[zaloguj się]
[pdf]

1. DOJŚĆ (487) vb pf

dojść (124), dojć (110), dość (33), dojść a. dość (14), dojść a. dojć a. dość (206); dojść KromRozm II, Leop (13), GórnDworz (21), BielSpr (3), BudNT (5), SkarŻyw (17), NiemObr, GórnRozm (10), ReszPrz (3), KochCzJan (2), OrzJan (10), KołakSzczęśl, CiekPotr (7), PaxLiz (5); dojć PatKaz I (2), BielŻyw (4), KłosAlg, GliczKsiąż (5), LubPs, GroicPorz (17), RejZwierz (3), BibRadz (16), BielKron (15), Prot, SienLek (13), GrzepGeom (2), RejPos (18), BiałKat (1), BudBib (8); dość LibLeg (12), MurzNT, SkarJedn (3), Oczko (8), ReszList (2), PaprUp (3); dojść; dojć : dość Diar (7 : – : 1), Mącz (13 : – : 1), WujNT (2 : – : 1), SarnStat (3 : 3 : 2).

W formach inf i fut o pochylone, w pozostałych formach o jasne. W temacie praet m sg oraz part praet e jasne.

Fleksja
inf dójść, dójć, dóść
praet
sg pl
1 m doszedłem, -m doszedł, -ech doszedł m pers doszlismy, -esmy, -smy doszli, -chmy doszli, -my doszli
f doszłam, -m doszł(a) m an
2 m doszedłeś, -eś, -ś doszedł m pers
f doszłaś m an
3 m doszedł, doszedł jest m pers doszli
f doszła m an
n doszło subst doszły
plusq
sg pl
3 m doszedł był, był doszedł m pers byli doszli
f była doszła m an
n subst były doszły
conditionalis
sg pl
1 m -bych doszedł, bym doszedł m pers doszlibysmy, bysmy doszli, bychmy doszli
f bych doszła m an
2 m m pers byście doszli
3 m by doszedł, doszedłby m pers by doszli
f by doszła m an
n by doszło, doszłoby subst by doszły
con praet
sg
2 m byś był doszedł
3 m by był doszedł
f by doszła była
impersonalis
doszto
participia
part praet act doszedszy, doszedwszy

inf dójść (46), dójć (37), dóść (12); dójść KromRozm II, Leop, GórnDworz (7), BielSpr, BudNT, SkarŻyw (3), NiemObr, GórnRozm (3), ReszPrz, KochCzJan, OrzJan (2), KołakSzczęśl, CiekPotr (3), PaxLiz; dójć PatKaz I, BielŻyw, KłosAlg, GliczKsiąż, LubPs, GroicPorz (10), RejZwierz, BibRadz (5), BielKron, Prot, SienLek (4), GrzepGeom, RejPos (4), BiałKat, BudBib; dóść LibLeg, MurzNT, SkarJedn, Oczko, ReszList, PaprUp; dójść : dójć : dóść Diar (1 : ‒ : 1), Mącz (13 : ‒ : 1), WujNT (2 : ‒ : 1); SarnStat (3 : 3 : 2). ◊ fut 1 sg dójdę (7). ◊ 2 sg dójdziesz (17). ◊ 3 sg dójdzie (74). ◊ 1 pl dójdziemy (5), dójdziem (3); -emy OrzQuin (2), CzechEp, OrzJan, -em BielKron, WisznTr, -emy : -em ArtKanc (1:1); ~ -em(y) (3), -(e)m(y) (5). ◊ 2 pl dójdziecie (2). ◊ 3 pl dójdą (16). ◊ du 1 dójdziewa (2); -ewa WyprPl A4; -(e)wa PaxLiz E3v. ◊ praet 1 sg m doszedłem, -m doszedł (12), -ech doszedł (1) PaxLiz. f doszłam, -m doszł(a) (2). ◊ 2 sg m doszedłeś, -eś, -ś doszedł (4). f doszłaś (2). ◊ 3 sg m doszedł (52), doszedł jest (1) BartBydg. f doszła (23). n doszło (26). ◊ 1 pl doszlismy, -esmy, -smy doszli (6), -chmy doszli (2) BibRadz, -my doszli (1) LibLeg. 3 pl m pers doszli (15). subst doszły (13). ◊ plusq 3 sg m doszedł był (1) RejAp, był doszedł (1) Leop. f była doszła (1). ◊ 3 pl m pers byli doszli (2). subst były doszły (1). ◊ con 1 sg m -bych doszedł (4), bym doszedł (1). f bych doszła (1). ◊ 3 sg m by doszedł, doszedłby (24). f by doszła (12). n by doszło, doszłoby (14). ◊ 1 pl doszlibysmy, bysmy doszli (4), bychmy doszli (3) RejWiz, RejPos (2). ◊ 2 pl byście doszli (1). ◊ 3 pl m pers by doszli (2). subst by doszły (20). ◊ con praet 2 sg byś był doszedł (1). ◊ 3 sg m by był doszedł (1). f by doszła była (1). ◊ part praet act doszedszy (9), doszedwszy SkarŻyw (2). ◊ impers doszto (2) ModrzBaz 141v, KochWr 33.

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI – XVIII w.

Znaczenia
1. Zbliżyć się, dotrzeć, dosięgnąć, trafić do miejsca lub punktu w przestrzeni; convenire, devenire, pervenire Mącz, Cn; iter continuare Mącz; prodere Cn; appropriare, venire Vulg (152): FalZioł V 102; Gdy cżás ku zawodu przyſzedł/ wſzytcy ſobie konie pochromili y nie doſzli/ iedno on ſam ku ſłupu napierwey przyiechał/ á ſtąd krolem wybran. BielKron 341v; wley to w gárnek polewány/ [...] záſzpuntuy dobrze áby tám wodá niemogłá doydź SienLek 56, 179; GrzepGeom O2; HistRzym 129; RejPos 214; RejZwierc 251; ReszList 173; á iedno tęn kray [im] vſzedł/ gdźie Rzymianin prżed wielkiem gorącem/ ábo zbytniem/ źimnem doyść nie mogł. GórnRozm L4v; ActReg 132; Sprawmy tu co możemy/ potym tám dóydźiewá. WyprPl A4; A my/ pierwey niżli doydźie [appropiet]/ gotowiſmy go zábić. WujNT Act 23/15; A nimby woyſko doſzło, tymby ſie ſámo znędźiło, y ónby kray znędźiło ćiągnąc SarnStat 135; PaxLiz E3; PudłDydo B4.

