[zaloguj się]
[pdf]

PRZECHRZCIĆ (3) vb pf

przechrzcić (1), przechrcić (1), przekrzcić (1); przechrzcić StryjKron; przechrcić MurzNT; przekrzcić GórnDworz.

e jasne.

Fleksja
inf przechrzcić
praet
sg pl
3 m przechrzcił m pers przekrzcili
impersonalis
praet przechrzcz(o)no

[inf przechrzcić.] ◊ fut 1 sg przekrzczę (1). ◊ 3 pl przechrczą (1), [przechrzcą]. ◊ praet 3 sg m przechrzcił (1). ◊ [3 pl m pers przekrzcili. ◊ impers praet przechrzcz(o)no.]

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVII w.: przechrzcić, przekrzcić.

1. Nazwać; dare nomen Cn (3):

przechrcić kim (1): kiedy zaś będźie człowiek otworzyſty rć. hnet i pjiakiem rć przechrczą choc téſz na deń niebędźie nic miernieiſzégo MurzNT 51.

[przekrzcić co czym [= jak]: iáko rozum/ ſam tho ieſt dar Boſki cżłowiekowi [...] ták wſſyſtki náuki kthore ſniego pochodzą/ dobrze ie theż pierwſſy ludzie dáry Boſkiemi przekrzćili Leop *A2.]

a. Zmienić, nadać inną nazwę, przezwać [kogo, co] (2):

[przechrzcić kim: Iako téſz gdzie śię naidzie miaſto wierzymy/ wierzámi [!]/ miaſto patrzymy/ patrzámy/ [...] abo co tęmu podobno/ tam niektorzy drugiego czechem od czyrwieńſka przechrzcą MurzNT B4.]

przekrzcić jak (1): náiduię ia iedną drogę [...] áby cżłowiek ták z mową/ iáko y s ſpráwámi namniey ſie nie wydwarzał/ iedno niedbále iákoś á wrzkomo tego ſobie niemáiąc ni zacz wſzytko cżynił/ á thá zmyſlona niedbáłość (iż tho ták przekrzcżę) nizacżmienie/ żeby vmieiętność pokrywáło/ y pokázowáło ták ludziom/ iż ono czo cżłowiek cżyni/ ſámo mu ták płynie GórnDworz E7.

cum A lat (1): iáko też Biſantium/ Conſtantin wielki/ Romam nouam przechrzćił StryjKron 41.

[Zwrot: »inaczej przechrzcić«: A Miáſtá ich [Slężaków] od Polſkich Xiążąt [...] zbudowáne/ y polſkimi imiony názwáne/ ináczey ſproſnym zfałſzowánim przechrzćił/ Bo Głogow názwał Lugidunum/ Wratsław/ [...] on zowie Budogrim StryjKron 62.]
2. [Zmienić komuś wiarę:
Zwrot: »[kogo] na ([jaką]) wiarę przechrzcić« [szyk zmienny]: Aleć widzimy, że Possevinus barziej tego końca patrzy, aby Kniazia na wiarę mógł przechrzcić PiotrDzien 334; támże ią [Marię, córkę Włodzimierza kijowskiego, żonę Kazimierza] przechrzczono ná Rzymſką wiárę/ gdy ſámá dobrowolnie Greckiey odſtąpiłá StryjKron 179.]

Synonimy: 1. mianować, nazwać, przezwać; a. przebierzmować.

Formacje współrdzenne cf KRZCIĆ.

Cf PRZECHRZCZONY

DDJ