[zaloguj się]
[pdf]

NIEPRZEPŁACONY (43) part praet pass pf

W pisowni łącznej (32), w rozłącznej (11).

Oba e, a oraz o jasne.

Fleksja
sg
mNnieprzepłacony fNnieprzepłaconå nNnieprzepłaconé
G Gnieprzepłaconéj Gnieprzepłacon(e)go
Anieprzepłacony Anieprzepłaconą Anieprzepłaconé
Lnieprzepłaconym L L
Vnieprzepłacony Vnieprzepłaconå V
pl
N subst nieprzepłacon(e)
G nieprzepłaconych
A subst nieprzepłaconé
I m nieprzepłaconymi
V subst nieprzepłaconé

sg m N nieprzepłacony (12). ◊ A nieprzepłacony (4). ◊L nieprzepłaconym (1). ◊ V nieprzepłacony (1). ◊ f N nieprzepłaconå (6). ◊ G nieprzepłaconéj (1). ◊ A nieprzepłaconą (2). ◊ V nieprzepłaconå (2). ◊ n N nieprzepłaconé (1). ◊ G nieprzepłacon(e)go (1). ◊ A nieprzepłaconé (1). ◊pl N subst nieprzepłacon(e) (2). ◊ G nieprzepłaconych (2). ◊ A subst nieprzepłaconé (5); -é (2), -(e) (3). ◊I m nieprzepłaconymi (1). ◊ V subst nieprzepłaconé (1).

Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVII w. s.v. przepłacić.

W funkcji przymiotnika (43):
1. Którego wartość jest tak duża, że nie da się jej określić, na którego nie da się wyznaczyć ceny; drogi, bezcenny; inaestimabilis Cn (38): RejJóz A5 marg; Potem [Sokrates] ſamego człowieka wyrażá [...] i okazuiąc każdego wnięm członka/ godność wielką/ pożytki nieprzepłaconé MurzNT 103v; GórnDworz Ev; A then [przyjaciel] ieſt ktho nań trefi żadnym złotem nie przepłácony/ á tego trzeba ſtrzedz á ſzánowáć práwie iáko źrzenice w oku. RejZwierc 89; KochOdpr D2; Spádnie iáko deſzcz nieprzepłácony Ná vprágnioné ſuché zagony KochPs 105, 51, 93, 155; PudłFr 50; KmitaPsal A4; Pokóy nieprzepłácony/ iáko powiedáią Mdli ſtárcowie/ którzy ſye w nim bárzo kocháią. ZawJeft 14; Calep 516a; Ná was/ ſynowie przeſławney Korony/ Ledwie nie woła duch [Batorego] nieprzepłácony GrochKal 20; KochPij C2v; wſpomni [...] ná nieprzepłáconą mękę twoię. LatHar 146, 132, 187, 203, 641; Krol więcey pozwolił/ Aby tylko żywot ſwoy/ y ſwoich wyzwolił. Wzorem bobru wodnego/ ktory ſtroiu ſwego Oſtrádał/ prze koſzt zdrowia nieprzepłáconego. KmitaSpit C6v; Do pułnocy gáchuie/ do południá leży: A w tym nieprzepłácony cżás iák ſtrzałá bieży. KlonWor 61.

nieprzepłacony komu (1): obiedwie rzeczy [cnotę i rozum] w ſobie mieć/ rzecz nieprzepłácona ieſt człowiekowi KochCn B3v.

nieprzepłacony w czym (1): ieſt męka Páńſka: ſámá w ſobie wzgárdzona/ ále w ſkutkách y pożytku nie prepłácona [!] LatHar 264.

Wyrażenia: »nieprzepłacona cena, w cenie nieprzepłacony« (1:1): TAć to ieſt perłá droga [Matka Boska]/ w cenie cnot ſwoich/ y dárow Bożych nieprzepłácona. LatHar 462, 604.

»dar nieprzepłacony« [szyk 3:2] (5): RejPos 184v; ArtKanc K12; WDźięczné ſłoneczné koło/ któré ſwoié dáry Nieprzepłáconé/ dáieſz nam záwſze bez miáry ZawJeft 31; RybGęśli Dv, D2.

»skarb, kle(j)not nieprzepłacony« [w tym: skarb a klejnot (1)] [szyk 4:3] (5:2): Bo ſławá/ pokoy/ zachowánie/ od wſzech błogoſłáwieńſtwo/ á od Páná/ ták iáko ſłyſzyſz/ ták nieprzepłácone ſkárby á klenoty/ ktorym rownia iuż nie máſz áni ná niebie áni ná ziemi. RejZwierc 141v; KochMRot A2; ReszList 149; WisznTr 23; LatHar 348; CzahTr [D2].

Szereg: »drogi i nieprzepłacony« (1): Podźiękuy naprzod zá tákie vracżenie Boſkie/ twoiey podłośći/ y zá ták drogi y nieprzepłácony KroIá wiecżney chwały pokarm. LatHar 191.
2. Miły, sympatyczny; carus Calep (5): FRáſzki nieprzepłáconé/ wdzięczné fráſzki moie/ W któré ią wſzytki kłádę táiemnice ſwoie. KochFr 107; Carus – Mieły, wdzięczny, nieprzepłacony. Calep 168a; Poległo drzewo/ y roſkorzeniony Pień/ z gruntu vſechł: w tym nieprzepłácony Kwiát ſię z gáłąſki obumárłey ziáwił GrochKal 21; Prowádźi [piastunka] ſwoię pánią/ ſwoie wychowánié/ Nieprzepłáconé kochánié. GosłCast 23.

W połączeniu z imieniem własnym (1): Nieprzepłácona Doroto/ Co między pieniędzmi złoto/ Co Mieśiąc między gwiazdámi/ Toś ty ieſt miedzy dźiewkámi. KochSob 68.

Synonimy: 1. drogi, nieoszacowany; 2. kochany, luby, miłościwy, miły, przyjemny, rozkoszny, słodki, wdzięczny.

Cf PRZEPŁACONY

JB