[zaloguj się]
[pdf]

ROSTĘPOWAĆ SIĘ (12) vb impf

rostępować się (7), rozstępować się (5+errata); rostępować się FalZioł, MiechGlab, Mącz (3); rozstępować się RejPos, RejZwierc, KochPs, KochPam; rostępować się : rozstępować się RejPs (1:1), MurzNT (1:errata).sie (11), się (1).

Pierwsze o jasne.

Fleksja
indicativus
praes
sg pl
1 rostępuję się
3 rostępuje się rostępują się
praet
sg pl
3 n rostępowało się subst rozstępowały się, rostępowali się

praes 1 sg rostępuję się (2). ◊ 3 sg rostępuje się (2). ◊ 3 pl rostępują się (3). ◊ praet 3 sg n rostępowało się (1). ◊ 3 pl subst rozstępowały się (3), rostępowali się (cum N pl: szyrokości morskie) (1); -ały : -ali RejPs (1:1).

Sł stp brak, Cn: rozstępuje się, Linde XVII (z Cn) – XVIII w.: rozstępować s.v. rozstąpić się.

1. Rozsuwając się na boki lub pękając, tworzyć szparę lub wolne miejsce; dehiscere, dissiluere, discedere, fatiscere, hiascere Cn (12): MiechGlab 27; Roſpádáły ſie ſuche ſkáły á ćiekłá ſnich wodá gdy iem byłá potrzebá á rozſtępowáłi ſie rzeki gdy przez nie przechodzić mieli ták iż żadny niezmáczał nogi ſwoiey. RejPs 155v; a wiodłeś ie [lud] przez ſrogoſći morſkie/ ktore ſie roſtępowáli przed możnoſćią twą ná roſkoſſne kráyny. RejPs 157; MurzNT Mar 1/10; Dehisco, Pożyram/ Roſtępuyę ſie/ Roſpádam ſie. Mącz 156b, 156b, 371d; RejZwierc 125; A kiedy ſye záś wáły rosſtępuią/ áni Miáſtá widáć wielkiégo/ z głębokiéy odchłáni. KochPam 85; [one klowty [...] wykruszają się i wypadają, zaczem się skała rozstępuje i posiada na dół. LustrKrak II 21; Volck Xxx3v].

rostępować się komu, czemu (2): namnieyſza ſtucżka złota na nie [na żywe srebro] włożona/ natychmiaſth ie wſobie zakriwa ároſtępuie [!] mu ſie á to ieſt włoſnoſć iego przyrodzona. FalZioł III 35c; RejPos 56.

W przen [czym] (1):

W porównaniu (1): Iáko łómną źiemię pługiem rozſypuią/ Ták ſye we mnié kośći moie rozſtępuią Stráchem ſrogiéy śmierći KochPs 206.

2. [Roztapiać się, rozpuszczać się: Rozſtępuię ſię/ Liqueo, Liquesco, dehisco. Volck Yyy.]

Synonimy: 1. pękać się, rozpadać się, rozsiadać się.

Formacje współrdzenne cf STĄPAĆ.

Cf ROSTĘPUJĄCY SIĘ

MN