[zaloguj się]
[pdf]

JAKMIARZ (120) av

jakmiarz (107), jakmirz (10), jakmierz (2), jakmiar (1); jakmirz KromRozm I (5); jakmierz Mącz (2); jakmiarz : jakmiar FalZioł (11 : 1); jakmiarz : jakmirz KromRozm II (1 : 5).

Pierwsze a jasne, drugie pochylone; -erz z tekstu oznaczającego é niekonsekwentnie.

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI – XVII w.

Bez mała, prawie, niemal; zwykle; fere, ferme Mącz, Cn, Modrz; admodum, enimvero, plane, prorsus, prorsum, usque Cn (119): Ty iakmiarz przycżyny odchodzenia płodu Niewiaſtam brzemiennem przydawaią ſie FalZioł V 31, I 31c, 117a, 133b, V 6v; KromRozm II dv, k2v, ov; Yego też rowyennik yákmyarz Sokrátes/ ſpomináyąc nyeyákye Concilium [...] ták piſſe KromRozm III O5, D2v, H7; Ná wſiách inácżey/ bo ſą iáko w niewoli/ wielkie obćiążenie máią od ſtárſzych przeto iákmiarz po pogáńſku żywą máiąc ſobie zá wzgárdzone niemce BielKron 438, 337; A potym młodźieńczykom nalezy/ iżeby ſtarym ludziam [...] wielką potćiwość wyrządzali/ y iżeby ye iakmiarz miaſto rodzicow trzimali. KwiatKsiąż D3, C2, C4, E4v, H3, Iv (12); Fere adverbium remissionis, Málem/ niektórzi mówią yákmiers. Mącz 121b, 121c; GórnDworz G5; A wſzedſzy do Krákowá naydźieſz iákmiarz co kámienicá to Sektá Dyabłowá. LeovPrzep G2; Ale gdym ſie cżáſowi krotkiemu przypátrował/ y s káletą iákmiarz puſtą poráchowywał. Przyſzły mi ku ręku Kxiążecżki o Lifflándckiey źiemi KwiatOpis A2v; Tak tám maſz w pirwſzych kśięg. Moiż. ná pocżątku iakmiarż Rozd. 27. BudBib I Cv; Przeto iákom rzekł/ zginęłá iákmiarz v nas wiárá/ zágáſłá miłość y wſzelka zbożność. BudNT przedm a4, b2v, b4v, Hh6v; Bo ták iákmiarz bywa [Fere enim fit]/ że drogość zboża cżyni też wſzytkich inſzych rzecży drogość. ModrzBaz 33v; po wyroku niektorego ſędźiego/ wſpráwie ktora iákmiarz ſzłá o gárdło [de causa prope criminosa]/ był wielki ſpor miedzy ſtronámi ModrzBaz 88, 90; ále też tey cnoty nieſtetyż w wielu iákmiarz nie cżuie. WysKaz )?(2v, 2; A przytym poważność á vprzeyme ſtáránie Prymaſá z Collegámi ſwymi Biſkupy/ ktorzy iákmiarz pierśiámi ſwymi tumulty do vpadku zgotowáne ná ſobie zátrzymawáli. PowodPr 20, 6, 17, 55, 70; Iuż ſerce nie boleie/ lecz iákmiarz vmiera/ Gdy nam możność niewdźięczna część y cześć wydźiera SzarzRyt B3, Av, C3, C3v; KlonWor 66.
Wyrażenia: »jakmiarz bez liczby« (1): Inſzych ſekt rozlicżnych y iákmiarz bez licżby iuż iákoby v nas tylko ćień zoſtał PowodPr 33.

»jakmiarz nic« (2): pamięć okrom dowćipu niewiele ſię godzi/ á dowcip bez pamięći iakmiarz nie KwiatKsiąż K 2; PowodPr 51.

»jakmiarz każdy« [szyk 5 : 1] (6): liſt rucie podobny iedno iſz przedługowaty á miękki/ naſienie ma doſić iakmiar przi każdim liſtecżku FalZioł I 115b, II 10d; Ale iż śie wielkie táiemnice iákmiarz w káżdym ſłowię [!] zámykáią/ tedy ma ie Pleban pilnie ſobie teraz rozbieráć KuczbKat 10; Przydáne też ſą ná końcu tegoż doſtátecżnieyſze przypiſki/ ktore káżdey iákmiarz odmiány przycżyny vkázuią. BudNT kt, przedm c7; NiemObr 23.

»jakmiarz *wszen, wszy(s)tek« [szyk 33 : 17] (48 : 2): ieſt mała ozanka podobna iakmiarz we wſzythkich włoſnoſciach wielkiey ozancze FalZioł I 37, I 109d, III 22d; BielŻyw 48; BielŻywGlab nlb 9; KromRozm I A2, E4, F4v, G4, G4v; A yuż wſſyſtko yákmirz piſmo nowego zakonu nápiſano było KromRozm II o2v, m4, o4v; KromRozm III E3, P3; BielKron 146, 232v, 251, 267v, 269 (11); Abowiem w cżynieniu oracyey iákmiarz wſzyſcy tych nauk vżywáią/ ktore ná przećiw nauce dobrze mowienia ſą. KwiatKsiąż 12, B4, E2v, K, L3, O2v; SienLek 12v; SarnUzn B3v; LeovPrzep E3v; od tego czáſu záſtárzáła waśń y nienawiść/ kthórą wſzyścy iákmiarz mieli przećiw duchowieńſtwu BiałKat 163v; KuczbKat 285; BielSpr 28; WujJud 157v, 208; Bo y on ſam/ y iákmiarz wſzytcy zá niem idąc/ ták one Greckie słowá/ Kae bo lógos srx egeneto/ przekłádáią BudNT przedm c2, przedm a3, c3v; SkarJedn 336; SkarŻyw 14; ReszPrz 107; WujNT przedm 11; Więc rzemioſłá niſzcżeią/ gdy wſzyſtkie iákmiarz ćwicżenia/ bráctwá/ ábo porządki ich/ ná opilſtwie ſą záſádzone. PowodPr 74, 18 [2 r.].

»jakmiarz zawdy« (1): ſławá miłoſnikom roſcie/ zá ktorą iákmiarz záwdy cżłowiek/ zdánie/ á rozſądek ſwoy pędzi. GórnDworz D4v.

a. W połączeniu z liczebnikiem lub innym określeniem miary (10): Oleſznik ieſt ziele znaiome w polſzcże/ liſt ma podobny hanyżowemu/ na dwa łokhcia iakmiarz na wzwyſz roſcie FalZioł I 88c, 41c; y przyſzli ku tákiemu przeſtrzeńſtwu náſzy przodkowie/ iż ſámi iákmiarz puł Europy opánowáli BielKron 336; BudBib Ruth 2/17; to pewna że Márkion iákmiarz wpułtora ſtá lat tylko po Pánu Ieſuśie był. BudNT przedm c6v, Ioann 1/39, O8v marg, Act 13/20, 19/34; A wiele tych ktorzy ſłowá ony ſłyſzeli/ vwierzyło: y byłá liczbá mężow iákmiarz pięć tyśięcy [et factus est numerus virorum quinque milia]. WujNT Act 4/4.

Synonimy: »bez mała«, malem, prawie.

TK