[zaloguj się]
[pdf]

ROZSTAWIĆ (6) vb pf

rozstawić (4), rostawić (2); rozstawić BibRadz, BielSat, StryjKron, SarnStat; rostawić Mącz (2).

Zawsze: rozſ-.

o oraz a jasne (w tym w a 1 r. błędne znakowanie).

Fleksja
inf rozstawić
praet
sg
3 m rozstawił

inf rozstawić (3). ◊ [fut 3 sg rozstawi.] ◊ praet 3 sg m rozstawił (3). ◊ [part praet act rostawiwszy.]

Sł stp notuje, Cn brak, Linde XVII w.

1. Ustawić, umieścić wielu (wiele) w różnych miejscach; dilatare Mącz [kogo, co] (5): Hic saevus tendebat Achilles, W tę miárę okrutny Achilles ſwoye namioty rozbił/ ſwe ſtánowiská roſtáwił. Mącz 444b.

rozstawić po czym (1): Błogoſław wam wiecżny Pan/ [...] Iáko on niegdy Iakob ſynom błogoſłáwił/ Gdy ie po wſzech kráinách ná świećie rozſtawił. BielSat H2v.

Zwroty: »na czworę rozstawić« = ustawić w czworobok (1): Giulę Hetmaná ſwego pod Kolno wypráwił/ Ktory obozy ſwoie ná czworę rozſtáwił StryjKron 51.

»szeroko rostawić« (1): Aciem exercitus dilatare, Szerzey woysko roſtáwić. Mącz 185d.

a. O rozdziałach tekstu: umieścić w kolejności (1): TYM PORZĄDKIEM BĘDZIE ROZſtáwić potym té Tytuły. SarnStat 777.
2. Ustawić rozprostowując, rozwinąć, rozłożyć [co] (1):
Zwrot: »[na czym] sidła rozstawić« (1): Otoć nas ogárnęli ná ſćieſzkách náſzych/ vpáthruią oczymá ſwymi gdzieby ná ziemi śidlá rozſtháwić [ad declinandum in terram]. BibRadz Ps 16/11.
[Przen:
Zwrot: »[na kogo] rostawić sieci«: Tymże też obyczajem ma czynić człowiek krześciański, gdy na niego rostawi sieci swe duszny nieprzyjaciel Kaz 28.
a) O płatkach kwiatu: Powiádał mi też ieden zakonnik/ iż kśiężycá Kwietniá gdy śię iuż pąkowie puka wyiął wierzchołek pącżka ktory iuż był puśćił roſtáwiwſzy liſtki/ támże ná ono mieśce w on dołek ktory zoſtał/ wſtáwił też tákowy wierzchołek pącżkowy z drugiey máćice [...]/ przyięło śię cżyśćie. Cresc 1571 314.]
3. [Rozdzielić (o wodach morskich) [co]: Y gdy ſie przybliżał Pháráo/ [...] dopiro Pan morze rozſtáwił/ á drogę okazał przez nie Izráelcżykom ná vſtąpienie GilPos 272v.]
4. [Zwrot: »bitwę rostawić« = ustawić żołnierzy według planu na polu bitwy: gdy go ſyn pytał/ kiedy by boy/ á bitwę roſtáwić wolą miał/ [...] ErazmJęzyk K7.]

Synonimy: 2. rozciągnąć, rozdziergnąć, rozłożyć, rozpiąć, rozpostrzeć, rozpuścić, rozszerzyć, roztoczyć, rozwinąć.

Formacje współrdzenne cf STAĆ.

Cf ROZSTAWIONY

MN