« Poprzednie hasło: [BOJOWŁADY] | Następne hasło: BOJOWNIKOWY » |
BOJOWNIK (36) sb m
Teksty nie oznaczają ó; prawdopodobnie oba o jasne (tak w bojować).
Fleksja
sg | pl | |
---|---|---|
N | bojownik | bojownicy |
G | bojownik(o)w | |
D | bojownik(o)m | |
A | bojowniki | |
I | bojowniki(e)m | |
L | bojownikoch | |
V | bojownicy |
sg N bojownik (8). ◊ I bojowniki(e)m (4). ◊ pl N bojownicy (8). ◊ G bojownik(o)w (7). ◊ D bojownik(o)m (2). ◊ A bojowniki (5). ◊ L bojownikoch (1). ◊ V bojownicy (1).
Sł stp, Cn notuje, Linde XVI – XVII w.
Znaczenia
- Rycerz, żołnierz (36)
Rycerz, żołnierz; bellator, belligerator, duellaaor, praeliator, pugnator Cn (36): Powiádam wam Kálcedonowie/ ábo iednák mężńie boiuicic [!]/ ábo pod moc boiownikow będziecie pddáni [!] HistAl B5v; LubPs hhv; á było ich po cżterzy kroć ſto tyſięcy pieſſych boiownikow. Leop Iudic 20/2, Num 2/6, Iudic 20/17, 4.Reg 3/21, 1.Par 12/1, 8, Sap 18/15; Goski A3; RejAp 94; RejPos 15; Konſtánty y Kołowie/ Cżernin Struſowicy/ Ci byli Poſpolitey rzecży boiownicy. BielSat H; Gdie [!] oni dziwni mężowie ábo oni ſrodzy boiownicy co áa iednym ſwiecie przeſtáć nie chcieli á drugiego ſzukáli. RejZwierc 87v, 21, 263v; BudBib 2.Reg 17/10 [2 r.], Is 9/5; Nie ieſt bowiem Tátárzyn porządny boiownik: Ale złodźiey pędźiſkot/ y nocny rozboynik. KlonWor 30, 30.
Szeregi: »rycerz albo bojownik«: A ryczerze albo boiownicy potrzeba yżeby przyrodzęnia mocznego byli KwiatKsiąż O4.
»bojownik a walecznik«: vcżyni cie mocnym boiownikiem á walecżnikiem przećiwko káżdemu nieprzyiacielowi twemu RejPos 116v.
W przen (13): A ták dla miłego Bogá ſtrzeżmy ſie tych ták ſrogich á okrutnych naiezdnikow á boiownikow ſwiátá tego/ á idźmy rádſzey [...] zá tym ſłowem Páńſkim prawdziwym. RejAp 57v; RejPos 263; CzechEp 205; Y day możnie zwyćiężyć ćięſzkie boiowniki/ ćiáło z świátem y z Szátánem náſze ſprzećiwniki. ArtKanc L5v [idem] L9.
Szereg: »rycerz a (i) bojownik; bojownik a rycerz« (6 : 2): á ſtał mocnie á ſtale przy thym Pánu ſwoim á Hetmánie ſwoim/ iáko práwy Rycerz á wierny boyownik iego RejPos A4v; ták iáko tu ſłyſzymy o tych twych wiernych rycerzoch á boiownikoch twoich/ kthorzy w ſtałoſciach twoich áż do krwie y do śmierći ſwoich/ nigdy nie odſtępowáli wielmożnego á ſtráſzliwego Máyeſtatu thwego ſwiętego. RejPos 339v, A5, A6v, 265, 285v, 339v [2 r.].
Synonimy: rycerz, walecznik, wojownik, żołnierz.
Cf BOJOWY
HG