[zaloguj się]
[pdf]

PUŁZEGARZE (5) sb n

pułzegarze (4), połzegarze (1); pułzegarze GórnRozm, WujNT, SarnStat (2); połzegarze KłosAlg.

W pisowni łącznej (4), w pisowni rozłącznej (1).

Pierwsze e oraz a jasne; końcowe e prawdopodobnie pochylone (tak w poł-(puł-)...-’e); w poł- o prawdopodobnie pochylone (tak w poł-).

Fleksja
sg
N półzegarzé
L pułzegarzu

sg N półzegarzé (1). ◊ L pułzegarzu (4).

Sł stp, Cn brak, Linde XVI (dwa z niżej notowanych przykładów) – XVII w.: półzegarze.

Zegar, na którego tarczy oznaczano 12 godzin („cały zegar” miał tarczę z oznaczeniem 24 godzin) (5):

W przeciwstawieniu: »zegar ... połzegarze« (1): Zegar od pirwſzey godziny do 24. tyle razow [tj. 24 razy] bije. [...] A poł Zegarze od pirwſzey godziny do 12. tyle razow [tj. 12 razy] bije. KłosAlg D2v.

Wyrażenie przyimkowe: »[która godzina] na pułzegarzu« (4): Rżekło ſię było wczorá zeyść ſię o oſmey ná pułzegárżu/ á widzę iż ieſt bliſko dźieſiątey/ á ieſcze nic ſię nie poczęlo. GórnRozm E; Godziná pierwſza ná dzień v Zydow byłá/ ktora v nas ná pułzegárzu ſzoſta przed południem. Záś ſzoſta Zydowſka/ v nas ieſt dwánaſta w południe. WujNT 121; á do Rády ná mieyſcá ſwé/ káżdy áby o óſméy godźinie ná pułzegárzu áby ſie ſtáwił. SarnStat 17, 17; [NieuwiarŚm 82; Aby żaden nie śmiał od śiodmey do dźiewiątey godźiny ná pułzegárzu/ do Wárſzáwy ná Moſt wieżdżáć Konst 1581/121v (Linde) [idem SarnStat 17, BielKron 1597], 1581/121v; BielKron 1597 671 (Linde)].

MFr