« Poprzednie hasło: BIELEC | Następne hasło: BIELEĆ SIĘ » |
BIELEĆ (12) vb impf
Oba e jasne.
Fleksja
indicativus | |||
---|---|---|---|
praes | |||
sg | pl | ||
1 | bieleję | ||
3 | bieleje | bieieją |
praes 1 sg bieleję (7). ◊ 3 sg bieleje (1). ◊ 3 pl bieieją (4).
Sł stp, Cn notuje, Linde XVII – XVIII w.
Znaczenia
1. Stawać się białym, nabierać białej barwy; siwieć, blednieć; albicare(-ri) Mącz, Cn; candidari, exalbescere, inalbescere Calep, Cn; albescere Calep; candorem trahere Cn (10): poſpolicie też dzieciom mowią, piy wodę iżci bieleią ząbki. GlabGad C4; Ieſth to dla vſtawicżnego ruſzania ięzika, ktorim ſie wilgota ſlinna trawi á tak bieleie, iakoż to widamy na pianie wody ciekączey ktora też biała bywa. GlabGad C5v, C3v, C4; Albico, Bieleyę Mącz 6c; Exalbesco ‒ Bielieie, blednieię. Calep 381a, 49b, 157b, 516b.
Fraza: »włosy bieleją«: z ktorego [mózgu] zbitniey zimnoſci włoſi na ſtaroſć bieleią GlabGad Bv.
2. Lśnić się; jaśnieć; candescere, incandescere Mącz, nitescere Calep (2): Incandesco, Zápalam ſie/ Bieleyę/ yáſnieyę Mącz 33b; Nitesco ‒ łſnieuę [!] ſie, Bieleię. Calep 700a.
Synonimy. 1. blednieć; 2. jaśnieć, lśnić się, oświecać się, zapalać się, żarzyć się.
Formacje pochodne: pobieleć, wybieleć, zbieleć; bielić, nabielić, ubielić, wybielić, zbielić; obielać, pobielać, wybielać.
Cf [BIELEJĄCY]
LZ