dojść czego (14), kogo (4): LibLeg 10/62; Doſſedl potym pán Iezus palátzu onego kſiążęcia/ a panna iuż byla vmarla OpecŻyw 45; Vrina ma być zachowana aby iey wiatr niedoſzedł FalZioł V 1c; około oſmey godziny ná dzień doſzli iednego zamku kthori był w poſrod oney rzeki zbudowan HistAl H5; Kiedy iuż [mgły] wzgorę doydą powietrza źimnego/ To ſie iuż tám odmienia záwżdy nacż dziwnego. RejWiz 150v; Leop *B2; BibRadz Luc 8/19; BielKron 204; SienLek 159; RejPos 36v; BudBib 1.Mach 15/4; á niechay ſię [nikt] tego niedopuſzcża/ áby gdy dom bliźnego iákoby gorzeć pocżyna/ on w proznowániu leniał: by záś ieſliby ſie wielki ogień záwźiął domu twego ogień niedoſzedł [ignis perveniat]. ModrzBaz 67; PaxLiz C4v; KlonFlis C3v. Cf Zwroty.

dojść do kogo (7): RejRozpr D4v; Będźieſz tedy wolen od poprzyſiężenia mego/ ieſliż doydźieſz do rodźiny moiey BibRadz Gen 24/41; Mącz 481d; ieſzcże niżli doſzli do kápłanow/ zá wiárą ſwoią/ iuż byli ocżyſcieni. RejPos 216, 214v; ModrzBaz 141v; Ieſliby to nie było pożyteczniey, ábym Ia doſzedł do Pángráczá, y roſpowiedział mu Iáko ſię rzecz ma. CiekPotr 58.

dojść do czego [w tym: do czego czemu (1)] (18): w puſć [!] tego ſoku w nos á na wznak ſię położ yż doydzie tam daleko do żiłek ktore pochodzą od mozgu FalZioł I 13d; RejKup r3; BibRadz Num 34/4; BielKron 436v; Devenire domum, Doyść do domu. Mącz 482b, 473a, 482b [2 r.]; RejAp 87; Ieſli puśćiſz [zapaloną bawełnę] ku gorze/ przećiw wiátru poydzie. Zápali tym na dáchu/ gdzie do miáſtá doydźie. BielSat N3 [idem BielSjem 39]; BielSpr 38v; Strum K2v; SkarŻyw 311, 454, 589; BielSjem 39, Cf Zwrot.

dojść czemu (2): [ranę konia] ſmołą álbo roſtopioną śiárką záléy/ áby mu wodá doydź niemogłá SienLek 178; BielSpr 38v.

dojść czym (3): Aby cżopek w tę kulę/ áż do prochu wetknął/ [...] Bo tą dźiurą wyiąwſzy cżopek ogień doydzie BielSat N2v [idem BielSjem 38]; BielSpr 73v; BielSjem 38.

dojść czym [= jak] (1): Stollę záſypác dobrze źiemią zá ſobą przetknąwſzy ią dęthemi drzewcy álbo rurámi długiemi/ przes ktore tám Ogień ma doyść roſpaloną kulką BielSpr 65.

Ze zdaniem okolicznikowym miejsca [w tym: z zapowiednikiem tam (2); gdzie (5)] (5): Ieſtliżeć zimnicę przemogę, doydęć tam gdziem vmyſlił BielŻyw 77; Sine me pervenire quo volo, Dopuść mi dóść gdzie chcę Mącz 483b; GórnRozm K3v; WujNT Ioann 7/34, 36.

W charakterystycznych połączeniach: dojść tam (9), wszędzie; do domu (4), (do) miasta (3).

Zwroty: peryfr. »dojść białej głowy« (1): Convenire de re Venerea, Doyść białej głowy Mącz 48lc.

»dojść lica [ = rzeczowego dowodu winy]« (2): KlonFlis F3v; Lecż gdy doydą licá/ Pewnie iuż tam w roboćie bywa ſzubienicá. KlonWor 19.

»do rąk, ręku dojść« [szyk zmienny] (2 : 1): nierad bych by ten list miał gdzie zabłędzic mniemam iednak ze doszedł do rąk wm ActReg 100; KochCzJan A5; SarnStat 417.

»piechotą dojść« (1): Pedestri transitu iter malim continuare, Wolałbych yuſz piechotą doiść. Mącz 294a.

W przen (12):

dojść czego (3), kogo (1): yeſly brzegu zbauyenya uyecznego doycz chczemy bozey matky maryey ſthworzenye a począczye chwalmy PatKaz I 3; Niech twéy pomocy/ pánie/ Swiátło prawdźiwé wſtánie/ Zá którémi ia póydę/ y twych wyſokich dóydę Páłaców: gdźie mieſzkánié/ Gdźie ty maſz przebywánié. KochPs 64; GrabowSet B4v; Atoć to ieſt oná gwiazdá/ ktorej ziemſkich grzechow wilgotnośći nigdy nie doſzły. LatHar 477.

dojść do czego (5), do kogo (2) [w tym: do kogo czym (1)]: WróbŻołtGlab Av; RejWiz 118v; Zemdleie od głodu moc iego/ á łaknienie doydzie do kośći iego [inedia invadet costas ittius]. Leop Iob 18/12; [sprzeciwniki nasze] ſie ná ſádzili [!] ná nas tu ná they drodze/ áby nas z niey mogli zwieść/ iżbychmy nie doſzli do Páná ſwoiego tym gośćińcem á tą drogą/ nam vkazáną od niego. RejPos 178, 2v; A rob nigdy nieprzeſtáiąc/ áby ſię budowánie zbáwienia twego záwżdy podnośiło/ á do niebá doſzło. SkarŻyw 32; SkarKaz 162b.

dojść czym (2): á przeto niemogąc wyćirpieć they odwłoki/ gdzie ciáłem niemogłá/ tám duſzą doyść chciáłá GórnDworz Y8v; RejPos 178.

Ze zdaniem okolicznikowym miejsca [tam; gdzie] (1): GórnDworz Y8v. Cf dojść czym.

