[zaloguj się]
[pdf]

PRZYRODNOŚĆ (2) sb f

Oba o prawdopodobnie jasne (tak w przyrodny oraz -ość).

Fleksja
sg
N przyrodność
G przyrodności
I przyrodnością

sg N przyrodność (1). ◊ G przyrodności (1). ◊ [I przyrodnością.]

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI (jeden z niżej notowanych przykładów) i XVIII w.

1. Cecha właściwa, charakterystyczna [czyja] (1): Nieprzyiaćiel náſz duſzny/ ten pilnie myśli/ wielka moc, chytrość, ieſt iego przyrodność ArtKanc K6v.
α. [Stanowiąca o odrębności jednostki, określana według ówczesnych przekonań wpływem układu znaków zodiakalnych przy narodzinach człowieka: Bo ſie cżłek roznych známion od mátki wynośi. Więc ſie inſzą obleie zmyſł conſtelácyą/ Y prozno ſie tu brzydźić przyrodnośćią cżyią. Mars iednego ogárnął/ to ten krwią ſie chłodźi/ Rák drugiego [...]. Y ták cżłeká Plánety w znákach ſwych opádną/ Przeto ſwoiey nátury kunſzty oni zgadną. BielawMyśl A2 (Linde).]
2. Pokrewieństwo lub powinowactwo; agnatio, cognatio Cn (1):
Szereg: »przyjacielstwo i przyrodność« (1): Imiona prziaczielſtwa y przyrodnoſci. Mymer1 nlb 2.

Synonimy: 1. natura, rodzaj, własność; 2. bliskość, krew, krewność, powinność, powinowactwo, rodzina.

Cf [PRZYRODA], PRZYRODZENIE

SBu