[zaloguj się]
[pdf]

PRZYSŁUGOWAĆ (29) vb impf

o prawdopodobnie jasne (tak w -ować); a jasne.

Fleksja
inf przysługować
indicativus
praes
sg pl
1 przysługuję
3 przysługuje przysługują
praet
sg pl
3 m przysługowåł m pers przysługowali
f przysługowała m an
fut
pl
3 m pers będą przysługować
conditionalis
sg pl
3 m by przysługowåł m pers
n subst by przysługowały

inf przysługować (2). ◊ praes 1 sg przysługuję (3). ◊ 3 sg przysługuje (8). ◊ 3 pl przysługują (9). ◊ praet 3 sg m przysługowåł (2). f przysługowała (1). ◊ 3 pl m pers przysługowali (1). ◊ fut 3 pl m pers będą przysługować (1). ◊ con 3 sg m by przysługowåł (1). ◊ 3 pl subst by przysługowały (1).

Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVI w. (jeden z niżej notowanych przykładów).

1. Być pomocnym komuś, usługiwać; demereri Mącz; asservire, comministrare Calep [w tym: komu, czemu (Przen) (23)] (28): Mącz 218b; [człowiek] wſzytki rzecży ſwoie chce ſpráwowáć dziwną rádą á dziwną opátrznoſcią ſwoią/ á chce iżby iedny ſtany záwżdy drugim przyſługowały RejPos 329v, 74v; KuczbKat 400; RejZwierc 191; Asservio – Przisługuię, ſpolemsłuze. Calep 105a, 222b.
Zwroty: »pilnie przysługować« (1): przełóżeni kápłáńſcy/ á oni Licermiernicy [...] ſzukáli tego pilnie/ iákoby byli mogli iáką ſłuſzną przycżynę ználeść do niego [Jezusa]/ bo ſie iáwnie nie ſmieli pokuśić oń/ iż ſie bali onego zgromádzenia wielkiego/ ktorzy iuż pilnie przyſługowáli iemu. RejPos 251.

»k stołu przysługować« (2): RejFig Aa 7v; HEnrik gdy zá żywotá ſyná koronował/ Ku cżći s pirwſzą potráwą/ k ſtołu przyſługował. RejZwierz 21v.

Przen (15): Bowiem ſie ten káżdy ſtan/ pięknie poleruie/ Gdy cnocie bez wykrętow/ náwſzem przyſługuie. RejZwierz 67, 64v; A kto bogáctwá chce nábywáć/ muśi bárzo iey [fortuny] naprzednieyſzemu márſzałkowi łákomſtwu przyſługowáć/ á dziwnych á roźlicznych trudnośći vżywáć. RejZwierc 122; Pátrz záſię ná ty czo wſzetecżeńſtwu przyſługuią/ ieſliże ſą kiedy práwie weſeli/ práwie zdrowi/ álbo práwie rumieni. RejZwierc 142; Powiedział [filozof]: [...] iż mi go bárzo żal/ ſam będąc wielkim pánem nędznikowi przyſługuie. Bo iuż nie máſz nędznieyſzego páná ná ſwiecie iáko fraſunk á kłopothy/ coby gorzey ſługam ſwym płáćił. RejZwierc 153v, Bv [2 r.], [121]v [2 r.], 122 [2 r.], 122v, 150, 227.

W porównaniu (1): Bo ten iuż czo tey pániey [fortunie] przyſługuie ieſt iáko on kámień co przy drodze dármo leży/ włożyſzli gi do ogniá będzie gorący/ włożyſzli gi do wody tedy będzie źimny RejZwierc 23.

a. O czynnościach związanych z kultem (3): bo ktoż tey boginey [!] [tj. Weście] przyſlugował/ muſiał w cżyſtośći żyć HistRzym 17v, 17v.
Zwrot: »przysługować namiotowi« (1): ſyny Dawidowe zwano kápłany/ nie przeto żeby ſłużyli w rzecżach ſwiętych/ (ábowiem nie godziło ſie s pokolenia Iudá idącym przyſługowáć namiotowi [tj. arce przymierza] [...]) ále że żywąc pod ſpráwą á kárnoſcią kápłáńſką/ náuk dobrych y piſmá ſwiętego vcżyli ſie. RejPosRozpr c3.
2. Być posłusznym, słuchać [komu] (1):
Zwrot: »na głos przysługować« (1): zá łáſką twą y lud nieznáiomy wda ſie w poſluſſeńſtwo moie. A ſnadz ieſſcze ná głos będą przyſlugowáć mnie [in auditu auris oboedivit mihi Vulg Ps 17/45] RejPs 26.

Synonim: 2. słuchać.

Formacje współrdzenne cf SŁUŻYĆ.

Cf PRZYSŁUGOWANIE, PRZYSŁUGUJĄCY

JR