« Poprzednie hasło: ROZCIĄGNĄĆ | Następne hasło: ROZCIĄGNIENIE » |
ROZCIĄGNĄĆ SIĘ (44) vb pf
rozciągnąć się (42), rozściągnąć się SarnStat (2).
roſ- (23), roś- (13), roz- (6).
sie (35), się (9).
o jasne.
inf | rozciągnąć się |
---|
praet | ||||
---|---|---|---|---|
sg | pl | |||
3 | m | rozciągnął się | m pers | rozciągnęli się |
f | rozciągnęła się | m an | ||
n | rozciągnęło się | subst | rozciągnęły się |
plusq | ||||
---|---|---|---|---|
sg | pl | |||
3 | m | m pers | rozciągnęli się byli | |
f | była się rozciągnęła | m an |
conditionalis | ||
---|---|---|
pl | ||
3 | subst | by się rozciągnęły |
inf rozciągnąć się (10). ◊ fut 3 sg rozciągnie się (4). ◊ 3 pl rozciągną się (3). ◊praet 3 sg m rozciągnął się (6). f rozciągnęła się (11). n rozciągnęło się (6). ◊ 3 pl [m pers rozciągnęli się.] subst rozciągnęły się (1). ◊ plusq 3 sg f była się rozciągnęła (1). ◊ [3 pl m pers rozciągnęli się byli.] ◊ con 3 pl subst by się rozciągnęły (1). ◊ part praet act rozciągnąwszy się (1).
Sł stp, Cn brak, Linde XVI (jeden z niżej notowanych przykładów, błędnie: rozciągnąć) i XVIII w. s.v. rozciągnąć.
- 1. Rozkurczyć się, rozprostować się (2)
- 2. Położyć się; upaść (6)
- 3. Zająć miejsce, objąć jakąś powierzchnię (9)
- 4. Stanąć długim szeregiem (1)
- 5. Podnieść się, wyciągnąć się (o ramionach) (1)
- 6. Objąć czasowo (2)
- 7. Powiększyć się
(8)
- a. O rozmiarach (1)
- b. O długości tekstu
(3)
- Przen (1)
- c. O nasileniu (1)
- d. [O wartości materialnej; w przen]
- e. Nabrać większego zasięgu (3)
- 8. Oddziałać na kogoś (14)
- 9. [Osiągnąć większy zakres swego działania]
- *** Bez wystarczającego kontekstu (1)
rozciągnąć się na kim, na czym (2): Proiecit se in gramina, Rośćiągnął ſie ná trawie. Mącz 162d; BudBib 3.Reg 17/21.
rozciągnąć się dokąd (3): Ośiádłość twoiá roſciągnie ſie áż do wſzytkich końcow iey [ziemi] RejPos 53v; ponieważ bez woléy wáſzey [cesarz turecki] nie mógł ſie z páńſtwem ſwym áż pod kray pułnocny rośćiągnąć OrzJan 6. Cf rozciągnąć się skąd dokąd.
rozciągnąć się skąd dokąd (1): iż Słowieńſki narod rośćiągnął ſię od południá/ to ieſt/ od Włoſkiey ziemie y Wenecyey/ áż ná wſchod ſłońcá/ ku Grecyey/ y ná pułnocy/ áſz do końcá Europy/ do Wolgi rzeki SkarJedn 225; [á ſtámtąd áż po Dunay/ wſzędźie [Heneci, tj. Wenetowie] rośćiągnęli ſie byli BielKron 1597 16].
rozciągnąć się przez co (1): Pamphilia, Kráyiná Aſie miedzy Cilicią á Cappadocią przes którą krayinę gorá Taurus zwána roſciągnęłá ſie. Mącz 274d.
Z określeniem stron świata (3): Medya bárzo ſie rozćiągnęłá od záchodu ná wſchod Słońcá BielKron 268, 274v, 433v.
»na dłuż się rozciągnąć« (1): BielSpr 16 cf »daleko się rozciągnąć«.
rozciągnąć się na ile czego (1): A przyſſedłem ábym ćie náucżył/ tych rzecży ktore máią przyść ludu twemu w oſtátecżne dni: bo ieſſcże widzenie (rośćiągnie ſie) ná wiele dni [tj. wizja dotyczy przyszłości] Leop Dan 10/14.
rozciągnąć się na co (1): Chrześćijáńſtwo ná wſzytek świát y narody rośćiągnąć ſię miáło SkarKaz 311a.
rozciągnąć się dokąd (2): Moab [...] ſnadz áż w kráyny Idumeyſkie roſciągnęło ſie poſtąpieńie iego RejPs 162; RejAp 93.
rozciągnąć się na co [= z jakim skutkiem] (2): RejPs 91; Iż iákożkolwiek ſpráwiedliwy tu ná tym ſwiecie ſtánowić ſie będzie/ y cożkolwiek nań przypadáć będzie/ wſzyſtko ſie to ma roſciągnąć ná wielkie pociechy á ná błogoſłáwieńſtwo iego. RejPos 65v.
rozciągnąć się nad kim, nad czym (8): RejAp 116v; gdzye ten Pan rządzi/ ſpráwuie/ á roſkázuie możnoſcią Boſtwá ſwoiego/ iuż tám wſzytki błogoſłáwieńſtwá roſciągną ſie nád przybytkiem onym y nád zebrániem iego. RejPos 115, 29v, 33v, 79v, 351; przecż ſie ták roſciągnęłá ſzyroka pomſtá iego [Boga] nád ludem Bożym. RejZwierc 64v; A iákoż tu proſzę cie nie ma ſie roſciągnąć ono pirſze przeklęctwo Páńſkie nád námi RejZwierc 260v.
rozciągnąć się gdzie (4): ktorego [Boga] ſie możnoſć roſćiągnęłá y ná niebie y ná ziemi RejPs 215; LubPs T4v marg; wſzędy ſie roſciągnęłá ſwięta możność tegoto Boſtwá iego RejPos 78.Cf Zwrot.
Formacje współrdzenne cf CIĄGNĄĆ SIĘ.
Cf ROZCIĄGNIENIE, ROZCIĄGNIONY
KW, (LWil)