[zaloguj się]
[pdf]

SAPIEĆ (13) vb impf

a jasne; e z tekstu nieoznaczającego pochyleń.

Fleksja
inf sapieć
indicativus
praes
sg pl
3 sapi sapią
praet
sg
3 f sapiåła

inf sapieć (1). ◊ praes 3 sg sapi (8). ◊ 3 pl sapią (3). ◊ [praet 3 sg f sapiåła.] ◊ part praes act sapiąc (1).

Sł stp (aneks): sapić, Cn notuje, Linde XVII – XIX w. s.v. sapiać.

1. Wydawać charakterystyczny odgłos przy wypuszczaniu powietrza (11):
a. Głośno, z trudnością oddychać ustami i nosem; sibilare BartBydg; naribus sonum edere Cn (10): BartBydg 257; Po głoſie też nie poznáć/ bo więc drudzy ſápią/ By w łáźni ſie ſcieráiąc gdy ſobie łby drápią. RejWiz 15v; RejZwierc 58v.

W połączeniach szeregowych (6): Iednemu z gorącośći głowá ſie záwráca/ A drugi záſiębyonych pyerśi ſobye máca. Káſzle/ ſápi/ krztuśi ſie/ krwią ná zyemię pluie RejWiz 93v; W piyánym tho narychley poznawáią rádzi/ Ktora ſie komplexia w nim nabárzyey ſádzi. Bo ieſliże flegmátyk/ then ſie máło cżuie/ Iedno ſpi/ ſápi/ drzemie/ ná brzuch ſobye pluie. RejWiz 117v, 16v, 93; Więc mu [księdzu na mszy] biyą [wierni] w cymbały/ á gráią w orgány/ A on im tu łáſzkuie/ by Miedźwiedź s ſkorámi. Mrucży/ ſápi/ pogląda/ iedno iż nie drapye RejZwierz 106; RejZwierc 3v.

Szereg: »chrapać, sapać« (1): á on [pijanica] chodzącz chrapi/ ſápi/ pod łáwę wlezie/ áni wie ieſli ieſt álbo ieſli był cżłowiekiem RejZwierc 61v.
b. O miechach (1): Tákże náſze piſzcżałki Poſpolitey rzecży/ Gdyby tenor przyſtoyny/ miewáli ná pyecży/ A ná ieden głos wſzyſcy/ ſpołu ſie zgadzáli/ Nadobnieby pioſnecżki/ káżdey dokonáli. Ale iż rozno bęcżą/ á ktemu ſie kwápyą/ Więc máło znáć tenoru/ iedno miechy ſápyą. RejZwierz 105.
2. Powodować sapanie (w ludowej etymologii łac. rzeczownika „sapor”) (1): Więc rozlicżnych przyſmákow ieſzcże náſtáwiáią/ [...] Nie dármo ie przezwáli ſapory bo ſápią/ A bárzo ſie więc po nich drudzy do drzwi kwápią. RejWiz 15.
3. Syczeć (1): Wąż w ſwey iámie ſapiąc ſie wił BierEz L3; [serpens sibilat Sapy ReuchlinBartBydg RN; Záleią ſie okręty/ zkąd dębiná właſnie Ogorzała przemokła/ ták áż ogien zgáſnie Y pára nie ſápiałá [restinctus donec vapor V 698]: ták wſzyſtkié zoſtáły Wcále/ krom cztérech któré z gruntu pogorzáły. VergKoch 142].

Synonim: 1. chrapać; a. dyszeć; 3. kszykać.

Formacje współrdzenne cf SAPAĆ.

Cf SAPIĄCY, [SAPIENIE]

MN