[zaloguj się]
[pdf]

CIERPKI (13) ai

cierpki (5), cirpki (7); cierpki FalZioł, KlonŻal, Calep (4); cirpki GlabGad (7).

Teksty nie oznaczają é (Cn e pochylone).

[sup cierpcz(e)jszy (Linde)].

Fleksja
sg
mNciérpki fNciérpk(a) nNciérpki(e)
I Iciérpką I
pl
L ciérpkich
inne formy
sg n a. pl subst N - ciérpki(e)

sg m N ciérpki (7). ◊ f N ciérpk(a) (1). ◊ I ciérpką (1). ◊ n N ciérpki(e) (2). ◊ pl L ciérpkich (1). ◊ sg n a. pl subst N ciérpki(e) (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI i XVIII w.

1. Gorzkawo-kwaśny (o smaku); acerbus, peracerbus Calep, Cn; austerus Calep (11): Takieſz gdyby matcżyne mleko było nieiako cierpkie á przykre/ tedi natſzcżo nigdy nie ma dziecięciu pokarmu dawać. FalZioł V 36; Przetho też w nich mięſo ieſt cirpkie, ku pozywaniu nie godne, y owſzem trąci potem GlabGad E6, I6 [3 r.]; Pátrz iż z grobow nie wyraſta/ ni máćicá winna/ [...] Tylko ćierpkie tarnie á głog/ á nieſzcżęſne płonki/ Od ktorych zęby trętwieią KlonŻal C4; Calep 15b.
Wyrażenie: »smak cirpki« (2): Tem też obycżaiem ſmak cirpki ſprawuie ięzik ku odtworzeniu w nim porow GlabGad I6, C6v.
Szereg: »kwaśny, cierpki« [szyk 2 : 1] (3): Ale ſmak kwaſny cirpki albo oſtry dla zimna w nim panuiącego, zciſka cżłonki GlabGad C6v; Calep 118a, 774a.
2. Ściągający, zaciskający, powodujący drętwienie; adstrictus Cn (1): [chleb pszenny] [...] ma w ſobie nie iaką lipkoſć [...]. Zaſię Ięcżmienny chleb ieſt cirpki przeto więcey wyſuſza niżli tucży GlabGad G6.
*** Bez wystarczającego kontekstu (1): Asper – Chrupiasty, przikri, czierpki. Calep 103a.

Synonimy: 1. gorzki, niedostały, przykry.

Cf CIERPNIĄCY, CIRPNY

DM