[zaloguj się]
[pdf]

OBIESZENIE (12) sb n

obieszenie (8) [w znacz. 1.], obwieszenie (4) [w znacz. 2.]; obieszenie OpecŻyw, BielKron (2), Mącz, RejZwierc, Calep, WujNT: obieszenie: obwieszenie BudBib (1:4).

o oraz pierwsze i drugie e jasne; e końcowe prawdopodobnie pochylone (tak Cn; Calep -ę).

Fleksja
sg pl
N obieszenié
G ob(w)ieszeniå
A obieszeni(e) obwieszeniá

sg N obieszenié (4); -é (1), -(e) (3). ◊ G ob(w)ieszeniå (5). ◊ A obieszeni(e) (2). ◊ pl A obwieszeniá (7).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI w.: obwieszenie oraz bez cytatu: obieszenie s.v. obieśić.

1. Pozbawienie życia przez powieszenie; suspendium Mącz, PolAnt, Calep, Cn (8): OpecŻyw 115; Powiedáią o tobie ludzie żeś ſpráwiedliwy [...] rozſądź miedzy mną á miedzy ſobą kthoby godnieyſzy był obieſzenia miedzy námi. RejZwierc 135; Calep 1037b.

obieszenie kogo (3): [Jozue] kazał wywieść z iámy pięć krolow y zwieśić. (marg) Obieſzenie pięć krolow. (–) BielKron 47v, 472. Cf »obieszenie samego siebie«.

Wyrażenia: »obieszenie na szubienicy« (1): Suspendium, Záwieſzenie/ też obieſzenie ná ſzubienicy/ ſzubienicá. Mącz 289c.

»obieszenie samego siebie« (1): [Judasz] przez obieſzenie ſámego śiebie/ odiął ſobie wſzyſtek przyſtęp miłośierdzia y zbáwienia WujNT 120.

W przen (1):
Szereg: »obieszenie a śmierć« (1): duſzá moiá obrálá (ſobie) obieſzenie/ á śmierć (rádſzey) niż (zoſtáć w) kośćiách moich [Et elegit suspendium anima mea, mortem potius quam esse cum ossibus meis] BudBib Iob 7/15.
2. Tkanina (często kosztowna) zawieszana dla osłonięcia czegoś lub zastępująca ścianę; zasłona, kurtyna, kotara; cortina, plaga PolAnt (4): Ná ſtronie teſz pułnocnej (było) obwieſzenia ſto łokiet BudBib Ex 38/11, Ex 38/9, 12, 14; [Vcżyniſz teſz ſień v przybytku/ w ſtronę południá obwieſzenia ſienne zbieli kręconey (będzie ich) ſto łokiek [!] wzdłuſz ná ieden bok BudBib Ex 27/9 (Linde)].

Synonimy: 2. kortyna, obpona, opona, szpaler, zapona, zasłona.

Cf OBIESIĆ

DDJ, MC