Szereg: »dojść i dosięgnąć« (1): Więc niecżyſtość moiá/ iák bez zmázy/ ćiebie Doydźie z chwałą ſwoią/ y dośięże w niebie? GrabowSet B4v.
Przen: Dopaść [kogo, czego] (10): ZapWar 1584 nr 2668; RejKup g5v, cc5v; Iać iſćie ná tę gorę wnidź nie mogę/ żeby mię zginienie to doydź nie miáło/ ábych nie vmárł. BibRadz Gen 19/19; Doydzieć nas y on Anyoł czo pobił woyſko Sennácherybá ſrogiego. RejZwierc 206v; Wyſpy Morſkie nie vſzły tákże mocy iego/ A ten nieſzczeſny pożar doſzedł nie iednego. Srogi bicż Boży Wſzem práwie groźi. MycPrz I B; GOściu/ ſiądź pod mym liſćiem/ á odpoczni ſobie/ Niedóydźie ćię tu słońce/ przyrzékam ia tobie KochFr 43; Wſzyſcy ludźie przedeń poydą/ wiele ich tám ſtráchow doydą/ k Sądu ſię groźnemu gotuiąc/ ſumnienie ſwe przypráwuiąc. ArtKanc T; KochWr 39; VotSzl B3.
a. O wiadomościach, pogłoskach, relacjach; stać się wiadomym, usłyszanym; perferre, pervenire Cn (49):

dojść kogo (29): Tedy takowa nowina doſzła poſpolſtwa BielŻyw 1; Doydzie thá rzecż krolá [Auditurus est rex verba haec]: á ták przyidź/ á poradzwá ſie ſpołecżnie. Leop 2.Esdr 6/7; BibRadz 1.Reg 2/28; BielKron 212v; Dopirkoż iął tym więcey trząść onemi worki/ Chcąc áby tákoná [!] wieść rychley doſzłá corki. HistLan C2v; BudBib 1.Mach 10/88; SkarJedn 245; A owo doſzedł go głos niewiaſty Mágdáleny SkarŻyw 599, 167; StryjKron 687; CzechEp 6; ActReg 56; iáko iuż nas przy koncludowániu Séymu tego wiádomość doſzłá SarnStat 1051, 45; SkarKaz 550a; CiekPotr 12. Cf Fraza.

dojść do kogo (5): Bo wáſze poſłuſzeńſtwo rozſłáwiło ſię po wſzytkich mieyſcách (marg) do wſzyſtkich doſzło. G.S. [= w księgach greckich i syryjskich w PolAnt] (‒) WujNT Rom 16/19. Cf Fraza.

dojść dokąd (2): Sławá iego kazánia doſzłá do Rzymu SkarŻyw 212. Cf Fraza.

W charakterystycznych połączeniach: doszedł (-ła, -ły) głos (4), wieść (5), rzecz (3), nowina (2), wiadomość (2), sława, słowa.

Fraza: »(to) doszło [(do) kogo]« [w tym: że (4), iż (1), co (3)] (20) = pervenit ad me Cn: Alye tho czo bil V.C.M. kv Czarzowy Przekopskiemv roſzkazal, powyeſz ysz Crol yego m.pan moy vanthpy aby do nyego doſlo. LibLeg 7/32v, 7/32v, 98v [4 r.]; GroicPorz v v; BibRadz 2.Esdr 6/7, Matth 28/14; RejPos 36; Doſzło to do świętego Concilium/ że w niektorych Mieśćiech Dyakoni/ Kápłanom Sákráment podawáią. WujJud 158; BudBib 2.Esdr 6/7; ModrzBaz 140v; ModrzBazBud ¶6; SkarŻyw 270; PaprUp C3v; ActReg 121, 127; doſzło mię/ iż niektorzy świetcy/ duchowieńſtwo do ſpolney obrony przećiwko temu nieprzyiaćielowi wyćięgáć myślą. PowodPr 59; CiekPotr 10.
Zwroty: »dojśc do uszu« [szyk zmienny] (6): żadna przekázá/ żadna omyłká/ nie będzye mogłá do vſzu twoich doydź/ áni do ocżu RejPos 207, 265v, 285, 288v; Abowiem oto iáko doſzedł głos pozdrowienia twego do vſzu moich [facta est vox salutationis tuae in auribus meis] WujNT Luc 1/44; A gdy tá rzecż do vſzu Senatorſkich doſzłá/ Zle Pleminiuſowi oná cauſa poſzłá. KlonWor 10.

»dojść do wiadomości« = stać się znanym; accipere in fama Cn [szyk zmienny] (2): Tedy ſię to po wſzytkim świećie ogłośiło/ y doſzło to do wiádomośći wſzytkich ludzi/ iſz táki á táki cżłek/ buduie ná gorze korab SkarŻyw 270; SarnStat 287.

W przen (4):

dojść do czego (3): Boć iuż grzechy iego/ doſſly [pervenerunt] áż do niebá/ y wſpomniał Pan ná niecnoty iego. Leop Apoc 18/5; Czo oboie być nie może/ ieſliże pirwey przez ſłyſzenie nie doydzye do ſercá człowieká omylnego.RejPos 206; Boby trzebá dobrze wołáć/ niżby głos twoy do niebá doſzedł CzechRozm 192v.

dojść pod co (1): Cżłowiek Bogoboyny będzie przyięt z dobrą wolą/ á modlitwá iego doydzie [attinget] áſz pod obłoki. BudBib Eccli 35/17 [20].

b. O prawach, przywilejach, urzędach; przypaść komu w udziale; nie ominąć, dotyczyć [kogo] (11): Skaże mu Sędźia/ iż go tho [prawo do apelowania] doydź ma. [...] iż táką Appellácyą odpráwić ma/ ná pierwſzą ſeſſyą Comiſfarzow ſzeſći Miaſt. GroicPorz cc, nv, ſ2v, v, bb3, cc (9); Thegoż cżáſu Andrzey Kośćielecki vmárł [...] cżęśćią od żáłośći ſyná ktory vmárł/ cżęśćią theż iż go nie doſły vrzędy po Kámienieckim/ ktore dano Szydłowieckiemu. BielKron 415; Y dla tego to tu ſobie przypominamy [...] ábychmy [...] vcżyli ſie też tákich ſtałośći od thych zwolennikow Páńſkich/ áby nas też doſzły ty przywileie y ty nieomylne obietnice od tego Páná náſzego RejPos 319.
2. Osiągnąć określoną granicę, stopień, kres; attingere Mącz; pervenire Vulg (62).

dojść czego (13): Gdy pochlebcow ſłucháć będzieſz/ Dobrego końcá nie doydzieſz. BierEz S4; potrzeba nam wybor vcżinić miedzi naſzymi przodki ktorych mamy naſladować, abyſmy doſzli dobrego dokonania. BielŻyw nlb 15; BibRadz Philipp 3/13; To żeglowánie [...] nie doſzło ſwego końcá dla niefortuny ktora ſie mu przygodźiłá ná morzu Atlántyńſkim BielKron 448; GórnDworz Ee8, Ii8v, Kk4, Kk5; [w naturę] ſye záś/ [człowiek] kiedy kreſu ſwégo dóydźie/ rozſypáć muśi. Oczko 3v, 5; StryjKron 567; ReszList 165; [Achillesa] Ręką Troia zwątlona/ doſzłá kóńcá złego. GórnTroas 18.

