[zaloguj się]
[pdf]

CAŁKIEM (18) av

a pochylone, e jasne.

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVII – XVIII w.

1. W całości, nieczęściowo, kompletnie, zupełnie; continenter Cn (5): On chcąc ie przykłádem przywieść/ Snop ſuchych rozg kazał przynieść A kożdemu z nich podawał/ Aby on ſnop całkiem złamał. Ale gdy śię prozno kuśili/ Nic temu nie vcżynili: Oćiec ſam rozgi rozwiązał/ A po iedney wſzytki złąmał. BierEz I4; To ieſt podáné całkiem od Bogá wam Láikóm w ręce: Ale wyłożyć Exekucyą/ wyłożyć Królá: wyłożyć Króleſtwo Krześćijáńſkié/ iákowé ma być/ Frágmentać to ſą OrzQuin F4; CzechEp 127; Kędy poyźrzyſz á żoraw zbroię z ich zdeymuie/ Tego wiąże/ á tego w pierśi noſem kluie. Drugi ná ſobie nieśie całkiem w zbroi chłopá KmitaSpit C5.
Zwrot: »całkiem kupować« (1): wſzákoż wino becżką/ korzenie kámieniem/ y inne rzecży do ſwey potrzeby całkiem kupuy ná wielkim iármárku/ álbo ná właſnym ſkłádźie. GostGosp 152.
2. W stanie nienaruszonym, nieuszkodzonym, nierozdzielnie, nienaruszenie; inseparabiliter Cn (13): Ten to Cetus/ to ieſt wielorib, nie żuie ani grizie/ ale pożyra pokarm czałkiem. FalZioł IV 31c; Też płuczka Liſie ſurowe tak czałkiem, albo z ſiekawſzy/ na ocży bolącze y napuchłe przełożone/ oddalaią bol pewnie y puchlinę zganiaią od nich. FalZioł V 78; Naprzod kapłon dwu lethni ma być czałkiem we trzech kwartach wody warzony FalZioł V 81v, I 56c [2 r.], V 84v, 112; dla tego krupy one y w żołądku ſie nie ſtrawią ale zaſię czalkiem wychadzaią GlabGad I2v, K4v; Theż od káſzlu niektorzy żołtek iáiowy całkiem połykáią/ á pozbywáią go/ gdy żołtku zębámi nie obrażáią. SienLek 84v; Ktemuż łáśicę całkiem w winie z oliwą vwárzyć áż rozewré SienLek 122v, 101v; Iák obrzymowie/ Gdy całkiem nieśli z gruntu wyważone/ Skáły Theſſálſkie KlonFlis G2v.

Synonimy: nienaruszenie, nierozdzielnie, zupełnie.

FP