[zaloguj się]
[pdf]

NABIERAĆ (12) vb impf

Oba a jasne, e pochylone.

Fleksja
inf nabiérać
indicativus
praes
sg pl
3 nabiérå nabiérają
praet
sg
3 m nabiéråł
imperativus
sg
2 nabiéråjże

inf nabiérać (3). ◊ praes 3 sg nabiérå (4). ◊ 3 pl nabiérają (1). ◊ praet 3 sg m nabiéråł (2). ◊ imp 2 sg nabiéråjże (1). ◊ part praes act nabierając (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVII – XVIII w.

1. Brać do użytku pewną ilość, czerpać [co czym] (1): Kozie mleko ciepło ſikawką nabieraiącz: wſtrzikać ciepło w maciczę FalZioł V 2v.
2. Nadziewać, wbijać na coś [na co] (1): [Jeż] na grzbiecie owocze do iamy znaſza/ á gdy mu nieczo vpadnie/ tedy wſzytko otrząſa a zaſię bieży y nabiera pełno na oſci. FalZioł IV10c.
3. O tym, co mimo woli przylgnęło [w co] (1): áby koń nie nábierał w kopythá śniegu/ náley mu w kopythá odeſpodź gorąco łoiu. SienLek 190v.
4. Ładować (4): Poddáni gdy drwá wożą/ iednáko nábieráć máią. GostGosp 18, 32 [2 r.], 167.
5. Napełniać (2):

nabierać czego do czego [= do tego, co się napełnia] (1): Stawku ſpuſzczáiąc do drugiégo wody nábiéráią/ że im óney wody bárzo máło zginie. Strum N2v.

nabierać co [= to, co się napełnia] (1): záſypże ón Grundfeſt/ źiemią dobrą iłłowátą: nábierayże záśie Staw Strum O2.

6. Wchłaniać w siebie, napełniać się; bibere, imbibere Cn [czego] (3): Rivi per quos exundat piscina. Zrzodły przes które wylewa ſadzawka/ álbo któremi zábiera/ álbo nábiera wody. Mącz 502d.
W przen [czego] (2):

nabierać do czego (1): Bo imſię [!] więcey kośćioł ſzerzył/ á do tego domu ludzi rozmáitych y narodow nieſtwornych nábierał/ y ku rozerwániu iákiemu ſkłániał SkarJedn 80.

Zwrot: »nabierać w się wiatru« = oddychać (1): (Iáko) łośicá przywykłá puſzcży/ wedle chęći duſze ſwey/ oddycha biegając (marg) wł: wdycha duch/ (álbo wiátr) trefunku ſwego. To ieſt nábiera wſię wiátru ktory ſię iey tráfi [...] (–) BudBib Ier 2/24.

Formacje współrdzenne cf BRAĆ.

Cf NABIERANIE

LW