[zaloguj się]
[pdf]

PORAŻENIE (23) sb n

o oraz pierwsze e jasne; -a- (20), -å- (2); -å- SkarŻyw; -a- : -å- Mącz (7:1); końcowe e z tekstów nie oznaczających -é.

Fleksja
sg
N porażeni(e)
G porażeniå
A porażeni(e)
L porażeniu

sg N porażeni(e) (6). ◊ G porażeniå (2). ◊ A porażeni(e) (4). ◊ L porażeniu (11).

Sł stp, Cn, Linde brak.

1. Pokonanie, zadanie klęski, zwyciężenie; klęska; strages Miech, Mącz, expugnatio, victoria Mącz (22): [Polacy] ſpraczowani w bitwie pierwſzey lacno byli od Tatarow porażeni [...] z ktorego porażenia y drudzi ziemianie do inſzych kroleſtw pouciekali MiechGlab 8; Halosis, Latine captio vel captivitas, Poráżenie/ Więźienie. Mącz 153a; Victoria, Zwycięſtwo, poráżenie/ wygránie bitwy. Mącz [497]c, 330b, 414d; BielKron 240.

porażenie kogo (12): Zámykáią theż w ſobie [księgi Jozuego] weſćie ludu Izráelſkiego do źiemie Chánaneyſkiey/ y zwyćięſthwá ich/ y poráżenie ludu mięſzkaiącego w oney źiemi. BibRadz I 121; Zony ich bacżąc na ſię dwoy vćiſk/ wygnánie z oycżyzny y poráżenie mężow/ wzięły ná ſię zbroię mężow/ Luki ſzáble/ broniły onego kráiu BielKron 297, 373; Mącz 466a; Krzyżacy Pruſcy ſkoro vsłyſzeli o poráżeniu Miſtrzá Liſlandſkiego w Zmodzi muſieli wziąć przymierze z Polaki/ y z Litwą. StryjKron 582 marg, 235, 502. Cf porażenie kogo przez kogo; »porażenie nieprzyjacioł«.

porażenie kogo przez kogo (4): O poráżeniu Bałaklaia Carzá Zawolſkiego przez Skirmuntá/ Roku 1221. StryjKron 280, 632, 687, 697.

porażenie czyje [= kogo; ai poss] (2): O tym poráżeniu ſkorowym Látopiſzcze Ruſkie wzmianki nieczynią StryjKron 121, 582.

porażenie gdzie [w tym: u czego (1), za czym (1), na czym (1)] (3): O [...] burzeniu Litewſkiego Xięſtwá od Tátárow/ á poráżeniu ich przez Litwę zá Hetmáńſtwem Glinſkiego v Klecká. StryjKron 697, 632, 687.

Wyrażenia: »porażenie na głowę« (1): Cruenta victoria, Krwáwe zwycięſtwo. Poráżenie ná głowę. Mącz 69c.

»porażenie nieprzyjacioł« (1): Triumphus, Piſzne koſztowne á známienite wiechánie w miáſto Rzym Hetmáná którego/ który ſie po zwicięſtwie á po porażeniu nieprziyacioł Rzimskich do Rzimu náwrácał Mącz 466a.

Przen (1):
Wyrażenie: »porażenie nieprzyjaciela« (1): oto Bernat S. że [!] wſzytkimi onemi Biſkupy ták wierząc oney obecnośći Páńſkiey [w Sakramencie]/ ná porażenie kośćielnego nieprzyiaćielá vżyli. A moc ſwoię Chryſtus ná podpárćie obecnośći ſwey w Sákrámenćie tákim cudem pokazáł: gdy go iáko Páwłá S: ogromił/ poráził/ y myſl iego zmiękcżył. SkarŻyw 168.
2. Zabicie (1): Excidium, Wyſieczenie/ Poráżenie. Mącz 30a.

Synonimy: 1. pogromienie, pokonanie, zwyciężenie; 2. pobicie, pomordowanie, potracenie, wysieczenie, zabicie.

Cf PORAZIĆ, PORAŻKA

LW