[zaloguj się]
[pdf]

PRZYTRAFIAĆ SIĘ (20) vb impf

przytrafiać się (18), przytrefiać się ModrzBaz (2).

sie (16), się (4).

W inf oba a jasne; w pozostałych formach -tra- (7) MurzNT, GliczKsiąż, Mącz (4), BielRozm, -trå- (6) GroicPorz (2), KarnNap, Oczko, GostGosp, SarnStat; przytrefiać się z tekstu nieoznaczającego é.

Fleksja
inf przytrafiać się
indicativus
praes
sg pl
1 przytrafiåm się
3 przytrafiå się przytrafiają się
praet
sg
3 m przytrafiåł się
n przytrafiało się

inf przytrafiać się (3). ◊ praes 1 sg przytrafiåm się (3). ◊ 3 sg przytrafiå się (11). ◊ 3 pl przytrafiają się (1). ◊ praet 3 sg m przytrafiåł się (1). n przytrafiało się (1).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVII(z Cn) – XVIII w. s.v. przytrafić się.

1. Zdarzać się, dziać się, zachodzić, odbywać się, mieć miejsce; evenire, obvenire, usu venire Mącz, Cn; accidere Modrz, Cn; assolere Mącz; cadere, incidere, obtingere Cn (18): Bo wtakowych mowách/ na obiedwie ſtronie/ niepatrzámy/ co śię takiégo nad zwyczái przytrafiá niebarzo wáżnégo/ ale co poſpolicie dobrégo abo złégo bywa MurzNT 61; Abowiem przytrafia ſye wiele przygod y gwałtow w Mieſćiech/ ktoreby wedle Przywileiow mogły być ſłuſznie hámowáne GroicPorz kv, z3v; Assolet, Przigadza ſie/ przitráfia ſie/ bywa tak. Ut assolet, Yáko ſie poſpolicie przigadza. Mącz 399a; Evenio, Wychodzę/ przigadzam/ ſtawam ſie/ przytráfiam. Mącz 482b, 483a, 510c; KarnNap F4v; A gdźież więcey ſwarow/ guzow/ ran/ ochromienia/ zábijánia/ przytrefia śię [committuntur] iáko w kárcżmách? ModrzBaz 36v; Oczko 25v; BielRozm 32; Młynarz ma bydź grobley pilen y vpuſty/ y ma to záwſze oględowáć ná káżdy dźień: bo ſie to cżęſto przytrafia/ co ſie iednemi tacżkámi źiemie zápráwić może/ tego potym kilká wśi nie zápráwi/ gdy nagła rzecż przypádnie/ á pocżnie ſie grobla rwáć. GostGosp 60; SarnStat 877; [Nieradzi też tego słyszemy, iż to teraz tam ⟨w⟩ Wilnie tak gęste zabijania i morderstwa się przytrafiają i chcemy taki naleźć obyczaj, jakoby się ty rzeczy zahamować mogły. ListyPol II 1548/69].

przytrefiać się z czego (1): Cżwarty ſpoſob mężoboyſtwá ieſt przygodny/ ktory ſię z iákiey nagłey przygody á ſkwápliwie przytrefia/ imo wolą y myśl tego kto ſię tego dopuſzcża. ModrzBaz 78v.

przytrafiać się komu (1): WIelki to iest dar Boży, M. Pánie, á nim rzedſzy tym iest dźiwnieyſzy, komu to Pan Bóg da: że, máiętnośći, ſławy ſwéy bez nienawiśći y zazdrośći ludzkiéy vżywáć może. Co ſie nie przytrafia iedno tym, którzy wielkośćią á tłumem cnót ſwoich mogą odia ludzkié zágáśić SarnStat 862.

Ze zdaniem podmiotowym (2): CZęſto ſie téż to przytráfiáć może/ iż między ták wielą Senatorów ſententiȩ/ zdánia y rozumienia bydź mogą rózné/ á nie ná wſzem záwżdy zgodné w ſpráwách wſzelákich. SarnStat 46 [idem] 47; [UstKościel 180].

a. Bezpodmiotowo [w czym] (1):

przytrafia się komu jak (1): NYe inácżey ſie wthym rodzicom przytráfia záraz ſkoro bez náuki yákyeſzkolwyek/ álbo cżytánya/ álbo piſánya/ gdy ſyny ſwe ná ſlużbę w chłopyętá dáyą/ yákoby też onym ktorzy bez przewoźniká y wyoſlá cżołn ná wodzye do yákyego pewnego myeſcá zápycháyą. GliczKsiąż H5.

[Fraza: »jak się często przytrafia«: Lecz ieſli który iák ſie częſto w tákiéy rzeczy Przytráfia [quae multa vides discrimine tali IX 210]/ ieſli który Bóg z ſámą przygodą Nieżycliwą [!] ná ſtronę przećiwną vwiodą. Ciebie żywym bydź życzę VergKoch 250.]
2. Odpowiadać, zgadzać się; cohaerere Mącz; convenire, valere Cn (2): Male cohaeret, Nie chcą ſie przytráfiáć. Mącz 152b.
a. Pasować wymiarami i kształtem [do czego] (1): Lyecz parobek nyemayethnoſczia pyenyedzi ſzyą wimowywſchi, klyucza stharego kthori od [lege: do] komori goſpodarſkyey ſzyą przitraffyal oney yeſth naziczil LibMal 1551/163.

Synonimy: 1. dziać się, przydawać się, przygadzać się, przypadać, zdarzać się.

Formacje współrdzenne cf TRAFIĆ.

Cf PRZYTRAFIAJĄCY SIĘ

AĆ