[zaloguj się]

194. Połączenia.

W obrębie haseł spójnikowych, przyimkowych, zaimkowych, przysłówkowych i partykuł wydzielamy też strukturę frazeologiczną nazywaną u nas połączeniem. Wyodrębniamy w niej jednostki złożone z elementów formalnych ściśle ze sobą wzajemnie powiązanych w zdaniu. Mogą to być np. połączenia wskaźnika zespolenia z zapowiednikiem lub odpowiednikiem zespolenia:

»tam ... gdzie«,
»tak ... jak«,
»dlatego ... aby«,
»na to ... aby«
– wielokrotne powtórzenia spójników:
»albo ... albo«,
»czy ... czy«
– spójników i ich odpowiedników w apodozie:
»chocia ... ale«,
»jesli ... to«
– i inne, jak:
»od ... do«,
»aż do«,
»chyba że«,
»albo też«,
»gdy jedno«,
»albo ... lub«

itp. Jeżeli człony połączenia nie sąsiadują w tekście ze sobą, sygnalizujemy to w tytuliku za pomocą trzech kropek. Trzy kropki w nawiasie oznaczają, że mamy przykłady zarówno łączne, jak i rozdzielone.
Połączeń wielowyrazowych raczej nie rozbijamy na kilka pozycji dwuczłonowych, gdyż zniekształcilibyśmy w ten sposób rzeczywisty materiał. Tak np. pozostawiamy:
»aż kiedy ... dopiero«,
»aż natenczas kiedy«
i nie preparujemy z nich sztucznego:
»aż kiedy«.
Nawet jeżeli każdy z członów ma również samodzielny odpowiednik dwuczłonowy, zachowujemy dużą ostrożność. Bogactwo wzajemnej łączliwości jest bowiem żywym i charakterystycznym zjawiskiem językowym owej epoki.
Połączenia stoją po przysłowiach, a przed frazami.

a. Powtórzenia spójników.

W wydzielaniu połączeń zbudowanych na zasadzie powtórzenia spójników stosujemy pewną selekcję. Nie wyodrębniamy np. łańcuchów identycznych lub podobnych spójników wzajemnie niewspółzależnych, rozpoczynających łańcuch zdań tego samego typu, zwłaszcza podrzędnych, np.:

„jesli ... jesli” (a także: „jesli ... jeżeli”),
„aż ... aż”, „ale ... lecz”

itp.

aa. Sposób notowania powtórzeń spójników.

Przy powtórzeniach tych samych spójników wyróżniamy połączenia dwuczłonowe i wieloczłonowe. O ile ilość członów w połączeniach wielokrotnych jest różna, zaznaczamy to stawiając po drugim trzy kropki, po czym w klamrze przed ogólną liczbą statystyczną piszemy: [kilkakrotne], a po liczbie wyliczenie ilości członów ze statystyką, np.:

»ani ... ani ...« [kilkakrotne] (28) [trzykrotne (23), czterokrotne (4), sześciokrotne (1)]
(kolejność wyliczenia jest zgodna z naturalnym ciągiem liczbowym, a nie z malejącą frekwencją).