W charakterystycznych połączeniach: dojść dokonania, końca (2), kresu (8).

a. O stosunkach czasowych (34):
α. Minąć, upłynąć (7):
Frazy: »(nie) doszedł (-ły) rok, tysiąc lat« = anno exacto Modrz [szyk zmienny] (2 : 1): ieſzcże były práwie nie doſzły tyſiąc lath po w niebo wſtąpieniu Páńſkim RejAp 166v; ModrzBaz 43; Niedoſzedł rok po iego męcżeńſtwie gdy od Papieżá [...] w Peruzu kánonizowány ieſt. SkarŻyw 37.

»(nie) doszło roku, lat, dnia« [w tym: z liczebnikiem głównym (2)] [szyk zmienny] (2 : 1 : 1): nie doſzło roku ſłudzy iego właſni zábili go/ mſzcżąc ſie krwie niewinney Zácháryaſzowey BielKron 87, 415; dayże ij pic chorému z źimną wodą poki niedóydźie dźiewiąci dni SienLek 152v, 105.

β. Dożyć, doczekać, dotrwać (27):
Zwroty:»lat, roku, wieku dojść« [w tym: z liczebnikiem (7); dojść lat swych (5), lat ostatnich (2)] [szyk zmienny] (12 : 1 : 1): w rodzye Eliſowym żaden ſie nye doſtárzał/ ále práwye nye doſſedſſy lat ſwych/ káżdy zmyerał. GliczKsiąż F7; Z przyrodzenia Sędźiem niebywa/ [...] ktoryby niedoſzedł dwudźieſtego y iednego Roku. GroicPorz b2v, 114v; BibRadz Is 65/20; BielKron 165, 272v; HistLan A4v; RejPosWstaw [412]; BudNT Luc 20/35; SkarŻyw [237], 371; wieku ſwego ledwe dwudzieſtu lat doſzedł StryjKron 607; OrzJan 92; KochFrag 52.

»(do) lat dojść« = dorosnąć (2): A gdy to dzieczko Lat doſło Tu me wſzyſtko zle vroſło. RejKup d7; GroicPorz eev.

»dojść (do) starości, zgrzybiałości« [w tym: z przyimkiem (2)] = attingere senectutem Mącz [szyk zmienny] (2 : 1): Mącz 439d; GórnDworz K4v; Do pochyłey nigdy nie doydziem ſtárośći WisznTr 34.

W przen (4):
Zwroty: »dojść (do) lat, wieku« (1 : 1): dni piegrzymowánia żywotá mego [...] niedoſły do lat [non pervenerunt usque ad dies] oycow moich Leop Gen 47/9; Odmięni ſię y Ielen we Lwá okrutnego/ Niźli ſławá twa doydźie wieku śmiertelnego. SapEpit D2v.

»dojść portu« = zestarzeć się (2): OBłudny świećie/ iákoć ſię tu widźi/ Doſzedłem portu KochFr 34 [idem] KochFrag 39.

αα. Przetrwać; zachować się (4): SkarŻyw 119; te Graeckie kśięgi częśćią do nas doſzły/ á częśćią nie doſzły. WujNT przedm 12, przedm 10.
b. O liczbie, mierze (4):

dojść do czego [= do ilu] (2): ConPiotr 31; podał mu dwádzieśćiá y trzydzieśći złotych/ aſz do piąćidzieśiąt złotych doſzedł. SkarŻyw 102.

Zwrot: »dojść liczby, miary« (1 : 1): nie mogł doidź wſzytek dom ich liczby ſynow Iudá. BibRadz 1.Par 4/27; GórnDworz V4v.
c. O stopniu osiągnięcia jakiejś cechy lub właściwości [przeważnie przy porównywaniu dwóch obiektów]; pervenire Vulg (11):

dojść czego (6): GórnDworz Mm5; O Marto. Marto. Niedoſłáś wiáry Setniká Cáphárnáyſkiego BiałKat C3v; zyſkierky máłey iey wiáry. naywyſzego ſtopniá chrześćyiáńſkiey wiáry doſłá BiałKaz C4; Zaden/ o królu/ Zaden twéy vrody Nie dóydźie miedzy ludzkimi narody. KochPs 67; [Jan Tarnowski] pochwały y ſławy wſzyſtkich wielkich Hetmánów onych przed nim dawnych łácno bárzo doſzedł OrzJan 65; CiekPotr 56. [Niektóre przykłady tej struktury można zinterpretować też jako należące do znaczenia 3. A. b.].

dojść kogo = dorównać komu pod jakim względem (5): Leop 1.Par 11/21, 24; był ſławnieyſzem miedzy temi trzemidźieſiąth/ á wſzákoż niedoſzedł onych trzech [bohaterów] BibRadz 2.Reg 23/23; [pośrzodek] to ieſt ludzie ći/ kthorzy/ pirwſzych onych fortunnych nie doſzli/ á przed thymi záſię nikcżemnymi śiłá máią GórnDworz D2v; KlonKr F2v.

3. Uzyskać, osiągnąć; pervenire Mącz, Cn, Vulg; attingere Mącz, Cn; consequi Mącz, Vulg; potiri BartBydg; adsequi, obtinere Vulg (86):
A. Z dopełnieniem o treści sprecyzowanej (57):
a. O konkretach; zdobyć, znaleźć (4):

dojść czego (2): [Symeon] ſchoual kſyągy opathrznye aby ych nykth nyedoſzetl PatKaz II 61; damći náukę iż doydzyeſz złotego runá bez ſzkody ſwey y towárzyſzow ſwych. BielKron 54v.

dojść czym (1): Leop 1.Mach 11/1 cf Szereg.

