[zaloguj się]
[pdf]

SAKRA (19) sb f

Pierwsze a pochylone, końcowe jasne.

Fleksja
sg pl
N såkra såkry
G såkry
A såkrę såkry
I såkrą såkrami
L såkråch

sg N såkra (2). ◊ G såkry (2). ◊ A såkrę (2). ◊ I såkrą (1). ◊ pl N såkry (5). ◊ A såkry (5). ◊ I såkrami (1). ◊ L såkråch (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI w.

1. Podatek pobierany przez Stolicę Apostolską od nowo mianowanych dostojników kościelnych; annata Modrz [sacra Łac śr] (12): Ieſli ią Sakrą zową/ iż z Rzymá powſtáłá/ Będzye ſacratiſsima/ gdyby thu zoſtáłá. RejZwierz 105v, 105v, bb3v; Nuż owy niepotrzebne á wymyſlone Sakry/ kthore [...]/ bywáią precż wynoſzone. (marg) Sakry co do Rzymá idą (–) Azażby nie lepiey iżeby były do tego ſkárbu poſpolitego przyłożone? RejZwierc 187, 187, Bbb2v; Ktora ſummá [przeznaczona na wojnę] niepomáłuby ſię przymnożyłá/ kiedyby Papież Sakry od Biſkupow náſzych y od inſzey Kśiężey/ Rzecżypoſpolitey náſzey dárował. ModrzBaz 123, 123.

W połączeniu szeregowym (1): Ieſztze teſz tá mátká nietzyſta [tj. Rzym jako siedziba papieża; nawiązanie do Vulg Apoc 17/3-6]/ vmocniłá páńſtwo ſwoie/ y Kroleſtwo/ Annatámi/ Sakrámi/ Pálliuſzámi/ Kortyſany/ Oleymi/ báránkámi [...] KrowObr 242.

Szereg: »annaty, (abo) sakry« (2): (nagł) Annati abo sacri. (–) [...] poſliemy do oicza S. Papieza o ty annaty abysmy ich z Korony vynoſicz niedopuſczili ComCrac 14v; SarnStat 174. [Ponadto w połączeniu szeregowym 1 r.]
2. Święcenia duchowne, zwłaszcza biskupie; również obrzędy z tym związane i dokumenty potwierdzające dokonanie święceń; Pontificis Maximi diploma approbans episcopum Cn (7): I nie to ieſt Biſkup/ kthory [...] od Papieżá Sakry Bierze. KrowObr 126v; Ten [papież Bonifacy IX] też napirwey wymyſlił Annaty/ to ieſt/ połowicę dochodow z beneficyum gdy ie kto prziymuie po vmárłym biſkupie/ á Sakry nie wydawáć áżby zápłáconá byłá Annatá [tj. podatek od mianowanych biskupów]. BielKron 187v; RejAp 152; Pátrzayże iż tu [wybierając apostoła na miejsce Judasza] nie ſłáli po Sakry do Rzymá/ po prowizije do pánow/ po grátifikácije do Biſkupow/ po prezentácie do krolow á do podawiec RejPos 290v, 290v; PaprPan L4v; [niechajby duchowni z beneficyj postąpili] ták iżby y Annaty/ ktore przed tym do Rzymu dawáli/ y ty pieniądze ktore zá ſakry támże poſyłáią/ do tego ſkárbu Rzeczypoſp⟨olitej⟩ oddawáne były VotSzl Dv; [Tegoż cżáſu przyiechał do Polſki Legat Papieſki/ [...] ktory złożył dwu Biſkupow z vrzędow/ Krákowſkiego iednego Ciáſłáwá/ [...] oto iż ſakry niemáiąc/ Biſkupſtwo Krákowſkie trzymał. BielKron 1597 95 (Linde)].

Synonim: 1. annata.

MC