[zaloguj się]
[pdf]

PYCH (3) sb m

Fleksja
sg
N pych
G pychu
A pych
I pych(e)m

sg [N pych.] ◊ G pychu (2). ◊ [A pych.] ◊ I pych(e)m (1).

Sł stp notuje, Cn, Linde brak.

Zarozumiałość, hardość (3): [gdzÿe tam strona odporna oszvyaczÿla sze ve fszÿtkÿch reczach, yako sztrona povodna takovÿ pÿch vdzÿalala, chcacz go [skazanie] casszovacz ÿ sznÿszcÿcz KsięgaSądTrześ 1539 nr 857; ListyPol II 1549/316; ná przod pamiętáimy ze śię pan/ nikąſka wpyſze zwłaſzcza ſług nauki ſwoiéi niekochá ale ią nad inſzé nienawidzi/ na co nic ludzie zli niedbaiąc/ więtſzégo pychu niſz inſzy świat vżywaią MurzNT 45v; [Fortunat wysyła gospodarza po stolarza z córką. Stolarz nie chce się stawić odpowiadając:] będzielić pobożną myślą k temu poruſzon/ przyydzieć tu/ á pomoże [...]. Goſpodarz máiąc to v śiebie zá grubą iteż nieroſtropną odpowiedź/ miał zá to że y gośćiá iego ten pych miał obyść HistFort Fv.]
Zwrot: »pychem się unosić (a. [podnosić])« (1): kto by kolwyek z pychu rozſkazánya kápłáńſkyego ſlucháć nyechćyał/ iż tákowy myał być zábit/ áby wſſyſtek lud ſlyſſąc to/ bał ſye/ á pychem ſye nye vnośił. KromRozm II ſv; [A tego ſwego pychu/ ktorym ſię/ nad Boga/ Chryſta Pana podnoſzą/ y mędrſzymi czynią/ klatfami/ grożbami [...] anie słowem Bozym/ bronią ConfLutom R3v].
Wyrażenia przyimkowe: »dla pychu« (1): Yákoż ſye to [odrzucenie od jedności Kościoła] częſtokroć/ á nye poyednemu tylko [lokalnemu kościołowi] ále y mnogim ná raz/ [...] dla grzechow y ſwowoleńſtwá ludzkyego/ á nawyęcey dla pychu á wſſetecznoſci przełożonych/ przydawáło y przydawa KromRozm III D8v.

»z pychu« (1): KromRozm II ſv cf Zwrot.

Cf PYCHA

LW