[zaloguj się]
[pdf]

PSOTLIWOŚĆ (4) sb f

Oba o jasne.

Fleksja
sg pl
N psotliwość psotliwości
G psotliwości
A psotliwość
L psotliwości(a)ch

sg N psotliwość (2). ◊ [G psotliwości.] ◊ A psotliwość (2). ◊ [pl N psotliwości. ◊ L psotliwości(a)ch.]

Sł stp, Cn brak, Linde XVI w. (dwa z niżej notowanych przykładów).

Skłonność do złego; lubieżność, rozpusta; uciechy cielesne; lascivia PolAnt (4): Goleni barzo poroſłe, pſothliwoſć wielką [u człowieka] znamio⟨nują⟩ á bywa taki plotka, nieſtatek/ darmopych, nie barzo zwycżayny ku dobremu. GlabGad P6v; [Gdźież godźi śię wiedźieć iż niektore ſą rzecży gáſzące chęć pſotliwośći/ á to przez zgęſzcżenie plemienia w łonie Cresc 1571 474 (Linde)].

W połączeniach szeregowych (1): ten ich wymyſlony cżyſciecz/ nie ogieńci/ ani dym ſ ſiebie dawa/ ale tak wiele złota/ ſrebra/ y bogacztw ktorych im/ nie iedno na obżarſtwo y pijańſtwo/ ale też y na wſzelką pſotliwoſc doſtawa. SeklWyzn g2; [Abowięm zewnątrz s ſerca ludzkiégo wychodzą myſli złé/ cudzołoſtwa/ porubſtwa/ [...] zdrady/ pſotliwośći złoſné oko bluźnierſtwa/ pycha nieſtatki. MurzNT Mar 7/22 (Linde); GilPos 3].

[Zwrot: »psotliwość pełnić«: coſmy panu s prawa przyrodzonégo powinni/ przydáimy ku temuſz pocztu vſtáw pańſkich s prawa przyrodzonégo wziętych/ reuerencia i miłość bliżnégo iako ſamégo ſiebie/ [...] niepożądać ani ſkorżyścić rzeczy iego pſotliwości niepełnic MurzNT 57.]
Wyrażenie: »bezecna psotliwość« (1): WerKaz 299 cf »psotliwość a wszeteczna miłość«.
Szeregi: [»nieczystość a psotliwość«: a on [zły duch] ym też to ſwiebodnie wedle obycżaiu ſwego płaci/ gdy ie [...] po wſzelkich cieleſtnych roſkoſzach/ potaiemnych/ y iawnych niecżiſtoſciach a pſotliwoſciach/ prawie za nos wodzi. Ekonom Ev.]

»psotliwość i plugastwo« (1): Ale záś ktorzy potáiemnie ſię złącżáią/ nieporządne bywa złącżenie/ y práwie dyabelſkie: á nie inácżey być ma rozumiano/ iedno pſotliwość/ y plugáſtwo ſproſne WerKaz 281.

»psotliwość a wszeteczna miłość« (1): Abowiem tá bezecna pſotliwośc á wſzetecżna miłość/ ták nie fortunna ieſt/ iż [...] WerKaz 299.

Synonimy cf PSOTA.

Cf PSOTA

SBu