[zaloguj się]
[pdf]

KROLEWCZYZNA (7) sb f

krolewczyzna (7), [krolewszczyzna].

o pochylone, e oraz a jasne.

Fleksja
sg pl
N królewczyzny królewczyzny
A królewczyznę
I królewczyzną

sg G królewczyzny (3). ◊ A królewczyznę (2). ◊ I królewczyzną (1). ◊ pl N królewczyzny (1).

Sł stp, Cn brak, Linde XVI i XVIII w.

1. W Polsce przedrozbiorowej dobra ziemskie należącc do krola polskiego, często oddawane przez niego w zastaw lub jako darowizna; rewindykacjα królewszczyzn była w XVI w. jednym z głównych postulatów ruchu egzykucyjnego; (bona) regalia JanStat (7): ſkázuiemy [...] áby żaden z poddánych náſzych nie mógł bydź [...] ku nieprzeſpieczeńſtwu o máiętnośći ſwé przywodzón zá tákimi liſty/ któréby z kśiąg Káncelláriiéy były wyięté/ żeby iemi miano królewczyzny dowodźić. SarnStat 328; To też obiecuiemy: iż wſzyſtkim proſzącym od nas gránic [...] miedzy dobry Stołu náſzégo Królewſkiégo/ y dobry proſzących [...] (marg) O gránicách z królewczyzną. (‒) damy dwu [...] Vrzędnikow/ y Podkomorzégo: którzy imieniém náſzym będą mieć moc gránice vczynić. SarnStat 910; dla oddalenia ſporów niepotrzebnych/ któré mogą ſie wſczynáć z róznośći zapiſów dóbr náſzych vſtáwiamy: (marg) Około Rewidowánia liſtow ná Królewczyznę. (‒) iż gdy tákowé dobrá wykupić zechcemy/ máią bydź oglądáné liſty zapiſów SarnStat 944, 92 marg, 686, 687; PowodPr 23.
2. [Stały podatek, tzw. poradlne lub podymne: Item królewszczyzny dają ex laneo per gr 4 LustrKrak I 103, 104, 134.]

Synonimy: 2. podymne, poradlne.

Cf KROLESTWO

AK