[zaloguj się]
[pdf]

BRUK (15) sb m

bruk (9), burk (4), burg (2); bruk ZapMaz, LibMal, Mącz, PudłFr, GostGosp (3), PowodPr; burk PaprPan, Calep, VotSzl, CzahTr; burg OrzRozm; bruk : burg BartBydg (1 : 1).

Fleksja
sg
N bruk
G bruku
A bruk
I burki(e)m
L bruku

sg N bruk (4). ◊ G bruku (3). ◊ A bruk (2). ◊ I burki(e)m (1). ◊ L bruku (5).

Sł stp, Cn notuje, Linde XVI – XVIII w.

Kamienna nawierzchnia ulicy, drogi, placu; powierzchnia pokryta kamieniem lub żwirem; podłoga w budynku; lithostrotus BartBydg, Mącz, Cn; glarea Calep; via strata Cn (15): ZapMaz III T 1/156v; BartBydg 83 [2 r.]; A zathym go ligąza obruk vderzil LibMal 1553/168; Lithostrotus vel Lithostrotum. Páwiment álbo kámienny bruk/ Tło. Mącz 196a; Glarea ‒ Piąſcziſte albo kamieniſte mieiſcze wad [lege: nad] rzekamy, burk. Calep 457a; GostGosp 34 [2 r.].
Szereg: »podłoga albo bruk«: Woły áby nie przemárzły w mrozy od lodu kiedy noc márznie/ podłogi álbo bruku trzebá/ coby od nich śćiekáło. GostGosp 80.
Przen: Hulanka, burda (6): żeby 1udzie oboiego ſtanu młodzi/ domá proznuiący/ burkiem/ trunkiem/ y inſzymi niepotrzebnymi ſpráwámi nikczemnie ſię báwiący: powinni byli ex praeſcripto legis, czáſu potrzeby woienney oyczyznie ſłużyć VotSzl C3.
Wyrażenie przyimkowe: »na bruku« (5): [Sieniawscy] ktorzy nie ná burgu ále ná polu/ nie w táńcách ále w ſzańcách/ [...] wiek ſwoy trawią/ ſłużąc Krolowi OrzRozm R2; PaprPan B3v; PudłFr 45; Rychleyby oko roſpuſtne poſtrzedz ſie mogło w nieprzyſtoynośći/ ktorą ná bruku pierwey przepátruie/ y od niey ſie pohámowáć: niżeli gdy tákie poſtráchy w polu dáleko ſtoią. PowodPr 80; CzahTr C3. Cf Szereg.
Szereg: »nie w karczmie ani na bruku«: KRótko mówiąc/ nie w kárczmie/ áni téż ná bruku [...] Nie pijány/ lecz zginął iáko rycérz trzéźwo. PudłFr 45.

Synonimy: pawiment, podłoga, tło.

KN