[zaloguj się]
[pdf]

PODEŚCIE (5) sb n

podeście (4), podeszcie (1); podeście ModrzBaz (2), CzechEp, NiemObr; podeszcie OrzJan.

o oraz pierwsze e jasne.

Fleksja
sg
G podeściå
D podeściu
I podeściem

sg G podeściå (2). ◊ D podeściu (2). ◊ I podeściem (1).

Sł stp brak, Cn: podeście, Linde XVIII w.: podejście.

1. [Dojście do jakiegoś miejsca; subingressio, successus Cn [pod co]: przywiódł ją [sztolnię] do tego szybu wielkiego, nie wiedzieć, jeśli dla osuszenia góry albo dla podeścia pod kruszec solny. LustrKrak II 121.]
2. Oszukanie, podstępne, zdradliwe postąpienie wobec kogoś; fallacia Modrz; calvitas, captio, circumductio, circumscriptio, circumventio, deceptio, fraudatio, frustratio, fucus, praevaricatio, stellionatus, supplantatio Cn (5): Sámá cnotá [...] pożądliwośćiby ſproſne hámowáła: nikomuby podeśćia niemyśliłá [nemini dolos meditari]: ni podkimby dołow niekopáłá: ná ſwemby/ ácż ná mále/ przeſtawáłá ModrzBaz 136v.

podeście czym (2): CzechEp 117; Abyſmy więcey nie byli dźiećmi/ kołyſzącymi ſię/ y chwieiącymi/ każdym wiátrem náuki przez ludzkie oſzukánie/ przez chytrość/ ku podeśćiu błędem NiemObr 44 [przekład tego samego tekstu CzechEp].

podeszcie czyje (1): [To przymierze] nie przymiérzem/ ále zdrádą/ fortélem/ y podeſzćiem tureckim v waſzéy Kró: M. bydź ma OrzJan 114.

W połączeniu szeregowym (1): OrzJan 114 cf podeście czyje.

Szereg: »farbowanie i podeście« (1): ſtronam ma być roſkazano/ áby o ſámey rzecży mowili iáſnie á poproſtu/ okrom wſzelákiego fárbowania/ y wſzelákiego podeśćia [sine fuco omni omnique fallacia]. ModrzBaz 94v.

Synonimy: 2. okłamanie, omylenie, oszukanie, oszydzenie, podchwycenie, zawiedzienie, zdrada.

Cf PODEJŚĆ

SBu