Szereg: »dojść a otrzymać« (1): okolo thego chodził iákoby doſſedł á otrzymał Kroleſtwo Alexándrowe zdrádą [querebat obtinere regnum Alexandri dolo]/ á przyłącżył ie ku kroleſthwu ſwemu Leop 1.Mach 11/1.
W przen [czego] (1): Myedzy duchowne nye nápądź tákyego/ áż by ſye w Rzymye odrodził/ ábowiem yeſliby go tám nye przecżynyono/ chlebaby duchownego doſtáć niemogł/ áliż ſye odrodzi toż go doydzye GliczKsiąż B5.
b. O abstraktach; osiągnąć pewien stan lub cechę; stać się kim, jakim; być przedmiotem czyich uczuć, działań [czego] (53): Blogoſlawienij miloſiernij/ bo onij miloſiedzá [!] dóydą [misericordiam consequentur Vulg Matth 5/7]. OpecŻyw 42; Nielży lgarzu niebluſn boga Nie po pieniądzachcy droga. Donieba/ y ku Laſcze bozey Vbogy iey [łaski] doidzie ſporzey. RejKup 18v; MurzNT 3v; Iádam wiedzyał od Páná/ iż nád wolą iego Ieſliże co vcżyni/ doydzye wſzego złego. RejWiz 133v; Y dał Bog Dánielowi że (doſzedł) łáſki y miłośierdzia przed podkomorzem. BudBib Dan 1/9; BudNT 1.Tim 1/13; ArtKanc I11; WujNT Rom 9/31; JanNKar B.
Zwrot: »dojść rządu« = porozumieć się [szyk zmienny] (2): Oczko 22; Wróć mi ſám Bábę, cżekay/ áż ia poydę/ Bo pewnie s tobą tak rządu nie doydę. KochSz B2.
Szeregi: »dojć a doczekać« (1): rozumem ogárnąć mamy/ [...] iáko ſie ku thym miłośćiwym á pożądliwym obietnicam przypráwowáć mamy/ ábychmy ich doydź á docżekáć mogli. RejPos 141v.

»dojć a (i) dostąpić« (2): Ocyec opusći [młodzieńca]/ bliźni opusći/ ſkądże ma wzyąć/ s cżegoż ma tego sláchetnego dáru á dobrá wyelkyego náuki doydź á doſtąpić. GliczKsiąż M7v; RejPos 330.

α. W połączeniach które można zastąpić czasownikiem utworzonym od tematu dopełnienia bliższego [czego] (10): RejPos 347; Gdy iego liſty wykładał/ prośił Páná Bogá pilnie/ áby mu dał doyść tego rozumienia/ ktore Páweł S. miał/ á od iego ſię myſli nie oddalał. SkarŻyw 87; dufayćieſz, bo we mnie zwyćiężyćie/ miłośći, rádośći doydźiećie. ArtKanc G13v; Niechby [grzesznicy] też k poznániu przyſzli/ wiáry w Iezu Kryſtá doſzli ArtKanc M16v, C18v, O4, S4; PaprUp G; Potrzebá wiele vćierpieć nim wierzchu weſołego y odpoczynienia wiecznego doydźieſz. SkarKaz 123b.

dojść czego przez co (1): LESCZEK chytry/ przez zawod/ zdrádnie páńſtwá doſzedł. KlonKr A2v.

W charakterystycznych połączeniach: dojść mniemania [= mniemać], dojść odpoczynienia [= odpocząć], dojść państwa [= panować], dojść radośći [= radować się] (5), dojść rozumienia [= zrozumieć], dojść wiary [= wierzyć].

β. W połączeniach które można zastąpić słowem posiłkowym (być, stać się, zostać) + imiesłów lub przymiotnik utworzony od tematu dopełnienia bliższego [czego] (29): takyey czczy marya panna vyſoko podnyeſyona przeſz ſwego ſyna doſzla PatKaz I 13v; A ktemu [...] zoſtáwił tenże pan Kryſtus [...] pewny ſpoſob y náukę/ y k temu porządek/ [...] ábyſmy tym ſnádnyey wſſyſtcy doſkonáłoſći ſwey doſzli/ á z bogyem ſye zyednoćili KromRozm III B2v; Leop 1.Mach 2/57, 2.Tim 3/10; RejZwierz 29v; Dzieći ktorym śiedm lat minęły/ nie do miáſtá ale ná wieś do roley dáwáć kazał/ áby [...] ná mieyſcá oycowſkie nie wſtępowáli w mieśćie áż męſtwá doſzedſzy. BielKron 272v; RejAp 165v; iednák ia chczę/ [...] iżby [dworna pani] máiąc wſzytki oſobne cnoty w ſobie/ doſzłá onego błogoſłáwieńſtwá GórnDworz X4v, G6; BudBib Sap 8/21; BudNT 1.Tim 4/6; Bo ſkoro rozumv doſzedł/ niebyło nádeń ktory by ſię więcey bał P. B. y lepiey á pobożniey żył na świećie SkarŻyw 269; MWilkHist B4; Ktorzy będą obfitowáć/ w prawdźie áż do końcá trwáć/ doydą poćieſzenia wielkiego/ przy ſkonániu żywothá ſwego. ArtKanc A 13v, F19v, S4; WyprPl B4; káżdy obrawſzy ſtan żyćia ſwoiego/ W zakonie Páńſkim ma żyć y doyść ſzcżęśćia tego Tu ná świećie KołakSzczęśl A4v; WujNT 689, 1.Tim 4/6; SkarKaz ) (4. Cf dojść czego przez kogo, przez co; czego czym.

dojść czego przez kogo, przez co (3): przes łaſką Pana ſwego Doydzies zbawienia wiecznego. RejKup m8; StryjWjaz Av; ArtKanc M5v.

dojść czego czym (5): A żadnym obycżáiem błogoſłáwieńſthwá wiecżnego doydź nye możemy LubPs H3; Ktoby chćiał inſzą Wiárą doydź ſzczęsćia wiecznego/ Może smiele koſztowáć nie bronię mu tego. Prot C2; GórnDworz L13v; Kto chce dochodzić ſławy s poććiwoſcią/ Miey ſpráwiedliwość doydzieſz iey bliſkoſcią. RejZwierc 226v; CzechEp [412].

W charakterystycznych połączeniach: dojść błogosławieństwa [= zostać błogosławionym] (3), dostać czci [= zostać czczonym], dostać doskonałości [= stać się doskonałym] (3), dojść godności [= stać się godnym], dojść mąk [= być męczonym], dojść męstwa [= stać się mężnym], dojść miłości [= być miłowanym] (2), dojść nauki [= zostać nauczonym] (3), dojść pocieszenia [= zostać pocieszonym], dojść rozumu [= stać się rozumnym] (2), dojść szczęścia [= stać się szczęśliwym], dojść sławy [= zostać sławionym] (2), dojść zbawienia [= zostać zbawionym] (2). [Cf znacz. α. ArtKanc G13v].

