[zaloguj się]
[pdf]

BICZOWAĆ (40) vb impf

o oraz a jasne.

Fleksja
inf biczować
indicativus
praes
sg pl
1 biczuję
2 biczujecie
3 biczuje biczują
praet
pl
3 m pers biczowali
fut
pl
2 m pers będziecie biczować, biczować będziecie
3 m pers biczować będą, będą biczować
conditionalis
pl
3 m pers by biczowali
impersonalis
praet biczowåno
con by biczowåno
participia
part praes act biczując

inf biczować (10). ◊ praes 1 sg biczuję (2). ◊ 3 sg biczuje (2). ◊ 2 pl biczujecie (1). ◊ 3 pl biczują (1). ◊ praet 3 pl m pers biczowali (4). ◊ fut 2 pl m pers będziecie biczować (2) OpecŻyw, KrowObr, biczować będziecie (1) BudNT. ◊ 3 pl m pers biczować będą (4), będą biczować (1) KrowObr. ◊ con 3 pl m pers by biczowali (3). ◊ impers praet biczowåno (5); -åno (4), -(a)no (1). ◊ con by biczowåno (1). ◊ part praes act biczując (3).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI – XVII w.

Bić biczem, chłostać; flagellare Mącz, Calag, Calep, Cn; urere loris Cn (40): Oto ia poſyłam do was Proroki [...] krzyżowáć y znich będziećie bitzowáć wbożnicách wáſzych KrowObr 5v, 178; Leop Iob 9/23; BibRadz Eccle 10/11; Flagello, Biczuyę/ Siekę/ Biyę rózgámi. Mącz 129c; Calag 223b; Calep 422a.

biczować kogo (27), co (1): A takoż Barrabáſſa puſſcżono/ a milégo Iezu[ſa nie miloſciwym lotrom bi]cżowatz podáno. OpecŻyw 124v, 77, 125v, 126, [127], 135; Ia będąc w ſmuthku wielkim gdy mie przeſladowano, biczowano y plwano, wſzakozem na to nieutyskował. WróbŻołt 16/4; MurzNT Matth 10/17; KrowObr 237v; Leop Act 22/25; BibRadz Matth 10/17; Mącz 373d; RejAp 57, 104; Co ſie działo onym Apoſtołom ſwiętym miłoſnikom Páńſkim/ że ie wiązano/ bicżowano/ iáſzcżorki ie kąſáły/ śćinano/ krzyżowano/ żywo łupiono. RejZwierc 152v; BudNT Matth 23/34; SkarJedn 372; SkarŻyw 121; á kiedi chorzał/ prośił áby go bráćia dla Bogá bicżowali. SkarŻyw 309, 595; CzechEp 29; ReszHoz 127; ArtKanc D12v; LatHar 290; WujNT Matth 10/17, s. 411, Act 22/24, 25; SkarKaz 41b.

biczować czym (3): Katowie gdy go tako motzno ku ſlupowi przywiązali/ miotly/ pęgi/ ij lańtzuchy gotowali/ ktorymi by Iezuſa bicżowali. OpecŻyw 125v, 115v; ReszHoz 127.

Szeregi: »bić i biczować«: ſrodzy cżárći popycháć ich będą/ bijąc ie y bicżuiąc/ wyiąc y ſkorzytáiąc zębámi nád nimi. SkarŻyw 121.

»biczować i męczyć«: roſkazał go Hetman wieść do obozu/ y biczowáć y męczyć go WujNT Act 22/24.

»mordować, biczować«: wzburzał ná nie rozlicżne przeſládowniki/ rozlicżne morderze/ kthorzy ie mordowáli/ bicżowáli/ w ſrogie á w rozlicżne więzienia podawáli RejAp 104.

W przen (3): Dáy mi bicżowaniá twégo/ oyttzowſkiégo káraniá wdzięcżnie przyiątz/ a ciebie grzéchy moiémi nigdy niebicżowatz OpecŻyw 128; WujNT Hebr 12/6.
Szereg: »karać i biczować«: Ten rycerz ieſtći rozum ktory ćie ma káráć y bicżowáć HistRzym 47v.

Synonimy: bić, chlastać, chłościć, chwostać.

Formacja pochodna: ubiczować.

Cf BICZOWAN, BICZOWANIE

HG