[zaloguj się]
[pdf]

LEWEK (23) sb m

Oba e jasne.

Fleksja
sg pl
N lewek lewkowie
G lewka lewk(o)w
D lewkowi
A lewka lewki
I lewki(e)m lewki
L lewku
V lewku

sg N lewek (5). ◊ G lewka (1). ◊ D lewkowi (1). ◊ A lewka (1). ◊ I lewki(e)m (2). ◊ L lewku (1). ◊ V lewku (6). ◊ pl N lewkowie (2). ◊ G lewk(o)w (2). ◊ A lewki (1). ◊ I lewki (1).

Sł stp brak, Cn s.v. lew, Linde XVII w.

1. Dem. od „lew”; leunculus Mącz, Cn (22): Táko ſie mu ięłá [mysz] modlić: Miły lewku nie zábijay BierEz M4v; Y ti iſz dufaſs w ſwei moczi Więcz nienabiwáſs pomoczi Aliecziem ia liewku ſlichal Zeſz ſie teſz ti gdzieſ kura bal RejRozm 400, 394, 397, 402, 403, 405, 407; RejWiz 191; RejZwierz 118v, 120v; Iednego cżáſu gdy [Kambises] s krolową ſioſtrą ſiedzyał przy dobrey bieſiedzye weſoły/ kazał ſpuśćić pſá z lewkiem BielKron 114, 114; Mącz 189a; RejZwierc [203]; PaprPan Cc3.

Tłumaczenie dosłowne łac. wyrazu „leunculus”, niejasnego w kontekście (1): Sábeycźycy y Dedańcżycy/ y kupcy z Tárſys/ tákże y wſzyſcy lewkowie ich [et omnes leunculi eius] rzekną ku tobie/ Izali ku wydźierániu łupow przychodźiſz BibRadz Ez 38/13.

a. Wyobrażenie plastyczne (5): RejWiz 14v; z iednę ſtronę ſtolcá [Salomonowego] ná káżdym ſtopniu ſtał lewek ze złotá/ z drugą ſtronę tákież/ było wſzytkich dwánaſcie. BielKron 78; Albo też owy rozlicżne [...] kolebki z wywieſzánemi kobiercy/ [...] z owemi pozłoćiſtemi lewki. RejZwierc 58v, [193]v; WujJud 47; [Item pro 4 telamonibus alias lewky et 4 globis ad lecticam RachBudZam 63].

W charakterystycznych połączeniach: lewek pozłocisty (ze złota) (3).

2. O psie (może n-pr; aluzja do znanej wówczas sytuacji z psem Pępowskiego; cf „piesek” RejZwierc 216v) (1): Gdyżeś w. m. ſpomniał. [...] te/ kthorzy zá ſuknią/ á koſztownieyſzym vbiorem chodzą/ zwycżáiem onego lewká/ p. Pępowſkiego: proſzę powiedz nam W. M. iáko ſie dworzánin vbieráć ma GórnDworz L6.

Cf LWIĄTKO, [LWIC], LWICZEK, [LWICZĘ], LWIĘ, LWIK

KN