B. Bez dopełnienia lub z dopełnieniem będącym wyrazem bliżej niesprecyzowanym (co, ten; rzecz, sprawa), niekiedy nawiązującym do zdania poprzedniego (29): Potitus est, doszedl iest BartBydg 120b.

dojść czego (26): Philozopb rzekł/ lecż Krolu tákiey twoiey ſławy/ Siłá gárdłem przypłácą/ niż doydzieſz tey ſpráwy. RejZwierz 11; Bo ácżkolwiekechmy w thym vprzeymey wiernośći y wielkiey pilnośći przykłádáli/ ſtaráiąc ſię iákobychmy namniey od ſzcżyrośći prawdy nie odſtąpili/ iákoż tę nádźieię mamy żechmy thego zá łaſką Bożą doſzli BibRadz I*5, I*5; dworzánin/ ſtáráiąc ſie wſzytką śiłą/ o rzecży doſkonáłe/ niechay ná tym przeſtáie/ cżego doſzedł GórnDworz N3v, Llv, Mm4v; Oczko 30; Calep 393a; Do tego [prowadzę] ábyśćie W.M. obaczyli/ czego ſie zátym ważył/ [...] co cżynił/ czego doſzedł/ ták iż żaden przed nim Céſarz Turecki więcéy OrzJan 7; SarnStat 304, 1219; GosłCast 5. Cf dojść czego czym, Ze zdaniem dopełnieniowym, Zwrot.

dojść czego czym (6): PatKaz III 153; náyduią ſie tácy łotrowie drudzy/ iż cżego dobrocią doiść nie mogą/ złoſcią dowieść chcą. GórnDworz Bb4v; RejPos 262v; Názáiutrz záśię wołano/ iż nie tylko wolno káżdému z Królową iecháć/ ále ieſcze nád to Król będźie vtráty nágradzał tym co znią poiádą: z kądże ták prędka odmiáná? ábo którym tego fortélem doſzto? Trudno to wiedźieć KochWr 33; OrzJan 74 [2 r.].

Ze zdaniem dopełnieniowym [w tym z zapowiednikiem: tego (8); aby (2), co (2), czego (2), inne wskaźniki (3)] (9): á gdyż tego inacey niemogł doyć aby to wziął czo chciał, chciał przez ſąd rozeznan być BielŻyw 60; GliczKsiąż I4v, L4; Tákowa tedy miłość/ ieſt nainiefortunnieiſza/ bo ten káżdy/ ktory w niey ieſt/ ábo nie doidzye tego cżego pożądał/ ábo ieſli doidzie/ tedi wſzytko złe/ s thym mu przydzie GórnDworz Llv; Bo iednák nie doſzli tego/ áby to ták/ dobrze vdáć byli mieli/ iáko zacność nieogárnionego máieſtatu Páńſkiego potrzebowáłá CzechEp 227; ArtKanc O15; záprawdę trzebá ſie obawiáć/ by záś drzewiéy/ niżeliby tego doſzli co chcą/ Niemiecka źiemiá nie zginęłá OrzJan 132, 74, 137.

Zwrot: »dojść żądliwości swej« (1): Pervehi ad exitus optatos, Doyść żądliwości ſwey. Mącz 477d.
Szereg: »dojść a dostąpić« (1): kozdą laſką kozdą cznotą [Maryja] [...] zuyelką robothą y praczą nabyla [...] uelkym czyala mego udrączenym/ tegom doſzla a doſtąpyla PatKaz III 153.
W przen (1) :

Ze zdaniem dopełnieniowym [tego; czego] (1): A by mu byłá Párká wieku nie ſkroćiłá/ Iuſzby roſtropność iego doſzłá tego byłá. Cżego Kxiążęca iego godność pożądáłá KołakCath B3.

4. praw. Uzyskać co na drodze sądowej; rozstrzygnąć prawnie; adire Modrz; assequi JanStat [czego] (20): POwołánego imienie ieſliby ná Krolá było wźięte/ Dźiedźicy powołánego ták go doydź mogą/ gdy [...] przyſyęgą v Krolá/ iże oni Oycowſkiego vczynku áni rádą áni żadną pomocą nieſą winni. GroicPorz o3; RejWiz 172v; ModrzBaz 96v; dźieći gdy do lat prziydą/ dźiedźictwá ſwégo od tego/ który ié dźierży/ mogą záſię dóydź y ono zyſkáć SarnStat 583, 475, 632.
Zwroty: »długu [na czym] dojść« (2): Areſtator Sądy oſtrzegáć ma: Iákiego záſye długu iákim porządkiem ná dobrách zmárłego dłużniká doydźie/ choćiaby dźieći onego zmárłego lath niemiáły/ á iákiego nie doydźie áż dźieći do roſtropnych lat doydą. GroicPorz eev.

»prawa dojść« (1): Copia caussae, Práwá doyść. Mącz 64c.

»[czego] prawem dojść« (2): Naymyą Jacuba ze Lwowa a pyotra ſpynſka pothwyerdzone, dlia korziſzczy kthorą ym ſpyenyedzi omyenyonich yeſlibi ych prawem doſchedl obyeczowall LibMal 1548/143v; BiałKat 56.

»dojść sprawiedliwości« [szyk zmienny] (5): KochPs 124; Ow nieborak vkrżywdzony pozwawſzy/ od rokow do rokow ćiągnąć ſię/ procuratorom ſypáć muśi/ á wie Bog kiedy doydźie ſpráwiedliwośći. GórnRozm 62, 62; Ten tak teraz rzeczy przywiodł ze nie kłosząc się zanastołkami dodwulat doidzie kazdy sprawiedliwosci swey. ActReg 22; SarnStat 432.

»dojść swego« (4): GroicPorz A4; BielKron 243v; A nędzny nieboracżek niżli doydzye ſwego/ Muśi wſzytko vtráćić y czo miał właſnego. RejZwierc 244v; nie máſz v wás Polakow ſromoty/ piſáć tákich pozwow/ y ſą ći ktorży powiedálą [!] /iżby ináczey doyść ſwego nie mogli iedno tą drogą. GórnRozm F2v.

5. Dociec, poznać, zrozumieć, przekonać się; rozstrzygnąć; assequi Mącz, Modrz, JanStat; comprehendere PolAnt, JanStat; investigare Mącz; consequi, deprehendere, probare JanStat (85): śćigam doświádczáiąc ieſlibych też doſzedł [si comprehendam]/ dla czego theż ieſthem od Kryſtuſá przyięt. BibRadz Philipp 3/12; á ieſtli to Aſpháltum/ álbo czarna á gruba náphtá/ iam ieſzcze nie doſzedł Oczko 17v.

