[zaloguj się]
[pdf]

BIELIĆ (19) vb impf

e jasne (tak też Cn).

Fleksja
inf bielić
indicativus
praes
sg pl
1 bielę
3 bieli bielą

inf bielić (8). ◊ praes 1 sg bielę (2). ◊ 3 sg bieli (6). ◊ 3 pl bielą (1). ◊ part praes act bieląc (2).

Sł stp s.v. biel, bil 5. dubium, Cn notuje, Linde XVII – XVIII w.

Czynić białym, wybielać, pobielać; rozjaśniać; odbarwiać; dealbare Mącz, Cn; albare Calep; candefacere, candidare, candificare, inalbare, incretare, insolare Cn (19): Miedz bywa przemieniona w moſiądz/ czo bywa przez poſrzodek Tucijey, bowiem iey dim bieli FalZioł IV 48d; Candico, idem quod Candeo, Bielę/ Pobielam. Mącz 33b; Ale to poſpolićie wiedźieć/ iż gorącość kraśi mocz : źimno bieli: wilkość gęśći SienLek 24v; Albo ‒ Bielię. Calep 49a.
Zwroty. »bielić zęby« [szyk zmienny] (3): FalZioł IV 39a; iáko Dźiećiom zęby rośćić/ álbo ie ſtárym bielić: á czym oſkominy zgániáć. SienLek 74v, 78v.

»bliznę bielić«: Blizny bielić/ y rány ſmrodliwe mázáé. SienLek 158 marg.

»lice, oblicze bielić« (3): Oblicże też ten proch z tych koſci bieli FalZioł IV 39a; Lice bielić z ogorzeliny. SienLek 80 marg, 80.

»płotno bielić« [szyk zmienny] (5): Blyech gdzye płotno byelą Murm 3; Dealbere linum. Bielić płotno. Mącz 6c, 139b; Iáko widźimy/ iż ſłońce woſk miękczy/ á błoto twárdźi: płotno bieli/ á licá ludzkie czerni. SienLek 30v; GostGosp 104.

»włosy bielić« (2): Włoſy bielić. SienLek 46v marg, 46v.

W przen [kogo] (1): tákże też y tu bieląc Murzyná nie wybielnego [...] chce winnikámi onemi figowemi/ ktorych y Adám z Ewą vżywał/ okryć od Antychriſtoſtwá Papę ſwego Rzymſkiego. CzechEp 324.

Formacje pochodne cf BIELEĆ.

Cf BIELENIE, BIELONY

LZ