[zaloguj się]
[pdf]

OBERMAN (7) sb m

o prawdopodobnie jasne (tak w ober-); e jasne; -ån; -ån- SarnStat (2), -an- (1) KlonWor.

Fleksja
sg pl
N obermån obermånowie
A obermåna obermåny
I obermån(e)m
L obermånie obermåniéch

sg N obermån (2). ◊ [A obermåna.] ◊ I obermån(e)m (1). ◊ L obermånie (1). ◊ pl N obermånowie (1). ◊ A obermåny (1). ◊ L obermåniéch (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI – XVII w.

1. Sędzia polubowny, rozjemca, mediator; honorarius arbiter Mącz (6): a nalepsse swiadecztwo y pewnoscz [dotrzymania umowy] thedy Ich Mlcz. panovie obermanovie swe pyeczęczy raczyły prziczisnącz. ZapWar 1550 nr 2665, 1550 nr 2665; Honorarius arbiter, Oberman/ to yeſt ſędzia ná którego ſie obie ſtronie zdawáyą álbo którego też ſędzia na co wyſádza áby ſtrony po yednął. Mącz 157c; SarnStat 1302; [nyech iego M. raczi zeſlacz obermana iednego, a my teſſch drugego kv przeſliſzenyv, y zamknyenyv rzeczi ZapWpol 1537 9/97v; abociem musi być między niemi oberman mocny PamJancz 21].

W połączeniu szeregowym (1): O Mediatorze, Arbitrze, ſponte et iure dánym: y o Obermanie de vadibus, ná końcu naydźieſz w Práktyce SarnStat 803.

[Przen: Papież: Lecz nam nie mniej do tego [do pokonania Moskwy] przeszkodził oberman, Do czego mu było nie, naświętszy z Rzyma pan. Apolog 24.]
a. Ten, kto rozstrzyga o wyniku walki sportowej; agonotheta, arbiter a. magister certaminis, editor ludorum, munerarius Cn (1): Athlotheta, Oberman/ Przedłożony który rozeznawał miedzi zapaáſniki/ albo ſzermierzmi który męzniey ſobie poczinał/ á temu vpominki zá to dawał. Mącz 19a.
2. Organizator widowisk; iron.; designator Cn (1): [zdradzony mąż będzie] w pomietlech tylko obermánem/ V Kmotrá [kochanka żony] y v żony/ y właſnym guzmánem. KlonWor 60.

Synonimy: 1. arbiter, jednacz, medyjator, rozjemca; 2. sprawca.

AS