dojść czego [w tym: czego przez co (1)] (78): BielŻyw 165; Diar 37; Leop Iudic 14/14; z dawná ná tym mieyſcu/ zacni ludzye byli. A ſnadź y po potomkoch/ więcey niż po murze/ Ták tego doydź możemy RejZwierz 80v; Mącz 162b, 385a, b; OrzQuin T; tedy wżdy ſą właſnośći przyrodzenia ich [namienionych rzeczy] w thym máłym świećie [...] czego łátwiéy ſmyſł człowieczy á niżeli vczućié doydźie. SienLek Ttt 4, 194, Ttt 4 [2 r.]; GórnDworz N3; BudNT przedm d3; CzechRozm A3v; ModrzBaz 69 [2 r.], 129v; áby [doktorzy] ich [wód] właſnośći doſzedſzy/ chorobam przyſtoſowáć mogli Oczko 10; KochTr 22; CzechEp 220; ReszPrz 30; ábowiem ieſtem mędrſzy nád te/ kthorzy Piſiſtráteſowego przedſięwzięcia y przewrotnego vmyſłu nie doſzli/ iáko ieſth wolnoſciom náſzym ſzkodliwy Phil N3; KochCzJan A2v; OrzJan 103; ktoby Chćiał doyść przezwiſká twego. CiekPotr 68; PaxLiz Cv, E2v, E3v; Aż ſam zacny Hercules máiąc drogę tędy/ Doſzedł tego ſzálbierſtwá; vſkromił te błędy. KlonWor 22, 54. Cf dojść czego czym; czego z czego, Ze zdaniem dopełnieniowym, Fraza, Zwroty.

dojść czego czym (16): ZapWar 1551 nr 2684; RejWiz 40v; Mącz 490b; OrzQuin O4v; á iż byś temu tym łatwiéy wierzył/ iż ty wſzytki rzeczy ciáłom ſłużą/ doydźieſz tego właſnym vczućim/ ábowiem háłun y ſół w pocie poczuieſz wonią SienLek Vvv 4, Ttt 4; GórnDworz V4; NiemObr 69; ReszPrz 30; GórnRozm G marg; My ſámi pewnym doświádczeniém tegoſmy doſzli [certa experientia probavimus JanStat 720] SarnStat 901, 904. Cf »rozumem dojść«.

dojść czego z czego (7): WujJud 7; BudNT Ff6; Oczko 9v; StryjKron 552; CzechEp 360; á o źiemſkim świętym w źiemi Hus/ ná ten cżás nie ſłycháć było/ iáko doſyć iáwnie tego doydźieſz z Iobá S. hiſtoryey LatHar 327; SarnStat 469.

dojść przez co (2): Ná kóniec/ áby to/ czego przez przyczynę pewną dóydźiemy/ nie mogło być inák/ iedno ták iáko ieſt. OrzQuin T; GrzepGeom Bv.

Ze zdaniem dopełnieniowym [w tym z zapowiednikami: tego (19), k temu (1); że (9), iż (5), inne wskaźniki (7)] (22): kthori gdi tham bil yawnye thego doſſedl y okyem ſſwem wydzyal yſz kozaczi ſpanyſtwa wyelkyego kxyaſthwa Lithewſkyego na ſlyak Prothwyczow [...] chodza LibLeg 11/134, 11/158v; Diar 37; kthoremu gdym ſie tym pilniey przypátrzáłá w iáſny dźień/ doſſlám thego że nie ieſt on moy [deprehendi non esse meum] ktoregom porodziłá. Leop 3.Reg 3/21, 4.Reg 17/4; BibRadz I*5v; Mącz 385a, 439d, 490b; GórnDworz I4; GrzepGeom Bv; Eráſmus takież piſze/ iż doſzedł tego z iego piſmá właſnego: że był náder złośliwym á przewrotnym cżłowiekiem. WujJud 7; BudNT Ff6; ModrzBaz 74v, 141v; Oczko 9v; ReszPrz 47; GórnRozm G4; PaprUp F4v; ActReg 172; OrzJan 87; czyieby któréy dźiećię było bárzo mądrze tego [Salomon] doſzedł, że wolał ono dźiećię przyſądzić miłośiernéy mátce SarnStat 1262.

W charakterystycznych połączeniach: dojść doskonale, dostatecznie, jawnie (2), łacno (2), łatwie (2), prawie (4).

Fraza: »doszto tego« = animadversum est Modrz (1): Doſzto tego/ iż niektorzi mieli ten obycżay/ że wyſtępnego bráli pod ſwą obronę ModrzBaz 141v.
Zwroty: »prawdy dojść« [szyk zmienny] (7): káżdy nye omylnye yáko po ſſnurze prawdy doiść może. KromRozm II a2v; RejWiz 40v; BibRadz I*4v; CzechRozm 222v; Dániel pytániem doſzedł prawdy. GórnRozm G marg, G4v; StryjKron 552.

»rozumem, rozsądkiem dojść« [czego] (3:1): RejWiz 152v; SkarJedn 17; ſámych Cieplic ieſzcze ták Philozophowie rozumem dóść niemogli Oczko 10; WujNT 398.

»rzeczy dojść« [szyk zmienny] (6): Gdy tedy chczeſz doydz niewiadomych rrzecży [!]/ mnoż ie przez zapłathę wiadomych rzecży KłosAlg E3; ModrzBaz 1; Bo iednák wedle methodum, iáko po ſznurku/ káżdéy rzeczy można dóśdź/ którey ieno kto potrzebuie SarnStat 4, 469, 834; CiekPotr 58.

»na umyśle dojść« (1): Quo eam, nequeo cum animo certo investigare, Gdzie ſie mam podzieć/ nie mogę ná vmyślie mym doyść. Mącz 490b.

praw. »dojść kogo być [w czym] występnym« = przekonać się o czyjej winie (1): którychkolwiek znaydźiećie y dóydźiećie [quoscunque offenderitis vel deprehenderitis JanStat 1050] w naſzániu y przedawániu tych rzeczy przerzeczonych bydź wyſtępné przećiw temu zábronieniu náſzému: tedy ich té kupié do ſkárbu náſzégo bierzćie SarnStat 275.

Szeregi: »(nie)dojść ani dosiąc« (1): Bo ieſliby oná [wiara] namniey zwątlona y niepewna byłá/ trudno rzecży tych/ ktorych ſmyſłámi ćieleſnymi doyść/ áni dośiąć/ nie możemy/ okázáć ma. NiemObr 69.

»dojść i (a) doznać« (2): ale i WM i wszyćki iny ludzie dojdzie i dozna tego po nas snadnie, że nam nie o własne to lekkie opatrzenie idzie, jeno o dobre RP Diar 37; Mącz 439d.

»dojść, odkryć« (1): Sławne ieſt ono ſprzyśiężenie Kátyliny w Rzymie/ ktorego ſprzyśiężenia/ on cżłowiek z Akádemiey/ będąc Konſulem Rzymſkim/ doſzedł/ odkrył [investigavit, patefecit]/ y zátłumił ModrzBaz 129v.

»osięgnąć a dojść« (1): Investigare et consequi aliquam rem, Oſięgnąć á doyść którey rzeczy. Mącz 385b.

