« Poprzednie hasło: (PSUĆ) | Następne hasło: [PSYDYJA] » |
PSUJĄCY (8) part praes act
Fleksja
sg | |||||
---|---|---|---|---|---|
m | N | psujący | n | N | psując(e) |
D | psując(e)mu | D |
pl | ||
---|---|---|
N | subst | psując(e) |
G | psujących | |
A | m pers | psując(e) |
subst | psując(e) |
sg m N psujący (1). ◊ [D psując(e)mu.] ◊ n N psując(e) (1). ◊ pl N subst psując(e) (2). ◊ G psujących (2). ◊ A m pers psując(e) (1). subst psując(e) (1).
Sł stp brak, Cn notuje, Linde brak.
Znaczenia
1. Niszczący, wyrządzający szkodę; tabidus, tabificus Cn (7):
a. Dotyczący stanu fizycznego [co] (2): Ale iż rozmáithe przyczyny przypadáią/ ktore człowiekowi z bácznośći miárę biorą/ [...] s ktorego przełożenia/ roſtą zbytnie wilkośći kreẃ pſuiące SienLek 45; ówém ſie podźiwuy/ [...] że tę wodę pijąc/ guzów ták ſzpetnych/ kſtałt człowieczy pſuiących/ częſto pozbywáią Oczko 23.
b. Dotyczący życia społecznego, zwłaszcza politycznego i religijnego [co] (5): Od tego cżáſu Włoſkie y zachodne Páńſtwá od Ceſarzow Greckich ábo wſchodnych/ iáko od Heretykow ták długo przedtym y potym kośćioł Boży pſuiących/ y duſze Chrześćiáńſkie zárażáiących odſtąpili. SkarJedn 200; Bo wſzytki kácerſtwá wiárę S. pſuiące: ábo biją ná cżłowiecżeńſtwo práwe Chryſtuſowe: ábo ná boſtwo SkarŻyw 358; SkarKazSej 686b, 700a marg.
Szereg: »przerywający abo psujący« (1): Krol o to śię ma pilnie ſtáráć/ [...] áby poſtánowił miedzy nimi [obywatelami] [...] porownánie: nie tym ſpoſobem/ áby iuż wſzytkie rzecży były miedzy nimi ſpolne [...]/ ále żeby tym wſzytkim ſtanom chłubę niepotrzebną/ nadętość/ pychę/ y inſze zarázy towárzyſtwo ludzkie przerywáiące/ ábo pſuiące [turbantes] od iął [!]. ModrzBaz 19.
c. [Pozbawiający kobietę dziewictwa (łączy element uszczerbku cielesnego z moralnym) [kogo]: Stráćiwſzy dziewictwo/ może niewiáſtá grzech pokutą zmázáć: ále dziewictwo ſie iey niewroći. [...] O iáka to nędzá/ chłopu pſuiącemu ćię y iego chćiwośćiam poddáną być y niewolnicą? SkarŻyw 438.]
2. Uniemożliwiający czyjeś działania, realizację czegoś, przeszkadzający [co] (1): Licitator – Pſuiąci targ drugiego. Calep 602a.
Cf PSOWAĆ
SBu