[zaloguj się]
[pdf]

PRZYWIEDZIENIE (30) sb n

przywiedzienie (26), przywiedzenie (4); przywiedzienie : przywiedzenie Calep (2:4).

-en- (26), -ęn- (1) MurzNT.

Pierwsze i drugie e jasne, końcowe pochylone.

Fleksja
sg
N przywiedzienié
G przywiedzieniå
A przywiedzienié
I przywiedzienim, przywiedzieni(e)m
L przywiedzieniu

sg N przywiedzienié (12); -é (2), -(e) (10). ◊ G przywiedzieniå (11). ◊ A przywiedzienié (4); -é (2), -(e) (2). ◊ I przywiedzienim (1) GroicPorz, przywiedzieni(e)m (1) BibRadz. ◊ L przywiedzieniu (1).

Składnia przydawki dopełniającej równoznacznej z dopełnieniem sprawcy: przywiedzienie przez kogo (1).

Sł stp: przywiedzenie, przywiedzienie, Cn: przywiedzienie s.v. rów do sprowadzenia wody, Linde bez cytatu: przywiedzienie.

I. Rzeczownik od „przywieść” (30):
1. Przyprowadzenie kogoś lub czegoś dokądś, sprawienie, że ktoś lub coś znajdzie się w jakimś miejscu (9):
a. O osobach [w tym: kogo (4)] (5): Rozwiązawſzy go [Achiora] procnicy/ przywiedli do miáſtá á przed ſtárſze ſtáwili. A gdy powiedzyał przycżynę iego przywiedzyenia/ wzyął go Ozyaſz kápłan do ſwego domu BielKron 113.

przywiedzienie na co [= w celu czego] (1): [carz zawolski] był poiman od Pánow Litewſkich (co ſámo Litwę z podeyrzenia przywiedzienia iego ná burzenie Podola wywodzi) StryjKron 617.

przywiedzienie dokąd (1): Látá 1465. Napierwſze było przywiedzyenie dobrowolne Turkow do Wáłaſkiey źiemie BielKron 394.

przywiedzienie skąd (1): Gdy iuż będą ſynowie Iſráelſcy beſpiecżnie mieſzkáć w ziemi ſwey/ po przywiedzieniu z niewoley/ w oſtátecżne dni przywiedzie Pan ná nie Gog Krolá z wielkim woyſkiem Leop Ez 38 arg.

Przen [do kogo] (1): duſze błogosławioné nie tak ſzły proſto donieba [...]. Ale były na oſobliwem mieścu/ gdźie śię cieſzyły nadźieią przyſzłego przywiedźięniá do boga przes pana Chriſtuſa MurzNT 199.
b. O wodzie; derivatio Calep, Cn; corrivatio Calep [w tym: czego (3)] (4): Aquaeductus – wodi prziwod, wodne przikopi, row do prziwiedzenią woti. Calep 85b, 310a, 1091b.

przywiedzenie dokąd (1): Corrivatio – Wodi prziwiedzenie na iedno mieiſce. Calep 263a.

2. Nakłonienie, zachęcenie; namowa; inductio JanStat [w tym czyje: G sb i pron (6)] (11):

przywiedzienie ku czemu (3): Ocży nie vſtawiene ale tam y ſam ſie wierczące znami⟨onują⟩ [...] żądliwoſć rzecży czudzich j też ku wſzitkiemu lacne prziwiedzienie GlabGad N6v; A miáſto dobrowolnego [tj. nieprzymuszonego] przywiedzenia ku prawdzie Páńſkiey/ ták iáko on ſam y Apoſtołowie vczyli/ ázaż nie ſrogie ſądy? ázaż nie ſtráſzne klątwy? ázaż nie okrutne ſentencie dociſkáią niewinnych ludzi? RejZwierc 192v. Cf »przywiedzienie ku wierze«.

Wyrażenie: »przywiedzienie ku wierze« (1): Dla cżegoż ty vrzędy Kryſtus w koſcyele poſtánowił? A to powyáda Páweł: [...] dla przywyedźyenya ludźi ku wyerze y zakonowi yego KromRozm III H2.
Wyrażenia przyimkowe: »na przywiedzienie« = ad inductionem JanStat (2):

~ W połączeniach szeregowych (2): PRZYWILEY POKOIV Y ZGODY: PRzez Włádyſłáwá Iágełłá [...] który był vczynion Roku pánſkiégo 1436. [...] obiecuiemy [...] iż ná żadnégo człowieká prośby/ przywiedźienié/ napráwę/ rádę/ álbo roſkazánié któréykolwiek doſtoynośći będącégo/ [...] niebędźiemy ani przywiéźdź ſie damy przećiwko temu co czynić SarnStat 1070, 1114. ~

»za przywiedzieniem« (1): Tám Lizymách gdy ſię lud wzruſzył [...] máiąc około trzech tyſięcy ludu zbroynego/ nieſpráwiedliwie y gwałthowną czynić zá przywiedźieniem niektorego tyránná [duce quodam Aurano] w lećiech y w ſzalonym rozumie podeſzłego. BibRadz 2.Mach 4/40.