»dojść i poznać« (1): Nie miánuię inſzych ná ten czás/ którzy przez tę Náukę doſzli/ j poználi/ iáko wielka ieſt źiemiá/ iáko wielki Mieśiąc GrzepGeom Bv.

»dojść a rozwiązać (1): A niemogli przez trzy dni gadki tey doiść á rozwiązáć [propositionem solvere]. Leop Iudic 14/14.

6. Stać się odbyć się, nastąpić, zdarzyć się, spełnić się; celebrari JanStat, Cn; fieri, exerceri, numerari Cn (82): Anyeboſczik Pyotr Voyewoda. zawſzdi nalyaſl prziczine yſch syem nyedoſchedl. LibLeg 11/182, 11/140; ConPiotr 33, 35; RejJóz K; Diar 68; Co zá moc Piſarz ma ná ſądzye/ gdy Poroczki nie doydą/ álbo gdy ſędzyego niemáſz. UstPraw Cv, K2; Drugi raz ſiedli oycowie w Trydenćie ná Koncilium/ áby iuż zupełne poſtánowienie vcżynili w kośćiele/ ále to nie doſzło BielKron 229, 198v; OrzQuin P2v; Krotko powiedáiąc/ doſzło to tám niezſcżęſne małżeńſtwo s ktorego wſzytcy ludzie wobecz żáłoſni byli GórnDworz Aa5; RejZwierc 103v, 248v; Tedy támże tegoſz cżaſu ruſzyło Alkimá powietrze/ á nie doſzły ſpráwy iego [impedita sunt opera illius] BudBib 1.Mach 9/55, Prov 13/19; Nim ten ſąd doſzedł/ przyſzły do Biſkupow liſty Ceſarſkie SkarŻyw 389; ActReg 114, 169; między wáſzą kró: M. á Turkiem dóyść pokóy nie może. OrzJan 87; A gdźieby ná popráwę zgodá niedoſzłá/ tedy ten ſpoſób Tribunału ma zoſtáć SarnStat 854, *4v, 58, 97, 142, 389 (18); KlonKr F4v; CiekPotr 55.

Z okolicznikiem czasu lub miejsca (14 : 9): Ayſch do thego czaſſzv syem doſcz nyemogl LibLeg 11/182; ConPiotr 33; Diar 25; wſpomináło ſye też y tho ná przeſzłych Seymiech v nas/ owo dali Bog ná tym Seymie tá ſpráwá doydźie OrzRozm V3v; OrzQuin F2, V3v; á z Bogiem ieſzcże niewiem doydźieli przed gody iednánie. RejZwierc 114; To dla tego Fricż piſze/ że ieſzcże z iednocżenia [!] Kśięſtwá Litewſkiego z Koroną nie było: ktore áż roku 1569 doſzło. ModrzBaz 125v marg; GórnRozm A4v; im to rychlei doidzie, tymlepiey bedzie. ActReg 136; A Iż w Podláſkim Woiewództwie Rewizia doſtáteczna dóbr náſzych Królewſkich [...] ieſcze dotąd niedoſzłá SarnStat 1197; gdyby nie doſzły ná czáſy ſwe roki/ vchwalamy wedle Conſtituciiéy Anni 1569. SarnStat 1198, 127, 148, 721, 742, 853 (12); PowodPr 32.

Ze zdaniem okolicznikowym przyczyny lub z okolicznikiem przyczyny [w tym: z przeczeniem (19)] (21): ComCrac 15v; Wſchakze tha Collacia nyedoſchla bo ono proſzyą za przimvſchenym od pana lyenartha mvſſyal wroczicz LibMal 1547/133; Diar 22, 27 [2 r.], 28, 85; Nie doydzye ſyem podobno/ bo nam krol choruie. RejWiz 104; UstPraw Cv; iedno iż cieleſnie rozumieli o kroleſtwie Páná Kriſtuſowym/ nádzyewáiąc ſie iż przezeń miáłá iuż ſkutecżnie doydź thá napráwá RejPos 312; dziad dziśieyſzego Kśiążęćiá Wielkiego do Papieżá poſły wypráwował/ chcąc ſię z kośćiołem ziednocżyć [...] ále [...] to dla grzechow náſzych nie doſzło. SkarJedn 378; StryjKron 707; to rozgrániczenié zá nieziechániém ſie ná czás pewny Komiſsarzów/ nie doſzło SarnStat 1184, * 4v, 443, 721, 853, 867 (9).

W charakterystycznych połączeniach: doszła (-edł, -ło, -ły) elekcyja (3), egzekucyja (4), jednanie, koncylijum, korektura (3), koronacyja, małżeństwo, pokoj, (po)ro(cz)ki (9), sądy (3), sejm (9), unia, wieca (6), zgoda (2), związek.

Fraza: »dojdzie [kogo] koleja, koleją« [szyk zmienny] (1 : 1): ázażby tho był [...] iáki vſzcżypek práwá poſpolitego/ [...] áby iedná zyemiá [...] záwſze gotowa byłá ná rátunk onym ludziom/ gdyby potrzebá przypádłá/ wići nie cżekáiąc. A w piąćinaſcie lat ledweby drugiego koleia doſzłá. RejZwierc 188; Szláchćicowi vbogiemu/ [...] rżadko ſie doſtánie mowić/ á doydźieli go koleią/ że mu wotowáć każą/ tedy nie idą w po ſłuch [!] iego ſłowá. GórnRozm A.
Zwrot: »skutku, skutecznie dojść« (1 : 1): RejPos 312; Electia dla trzech przednieyſzych przyczyn ſkutku rychłego doſzłá StryjKron 707.
Szereg: »dojść i stać [się]« (1): áby [carogrodzka siolica] miáłá być pierwſzą po Rzymſkiey: co bez przyzwolenia Papieſkiego doyść y ſtać niemogło/ iáko ſię wyżſzey námieniło. SkarŻyw 321.
a. Zaistnieć, mieć miejsce obok czegoś już istniejącego (1):

dojdzie czego (1): ktho iey [skórki z sosnki] wiele weźmie/ y wierzchem nieſtrzyma: á doydźieli w tym wiátru/ trudno y duſzy oſtáć SienLek 104.

Synonimy: 1. dotrzeć, trafić; a. donieść się; b. przypaść; 2.c. przyrownać się; 3. dostać, dostąpić, doznać, osiągnąć, zdobyć, znaleźć, zyskać; 5. poznać, zrozumieć; 6. odbyć się, spełnić się, stać się, zdarzyć się, ziścić się.

Formacje pochodne cf IŚĆ.

Cf DOSZŁY, DOŚCIE

TK