rzymſkiemu Biſkupowi. (marg) Papieſtwá przyſądzenie. (–) KrowObr 29v.
3. Dołączenie, dodanie (1): Adiunctio, Prziłączenie/ prziſądzenie. Mącz 178a.
Cf PRZYSĄDZIĆ
MP