[zaloguj się]
[pdf]

1. PRZYWRZEĆ (14) vb pf

Fleksja
praet
sg
3 f przywrzała
n przywrzało
plusq
sg
3 n było przywrzało
conditionalis
sg
3 f by przywrzała
n by przywrzało

fut 3 sg przywré (1), [przywr(a)]. ◊ praet 3 sg f przywrzała (4). n przywrzało (5). ◊ plusq 3 sg n było przywrzało (1). ◊ con 3 sg f by przywrzała (1). n by przywrzało (2).

Sł stp notuje, Cn s.v. przywiera potrawa, Linde XVI (jeden z niżej notowanych przykładów) – XVII w.

Przylgnąć, zespolić się, spoić się z czymś (14):

przywrzeć do czego (1): Albo vpiecż żołć wieprzową á przyłoż ią ná bolączkę/ ieſlić do niéy przywré/ znák dobry iż wynidźie bes ſzkody. SienLek 126.

przywrzeć ku czemu z czym (1): [Jezusowi] rany ſie wſſytki odnowily/ ijż krew ſnich ciekla/ dlá odarciá onego odzieniá/ ktoreé bylo przywrzalo ze krwią ku cialu OpecŻyw 138.

Przen (11):

przywrzeć do czego (1): Poznaſz gdzieć co przywrzáło do vmyſłu twego/ Gdy poznaſz obłędnośći ſwiátá omylnego. RejZwierc 29v; [Bo przodkiem Chrześćiani wierzący/ na ten obyczai od grzechow ſą wolnemi vczynięni/ że aczkolwiek poky tu żyią/ wiele mdłośći a grzechow do ćiała ich y krwy przywrzało/ wſſak [...]. UstKościel 79v; Bo mnięmanie ktore iuſz ras prziwra do vmysłu naſzego/ mamy to iuſz za wielki zwyczay ErazmNow 76].

przywrzeć komu, czemu (2): RejZwierc 29v; [POniewaſz ćialu y krwy naſſei/ od Adama Oica naſſego pierwſſego/ przyrodzenie grzeſſne a ſkażone/ poki iedno tu ćiało a krew żyie/ przywrzało UstKościel 47v]. Cf przywrzeć komu k czemu.

przywrzeć komu k czemu (1): A tak y ty nicz niemieſſkay A panu ſię wopiekę day A duffay mu prawą wiarą Tak zetrzeṡ przjware ſtarą Ieſlicż gdie kſerczu prziwrzała A prawiecż myſl vmieſſała RejKup ſ3.

przywrzeć na kim, na czym (6): POydzyeſz potym do łáźniey/ ábyś płokał ciáło/ Pátrz by ná duſzy więcey/ brudu nie przywrzáło. RejZwierz 142, 136; iáko y dziś tá przywárá [złość] ná nędznym narodzye ludzkim mocno przywrzáłá RejPos 102; Tákże y then wrzod álbo ráná ktora nieobácżnie przywrzáłá ná poććiwym ſumnieniu cżłowieká vważnego/ [...] nie ták wżdy ſnadź boląca ieſt/ iáko tá ktorą cżłowiek vććiwy ſam w ſobie obacży RejZwierc 267, 82v, 229.

przywrzeć gdzie (4): Ale wiemczo ſię to ſtalo Ieſcze to tam gdżies przywrzalo. Naduſſy grzech czo czie bodzie RejKup n3v; RejWiz 1v; RejZwierc 29v, 237v.

Przysłowie: Prożno kąpieſz z wirzchu ciáło/ Ieſli we wnątrz co przywrzáło. RejZwierc 237v.
a. Przypalić się, przykleić się do dna naczynia wskutek nadmiernego odparowania płynu podczas gotowania; aduri Cn [ku czemu] (1): á potim nakładz tego korzenia w miod odſzymowany/ warz ażeby miod wywrzał/ ale maſz cżęſtho ruſzać aby ku rincze nieprżywrzało FalZioł I 105d.

Formacje współrdzenne cf WRZEĆ.

Cf [PRZYWRZAŁY]

MC