[zaloguj się]
[pdf]

NIEROZDZIELNIE (26) av

W pisowni łącznej (19), w rozłącznej (7).

Pierwsze e oraz o jasne; -dziel- (6), -dziél- (7); -dziel- BiałKat; -dziel- : -dziél- SarnStat (5:7); -e (11), -é (2); -e BiałKat; -e : -é SarnStat (10:2) (w Calep 3 r. -ę - może błędnie? w Cn pierwsze i końcowe e jasne, drugie pochylone).

Sł stp brak, Cn notuje, Linde XVII w. s.v. rozdzielnie.

Przysłówek od „nierozdzielny” (26):
1. Nie dzieląc, nie wprowadzając podziałów czy różnic; indistincte Calep, JanStat, Cn; indifferenter Calep, JanStat; promiscue Calep, Cn; in genere JanStat; confuse, congeste, indigeste, permixte Cn (20): tedy wezmiemi doſtatecżne odpvſzcżenie grzechow naſzych a nierozdzielnie/ od meki y od winy SeklWyzn f3v, c3v, g2v; SeklKat R; Ztąd tedy możeſz pobaczyć: że záwżdy piſmo nierozdźielnie mówi o Pánu Bogu: bo nie dźieli go tám/ gdźie iednę Iſtotę iego być vczy: y owſzem iáſnie powiáda/ być go iednym Bogiem. BiałKat 3v; ále właśnie á prawdźiwie boſtwo z ćiałem ziednocżone/ y od Oycá nierozdźielnie w nim [Chrystusie] mowiło. CzechEp 150; Calep 526b, 527b, 528a, [859]a; OBiecuiemy Kánlerztwo [!]/ Podkánclérztwo/ Márſzałkoſtwo/ y inné Vrzędy Dworſkié rozdáwáć nie rozdźiélnie ludźióm godnym/ choć z Wielkiéy Polſki/ choć z Máłéy Polſki. SarnStat 309; IZ ná niektórych mieyſcách [...] zwykły bydź wpiſowáné w kśięgi Grodzkié wſzyſtki zapiſy nierozdźiélnie SarnStat 537 [idem 937]; Téż vſtáwiamy: áby Stároſtowie náſzy nie ſądźili nie rozdźielnié/ iedno cztéry Artykuły SarnStat 910; [Władysław Jagiełło] iż oboiemu narodowi/ ták Polakom iáko Litwie nieroźdźiélnié pánował SarnStat 1058, 309, 317 [2 r.], 937, 941, 1187.
2. Nieodłącznie; razem, wspólnie; continenter, inseparabiliter, insolubiter Cn (6): Przetoż kiedykolwiek vcżynkom dobrym zbáwienie bywa przypiſowano/ nie cżyni ſie tho względem godnośći ich/ ále względem tego ſpołku/ ktory nierozdźielnie dobre vcżynki zwiárą zbáwienną máią. WujJudConf 110v; vfáli ſámi w fobie/ iákoby Bog y Chriſtus do nich nierozdzielnie był przywiązány: przypiſuiąc názbyt wiele ſwym vczynkom/ ktore według zakonu czynili WujNT 517; Obiecuiemy téż [...] Ziemie y Kśięſtwá Kiiowſkiégo/ w ich gránicách ſtárádawnych/ przy Koronie nierozdźiélnie będących/ wcále y niwczym nienáruſzenié záchowáć wiecznémi czáſy. SarnStat 1059, 1188.
Szeregi: »społu (a. spolnie), (a) nierozdzielnie« (2): MArkus ſyn Antoniego/ wielkiego vcżenia Filozoph/ [...] k ſobie dobrowolnie przyiął bráthá Lucyuſá ná Ceſárſtwo/ ták iż ſpołu obá nierozdzyelnie rządzili w dobrey zgodzie á opátrznośći. BielKron 149v; áby mąż z żoną ſpolnie á nierozdźielnie z ſobą mieſzkáiąc/ w miłośći w zgodźie żyli. WujJudConf 211.

[»zgodnie a nierozdzielnie«: ponieważ zgodnie, a nie rozdzielnieźmy sobie pana obrali DiarPos 105.]

Synonimy: 1. cale, jednako, jednostajnie, pomieszanie, rownie, spolnie, zmieszanie; 2. nierozłączenie, trwale.

Cf NIEROZDZIELNO, ROZDZIELNIE

JB