• Instrukcja
  • I. Materiał Słownika
  • II. Podział materiału na artykuły hasłowe
  • III. Hasło
  • IV. Specyfikacja gramatyczna
  • V. Część gramatyczna
  • VI. Stosunek do innych słowników
  • VII. Semantyka
    • A. Zasady podziału znaczeń
    • B. Podział wewnętrzny rubryki znaczeniowej
    • C. Struktury składniowe
    • D. Funkcje form gramatycznych
    • E. Połączenia
    • F. Użycia przenośne
    • G. Inne rubryki nienumerowane
    • H. Podrubryki znaczeniowe
    • I. Uwagi o łączliwości
    • J. Uwagi ogólne
    • K. Objaśnienia znaczeniowe
      • 145. Rodzaje objaśnień znaczeniowych
      • 146. Znaczenia niejasne
      • 147. Wyrazy pochodzenia obcego
      • 148. Kalki
      • 149. Terminologia specjalna
      • 150. Uwagi gramatyczne w objaśnieniu
      • 151. Komentarze rzeczowe
    • L. Odpowiedniki łacińskie
    • Ł. Odpowiedniki polskie wyrazów pochodzenia łacińskiego
    • M. Szczegóły dotyczące semantyki niektórych typów haseł
    • N. Szczegółowe sposoby postępowania przy niektórych komplikacjach materiałowych
    • O. Zebranie uwag technicznych
  • VIII. Frazeologia
  • IX. Cytaty
  • X. Lokalizacje
  • XI. Synonimy
  • XII. Formacje współrdzenne
  • XIII. Odsyłacze
  • XIV. Układ Słownika
  • XV. Indeks frekwencyjny
  • XVI. Użycia spoza naszego kanonu źródeł
  • XVII. Sposób traktowania kustoszy, żywej paginy i tekstów erratowych
  • Dodatek: pochylenia i miękkości oraz poprawki lokalizacyjne

147. Wyrazy pochodzenia obcego.

Przy objaśnianiu oczywistych słabo przyswojonych pożyczek z wyrazów obcych (w zasadzie z wyjątkiem łacińskich i greckich) podajemy w nawiasie, przed ewentualnymi odpowiednikami łacińskimi, powołanie się na odpowiedni wyraz obcy, np. s.v. GBIT:

Okręg, obwód, powiat (z niem. Gebiet).

O ile dawna postać wyrazu obcego, z której pochodzi pożyczka jest odmienna od tej, jaka ustaliła się dziś w danym języku, piszemy jak s.v. KLAMA:

(z niem. Klam(m)e, dziś Klemme).

Przy pożyczkach przez medium innego języka na pierwszym miejscu zapisujemy źródło bezpośrednie i za pomocą znaku ⟨ doprowadzamy do najpierwotniejszej podstawy, np. s.v. KANTAR

(z tur. kantar ← arab. kintar ← łac. centenarius).

Stosujemy przy tym alfabet oryginału (ruski, grecki, lecz oczywiście nie hebrajski itp.).

a. Wyrazy wieloznaczne.

O ile w hasłach takich będzie podział na znaczenia, uwagę tę (bez nawiasu i statystyki, ale z dwukropkiem) zapisujemy na początku części semantycznej, np. s.v. HEWAR:

Z niem. Heber:
1. Dźwignia...
2. Korba...
3. [Metalowa rurka...

Jednak w wypadku, gdy drugie znaczenie rozwinęło się już na gruncie polskim, postępujemy jak przy haśle jednoznaczeniowym, tj. z nawiasem przy opisie pierwszego znaczenia, np. s.v. HERST, gdzie drugim znaczeniem jest niewystępujące w podstawie niemieckiej ‘pierwszeństwo’.