[zaloguj się]
[pdf]

PRZEKĘSOWAĆ (4) vb impf

e oraz a jasne; o prawdopodobnie jasne (tak w -ować).

Fleksja
inf przekęsować
indicativus
praes
sg
1 przekęsuję

inf przekęsować (2). ◊ praes 1 sg przekęsuję (2). ◊ [part praes act przekęsując.]

Sł stp brak, Cn notuje, Linde także XVII (z Cn: przekęsywać – od przekęsuję) – XVIII w. s.v. przekąsić.

1. Przegryzać (3): Perrodo – Przekęſzuię. Calep 789a, 836a.

przekęsować co (1): A śiłne rogi ten pan [tj. baran] ma czo mu do ſiáná nie dopuſzcżą/ á teżby mu go ſzkodá/ dobrze mu ták gnoy przekęſowáć. RejZwierc 64.

[Przen:
a) O mowie: cedzić; fringultire Cn [co]:

W porównaniu: Lecz, jakosmy z listu Waszego wyrozumieli, wojewoda krak⟨owski⟩ z Wami wszytko jakoby przekęsując mowieł, a w niczym się otworzyście rozmową swą odkryć nie chciał. ListyPol II 1548/199.

b) Wyrażać się o czymś z przekąsem, docinać, kpić [co]: Kto tedy te y tym podobne zwycżáie Kośćielne chce przekęſowáć/ ten ſie może nietylko z tym Zácháryaſzem wádzić y ſwárzyć/ ále też y z ſámymi Apoſtołmi [...] WujPosŚw 1584 248 (Linde s.v. przekąsić).

W połączeniu szeregowym: Ale to hydzić przed ludźmi co oni święći ludzie pobożnie vſtáwili/ y ſzkálowáć/ y przękęſowáć/ y znieważáć Stany święte/ y práwe náśládowce Páná Chryſtuſowe/ toć ſie práwie Antychryſtowi rowna. WujPosN 1584 II 103 (Linde s.v. przekąsić).]

2. [Posilać się niewielką ilością jedzenia, jeść od czasu do czasu; praecipere ante aquam, praegustare, praesumere Cn [co]: i tak prawie nic ani dziś ani wczora nie jedząc, tylko co trochę chleba przekęsując a wodę ustawicznie pijąc, szedłem do Lentiny DiarPeregr 34.]
3. Nadgryzać, kosztować (w celu wykluczenia trucizny) (1): Myśląc wszytko o trucinie, Tako w karmiach, jako w [wi]nie, Muszą krajczy przekęsować, Swą wiarę w tym okazować. BierRozm 14.

Synonimy: 1. gryźć, przegryzać, ugryzać; 2. posilać się; 3. kosztować, smakować.

Formacje współrdzenne cf KĘSAĆ.

Cf PRZEKĘSOWANIE, PRZEKĘSOWANY

JR