Słownik polszczyzny XVI wieku

« Poprzednie hasło: CHĘDOŻYĆ

Następne hasło: CHĘPR »

CHĘDOŻYĆ SIĘ (9) vb impf

sie (7), się (2).

o jasne.

Fleksja

indicativus
inf	chędożyć się
praes
	sg	pl
3	chędoży się	chędożą się

praet
	sg
3	f	chędożyła się

conditionalis
	pl
3	m pers	bysmy się chędożyli

inf chędożyć się (2). ◊ praes 3 sg chędoży się (3). ◊3 pl chędożą się (2). ◊ praet 3 sg f chędożyła się (1). ◊con 3 pl m pers bysmy się chędożyli (1).

Sł stp, Cn, Linde brak.

Znaczenia

1. Myć się, oczyszczać się (4)
2. Ozdabiać się, stroić się (3)
3. W funkcji biernej od „oczyszczać” (2)

1. Myć się, oczyszczać się; lavare Mącz (4): Si perinde amentur mulieres diu ac lavant, By ták długo były miłowáne yáko ſie długo chędożą Mącz 291d.

Szereg: »myć się i chędożyć« (2): W lazni ſie myc y chędożyc FalZioł V 49v, V 49v.

W przen (1): na to mamy naświętſze Sákrámenty náſze/ a zwłaſzczá pokutną ſpowiedź: ábyſmy ſię częſto chędożyli/ y proch ten y błoto ſerc náſzych oćieráli. SkarKaz 638b.

2. Ozdabiać się, stroić się (3): Mącz 305c; RejAp 175v; Zaſz owo nie piękna rzecż/ kiedy ſie białagłowá/ vbierze y vchędoży thák s proſtá/ a bez wymyſłow/ iż kto ią widzi/ nie może rozeznáć ieſli ſie chędożyłá/ ábo nie. GórnDworz Gv.

3. W funkcji biernej od „oczyszczać” (2): Bo bez wodzá y bezgłowj prętko owce zábłądzą/ a im dáley tym więcey błędy roſtą. A zwłaſzcżá zá długim y ſtárym bárzo zániechánim/ gdzie ſię rola záleży/ á niechędoży SkarJedn 341; pokrzywy młode bydłu nalepſze: y prozne ſie kąty chędożą/ poki nie párzą. GostGosp 116.

Synonimy: 1. gładzić się, myć się, ocierać się, polerować się, przecierać się, wycierać się; 2. piękrzyć się, przybierać się, stroić się, zdobić się.

Formacje pochodne: ochędożyć się, uchędożyć się.