Przen (1):
Wyrażenie przyimkowe: »za przywiedzieniem [czego]« (1): Abowiem ieſli [ktoś kradł] zá przywiedźieniem głodu/ nie vmyſłem zdrádźieckiego zyſku/ co by tylko ku ziedzeniu álbo pićiu/ może ſye nieiáko omowić [tj. usprawiedliwić się] GroicPorz kk2.
a. O ingerencji sił nadprzyrodzonych (3): Gdyż ſam Pan náſz/ będąc miſtrzem á głową piſmá wſzytkiego/ nic nie cżynił bez woley Oycá ſwego/ á bez ſpráwy y przywiedzienia Duchá ſwiętego. RejPos 70v.
Wyrażenie przyimkowe: »z przywiedzienia« (2): A thu możeſz obáczyć/ iż nam ieſt ſroga náuká daná [...] iż káżda ſpráwá náſzá/ [...] káżde ſtánowienie náſze/ nie miáłoby być inácżey ſprawowano áni ſlánowiono iedno áż s práwego przywiedzienia Duchá s. RejPos 70; A by był ſłuchał [człowiek] rády cżártá márnego [...] ſproſneby było dokońcżenie iego. [...] Wſzák ſie to iáwnie okázowáło [...] Iáko ná onym Sáulu kthory przeſládował Dawidá niewinnego s przywiedzyenia iego RejPos 72v.
b. Prośba [aby] (1): Nadobne przywiedzienie/ áby pan roſpomniawſzy ná tę możność ſwą/ pogromił á zniſzcżył thy márne głowy bluźnirzow/ ktorzy zatłumiáią chwałę imieniá iego. LubPs R3v marg.
3. Doprowadzenie do czegoś (3):
a. O człowieku: sprawienie, że będzie jakiś (1):
Wyrażenie: »do doskonałości przywiedzienie« (1): Zoſtáwiłći [Pan Jezus] y piſmo święte/ iáko źwierćiádło. w ktorym możeſz [...] co dźień bráć więtſze ocżyśćienie/ oświecenie/ vſpráwiedliwienie/ y do doſkonáłośći przywiedzienie. LatHar 677.
b. O abstraktach (2):

przywiedzienie czego (1): ſpráwiedliwośći wiecżney przywiedźienie/ y proroctwom onym zakonnym koniec [Jeremiasz] opowieda. CzechRozm 169v.

Wyrażenie: »przywiedzienie do końca« (1): Nato respons taki y przywiedzienie dotakiego konca, Ze KIM wdziecznie tę przestrogę od wm MMPana przyiąc raczeł. ActReg 170.
4. Przytoczenie na potwierdzenie lub zilustrowanie wypowiedzi lub tezy [czego] (4):
Wyrażenia: »przywiedzienie ku dowodu« (1): Assumptio, item particula orationis per quam id quod ex propositione ad ostendendum pertinet assumitur, Prziciągnienie/ prziwiedźienie czego ku dowodu y potwierdzeniu. Mącz 432d.

»przywiedzienie miejsca [= fragmentu tekstu]« (3): á ták ten domyſł nowo wymyſlony około lat Ezechiaſzowych [...] zá fráſzkę nie ſtoi/ ktorego gdy tym ſpoſobem iáko ſie rzekło nie da ſobie ktho zwętlić/ tedy przywiedzienie dwu inſzych mieyſc iuſz też tu plácu otrzymáć nie może CzechRozm 137v; A iużby doſyć być mogło/ ku okazániu/ y złego wyrozumienia/ y niewłaſnego przywiedźienia mieyſcá tego NiemObr 47, 90.

»przywiedzienie ku potwierdzeniu« (1): Mącz 432d cf »przywiedzienie ku dowodu«.

5. jęz. Dodanie na końcu wyrazu litery lub sylaby (1): Paragogae, Latine Adductio, vel deductio, Prziwiedzienie prziſádzenie. Figura est qua litera vel syllaba in fine dictionis adiicitur, ut dicier pro dici, Admittier, pro admitti, alias Paralepsis vel proparalepsis dicitur. Mącz 277a.
** Bez wystarczającego kontekstu (2): Ductio – Prziwiedzienię. Calep 343b, 528b.
II. [Kanał wykopany w celu doprowadzenia wody: y położyli ſie [Asyryjczycy] wedle przywiedzienia wod wierzchniego ſtáwu [iuxta aquaeductum piscinae superioris]/ ktory ieſt ná drodze roley Fárbierſkiey Leop 4.Reg 18/17.]

Synonimy: I.1. doprowadzenie, przyprowadzenie; 2. nakłonienie, namowa, natchnienie, pobudzenie, poduszczenie, podżoga, poruszenie, przyłudzenie, przywod.

Cf PRZYWIEŚĆ

LW