[zaloguj się]
[pdf]

PODNIEBIE (5) sb n

o oraz pierwsze e prawdopodobnie jasne (tak w pod- oraz niebo).

Fleksja
sg
N podniebi(e)
G podniebiå
I podniebi(e)m
L podniebiu

sg N podniebi(e) (1). ◊ G podniebiå (2); -å (1) WujNT, -a (1) CzechRozm. ◊ [I podniebi(e)m.] ◊ L podniebiu (2).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVIII w.

1. Przestrzeń pod niebem; aperta promptaque caeli, di(v)um, hypaethra a. retecta loca, hypaethrum, subdialis locus, templum, xystum Cn (4):
a. Sklepienie niebieskie (1): iáko błyſkáwicá błyſkáiąc ſię od iedney ſtrony z podniebia [sub caelo]/ ná drugą ktora ieſt pod niebem/ świeći WujNT Luc 18/24.
b. Miejsce wysoko nad ziemią (2): Skrzydłámy pląſzą po pod niebiu ptacy KlonFlis B4v.
Szereg: »ziemia i podniebie« (1): Bogowie ktorzy nie vcżynili niebá y źiemie/ niech zginą z źiemie y z pod niebiá CzechRozm 7.
c. [Ziemia: polecz mv to/ a pylnye abÿ tego przyſluchal czvſz/ yſz ia pan bog chce wygladzicz amalechi ſpodnyebyą [sub caelo] TomZbrudzBrul Ex 17/14.]
d. Wyrażenie: »na podniebiu« = pod gołym niebem« (1): Wiśieć mu ná podniebiu/ by nawiętſza plutá. KlonWor 8.
2. [Baldachim: łoże zielone z podniebiem InwMieszcz 1580 nr 228.]
*** Bez wystarczającego kontekstu (1): Traiego, podnyebye BartBydg 162.

Synonimy: 1. firmament, fundament, niebo, sklep.

Cf PODNIEBIENIE, [PODNIEBIOSA]

SBu, MŚ