[zaloguj się]
[pdf]

PUŁSZOSTA (6) nm

pułszosta (4), połszosta (2); pułszosta GrzepGeom, ZapMaz; połszosta FalZioł; pułszosta : połszosta LibMal (2:1).

W przykładach z LustrRus zapis pół- traktujemy jako puł-, zgodnie z informacją wydawców (cf Przedmowa [w:] LustrRus I, s. XXXVII).

W pisowni łącznej (5), w pisowni rozłącznej (1).

o oraz a jasne; w poł- o prawdopodobnie pochylone (tak w poł-).

Fleksja

m [N pułszosta. ◊ G pułszostu.] ◊ A pułszosta (3). ◊ f [N pułszosty, pułszosta (cum G pl).] ◊ A pułszosty (3). ◊ [indecl w funkcji D a. L m pułszosta (cum praep „po” oraz sb „łokciu”).]

[Składnia orzeczenia typu: pułszosta jest, będzie; pułszosta są. Składnia przydawki: te pułszosta.]

Sł stp: półszosta, półszosty, Cn brak, Linde bez cytatu: półszosta.

Liczebnik ułamkowy: pięć i pół (6):

pułszosta czego (sg) (5): Item stemze Maczkiem [...] dwv konyv lony vkradli, kthore wpleſſewye chlopu do Choczicze przedali za pulſſoſthi grzywny LibMal 1545/105; kthoremu [złotnikowi] srebra polſchoſtha ſkoycza przeſz [= bez] quarthi vkradl LibMal 1550/153, 1552/169; Pręt był ná dźieśiąći pedes, co czyni troſzkę więcéy niż pułſzoſtá łokćiá Krákowſkiégo GrzepGeom N; item [ukradł] waczek ze dwięma piersczonkami i pieniedzi pulsosthi kopi gr. polskich w pulgroskach ZapMaz III G 1573/113v; [Wokabul 1539 M3; a potem od tych 8 kor. bierze młynarz 4 miary słodu wierzchowate, które półszósty miary czynią LustrMaz II 58; InwMieszcz 1567 nr 132, 1578 nr 220]. Cf [Zestawienie liczebnikowe].

[pułszosta czego (pl): Tamże z półszóstu łanów na przedmieściu rzeczonem Ostrow przychodzi szosu na zamek lwowski z każdego po gr 16. LustrRus II 168; Okrom tych morgów wyżej opisanych [...] jest ogrodów i grodziej morgów półszósta LustrMaz II 70.

pułszosta czego (sg a. pl): Na której [części] jest półszósty czwierci dworzyszcz, to jest łan i półtory czwierci, na których siedzi kmieci robotnych 7 prawem wołoskiem. LustrRus II 7.

W składni zgody z rzeczownikiem w sg (indecl w funkcji D a. L): okienko o 1 szybie, jest jej na dłużą i na szerzą po półszósta łokciu LustrPom 192.]

Z elipsą rzeczownika podrzędnego (1): á tak [chory na podagrę] pierwſzy dzień po pełni [majowej]: ma z ieſć bobku, połtori gałki/ wtorego dnia poł trzeci/ [...] cżwarthego dnia poł pięty/ piątego dnia poł ſzoſty FalZioł V 93v.

W charakterystycznych połączeniach: pułszosta(-y) [czwierci, faski], gałki, [grosza], grzywny, kopy, [łanow], łokcia, [miary, morgow], skojca, złotego.

[Zestawienie liczebnikowe: »pułszosta tysiąca« = 5500: Co mniemaſz cżłowiecże przez te pulſzoſtá tyſiącá lat/ iáko świát ſtoij/ co Monárchow/ [...] Paniąt możnych było? ArtHom Dv, B2v; odeimiſz od ſzeſci tiſzieci pułczwąrta [!] tiſziąca ziczia Eſdraſowego/ y co potim wiſzło dwa tiſziąca będzie pulſzoſta tiſzyąca wſziſtkiego FlinsCunDzień D4v.

W połączeniu z przyimkiem wskazującym na przybliżenie: Y pod tym ſklepieniem [...] nie tylko rozmáite gwiazdy [...] ſpráwił [Pan]: ále też bieg gránice pewne cżás im zámierzywſzy/ ták nimi władnie/ że iáko napewnieyſzy Zegar iuż to nád [= więcej niż] pułſzoſtá tyſiącá lat idą ArtHom B2v.]

MFr