[zaloguj się]
[pdf]

SAMOPAS (13) av

samopas (9), samopasz (4); samopas GliczKsiąż, OrzRozm, Strum, KlonŻal, KochPam, KlonFlis, KlonWor (3); samopasz Prot, BudBib, MycPrz, KochFr.

sa- (12), så- (1) KlonŻal; o oraz drugie a jasne.

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVI – XVIII w.

Bez dozoru; custode remoto, sine custode Cn (13): Przeto nye dobrze cżynyą oni rodzicy kthorzy ſyny ſwe ſámopás puſſcżáyą GliczKsiąż O3; Paś lud twoy laſką twoią/ [...] ktory mieſzka ſámo páſz wleśie [confidenter in sylva] ná śrzod Kármelá. BudBib Mich 7/14; KochFr 79; Ták niebogá ſámopás puśći goſpodárſtwo KlonWor 48.
Zwrot: »chodzić samopas« (2): Ale záſię mieć trzebá w groźie ſwe Páchołki. Bo tám chodzą sámopáſz pod Zamkiem w Krákowie Prot C4; Moſtowy oſtrow vyźrzyſz wnet przed ſobą/ Tám [...] Náydźieſz dwonogie i nie płoche łánie [tj. prostytutki] [...] Co ie porządny Senat wypędźił w lás Z trzody wſtydliwych/ y chodzą ſámopás. KlonFlis Gv; [BielawMyśl B2v].
Wyrażenie przyimkowe: »w samopas« (1):
~ Zwrot: »w samopas chodzić« (1): boy ſye áby ćię nieziadł wilk z láſá/ gdy wſámopás ſam chodźiſz bes ſtrożá. OrzRozm H3.~
Przen (5): Karzmyſz ſie iuż cudzymi tymi przygodámi/ Nie bieząc [!] ták ſámo páſz ſwoimi myſlámi. MycPrz I C; Nie życząc tedy tém Kśiążkam áby thák ſámopás po świećie tułáć ſye miáły [...] Strum A4v.
Zwrot: »chodzić samopas« (1): Ow/ koźik náoſtrzywſzy/ cudze mieſzki rzeże. [...] Gdy kto z mieſzkiem pękátym y z káletą dużą/ Nośi ią nie oſtrożnie/ nośi przeſtrono pás: Abo ieſli mu chodźi kieſzenia ſámopás KlonWor 36.
[Wyrażenie przyimkowe: »w samopas«: Takeſmy śie puśćili wſamopas i z dźiatkami ſwoimi/ nie ſtaramy śie oto iakoby wnas przyraſtać miało Ducha świętego OrszakPos 25v.]
a) O włosach: bez upięcia (2): Proſtowłoſe Krenides wárkocże ſamopás Po rámionách puśćiwſzy płácżą KlonŻal B; KlonWor 6.
a. O okręcie: nie poddając się sterowaniu (1): nawá żadnéy ſpráwy Nie ſłucha/ ále w morſkim rozgniewániu pływa Sámopás KochPam 85.

Cf [SAMOPAŚĆ]

KW, (LWil)