[zaloguj się]
[pdf]

JAŚNIEĆ (15) vb impf

a jasne, e pochylone.

Fleksja
inf jaśniéć
indicativus
praes
sg
1 jaśnieję
3 jaśnieje
fut
pl
3 m pers jaśniéć będą

inf jaśniéć (2). ◊ praes 1 sg jaśnieję (7). ◊ 3 sg jaśnieje (5). ◊ fut 3 pl m pers jaśniéć będą (1).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI i XVIII w.

1. Błyszczeć, świecić, wydawać lub odbijać światło; fulgere, splendere Mącz, Calag; nitere Mącz, Cn; clarere Calep, Cn; iucandescere, stellare Mącz; elarescere, dilucere, effulgere, elucere, exsplendere, nitescere, sublucere Cn (8): Złoty miedzy inſzemi kruſzczy ieſth na droſzſzy/ na trwalſzy/ á zawſze iaſnieie, rdza go w żadnym kęſie nieumnieyſzy FalZioł III 34a; Iucandesco, Zápalam ſie/ Bieleyę yáſnieyę Mącz 33b; Splendeo, Yáſnieyę/ łſzczę/ ſwiecę ſie. Mącz 409c, 139a, 246d, 247d; Scheinen. Swiećić. Iáśnieć, Lśnieć się. Splendere, fulgere. Calag 410b.

W porównaniu (1): Stello, Swiécę/ yáſnieyę yáko gwiazdy. Mącz 414b.

2. Być sławnym, słynąć; clarere Calep (7): A ieſli [...] zdrowia/ fortun/ przyiaciół lithowáć nie będźiemy dla Páná: iáko ci czynili/ których iáśnieie pámiątká v nas nam ná przykład zoſtáwiona. BiałKat 153v; V tego tedy Bogá iednégo w króleſtwie iáśniéć będą vczeni przepowiádácze ſłowá Bożego/ y ludźie ſpráwiedliwi BiałKat 183v; SkarŻyw 589; Clareo ‒ Iaſznieię, sławnim ſieſtaię. Calep 203b.

jaśnieć czym (3): Słyſzeliſmy iż twoy vmyſl mądroſcią kwitnie y iáſnieie/ iż przeſzłe rzecży pámiętaſz/ ninieyſze zrządzaſz/ máiąc znáiomoſć o przyſzłych HistAl H2v, F5; którym nabożeńſtwem/ z dobrymi możeſz/ iáśniéć przed pánem Bogiem BiałKat 386.

Synonimy: 1. bieleć, lśnieć się, łszczyć się, świecić, świecić się; 2. słynąć.

Formacje wspołrdzenne: rozjaśnieć, wyjaśnieć; objaśnić, rozjaśnić, wyjaśnić; objaśniać, przyjaśniać, ujaśniać, wyjaśniać; jasnąć.

Cf [JAŚNIEJĄCY], JAŚNIENIE

LW